قالجىڭ قالتا
«ءازىلىڭ جاراسسا، اتاڭمەن وينا» دەگەن حالقىمىز. ەگەر، قيسىنى كەلىپ جاتسا، نەگە ازىلدەسپەسكە؟! ءبىراق «ءجونى وسى ەكەن» دەپ، شەكتەن شىقپاعان دا دۇرىس.
وتكەن عاسىردىڭ 85 -جىلدارى بولاتىن. قازىر استانا قالاسىندا تۇراتىن زەينەتكەر، بەلگىلى تەلەجۋرناليست، قازاقستان جۋرناليستەر وداعى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى ءدانيا وماشيەۆا ول كەزدە قاراعاندى تەلەۆيدەنيەسىندە اعا رەداكتور ەدى. ەكەۋمىز ءبىر بولمەدە وتىرامىز. ارامىزداعى جالعىز تەلەفون كەنەت شىر ەتە قالدى. از- كەم اڭگىمەدەن سوڭ، ءدانيا تۇتقانى قويىپ جاتىپ:
- كوپتەن رەتى كەلمەي ءجۇر ەدى، قاتىردىم ونى! - دەپ سىلق- سىلق كۇلدى.
- نە بولدى، ايتساڭىزشى؟ ءبىز دە بىرگە كۇلەيىك، - دەدىم قاراپ وتىرماي.
- كەيىن ەستىرسىڭ، - دەپ قۇتىلدى.
سالدەن سوڭ، «جاس قانات» حابارىن جازىپ، بولمەمە كىرسەم، داكەڭنىڭ كوڭىل كۇيى كوتەرىڭكى ەكەن. سويتسەم، بىرەر ساعات بۇرىن مۇعالىمدەر ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ ينستيتۋتىنان قۇربىسى، ۇلاعاتتى ۇستاز، ءارى جەڭگەسى سارا مۇقانوۆا:
- قىز- اۋ، «قالماعانبەتوۆتىڭ» جۇمىس تەلەفونىن ايتشى؟ - دەپتى.
ءدانيا بولسا، «جاڭالىقتار» رەداكسياسىنىڭ رەداكتورى، سوعىس ارداگەرى شامشيت
قالماعانبەتوۆتى مەڭزەپ تۇرعانىن ىشتەي «بىلە تۇرىپ»، وعان فاميلياسى ۇقساس، قاراعاندى وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ەكىنشى سەكرەتارى (قازىرگى ۇردىسپەن ايتقاندا وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى) جالەل قالماعانبەتوۆتىڭ جۇمىس تەلەفونىن بەرگەن عوي. اپامىز ونى بىلمەيدى، الگى جازىپ العان «تەلەفونعا» ءىزىن سۋىتپاي حابارلاسادى.
- قالماعانبەتوۆ قايدا؟ - دەپ سۇراپتى سالعان بەتتەن.
- كەشىرىڭىز،
قالماعانبەتوۆ وبكومنىڭ بيۋروسىندا، جينالىستا وتىر، - دەيدى حاتشى قىز. شامشيت اعامىزبەن ءاردايىم ءازىلى جاراسىپ، ءارى جەزدەسى رەتىندە قالجىڭداساتىن سارا اپامىز تەلەفون تۇتقاسىن قويىپ جاتىپ:
- بيۋرودان شىققان سوڭ، مەن ونى بۇيرالاتامىن! سولاي دەپ ايتقىن! قاراي كور، ءوزى شۇعىل تەلەفون سوقسىن دەيدى دە، مەنىڭ قوڭىراۋىمدى توسپاي، جينالىسقا كەتەدى. شىققاننان كەيىن مىندەتتى تۇردە ماعان حابارلاسسىن! ايتقىن، سارا بالقاشوۆنا زۆوندادى، تەلەفونى مىناۋ! - دەپ سەس كورسەتە ءسوزىن اياقتاپتى.
سودان، «اپام دا اڭ- تاڭ، مەن دە اڭ- تاڭ!» دەمەكشى، ءومىرى ونداي وكتەم ءسوزدى ەستىمەگەن اق ءۇيدىڭ حاتشى قىزى توسىن جاعدايعا توسىرقاي قارايدى. ارادا جارتى ساعاتتاي ۋاقىت وتەدى. الگى «قالماعانبەتوۆ» حابارلاسپاعان سوڭ سارا اپامىز وعان «سىباعاسىن» بەرەيىن دەپ قايتادان تەلەفون سوعىپتى.
- الگى شال، جينالىستان ءالى شىققان جوق پا؟! ول وندا نە ىستەپ جاتىر؟ جوق، الدە مەنىڭ سويلەيتىن ءسوزىمدى جازىپ وتىر ما؟ - دەپ ماسەلەنى كولدەڭىنەن ءبىر- اق قويعان كورىنەدى.
- كەشىرىڭىز، جالەل شۋبايەۆيچكە ايتىپ ەدىم، ول كىسى ءسىزدى تانىمايمىن، ونداي ادامعا تەلەفون شالسىن دەپ ايتقانىم جوق دەدى. سوندىقتان حابارلاسپادى.
- تانىماعانى قالاي، ەسى دۇرىس پا؟ ! قالقام- اۋ، ول ءوزى اتى- ءجونىن وزگەرتىپ، «سەكرەتارشا» العان با؟! تۇسىنسەم بۇيىرماسىن!؟ …
- كەشىرىڭىز! ءسىز قايدا، كىمگە تەلەفون سوعىپ تۇرسىز؟ - دەپتى ماسەلەنىڭ ءمان- جايىن بىلگىسى كەلگەن حاتشى قىز.
- وبلىستىق تەلەۆيدەنيەگە… رەداكتور قالماعانبەتوۆكە!..
- كەشىرىڭىز، ءسىز قاتەلەسىپ تۇرسىز! بۇل، تەلەۆيدەنيە ەمەس. وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ەكىنشى حاتشىسى قالماعانبەتوۆتىڭ قابىلداۋ بولمەسى.
- وي، نە.. ە.. ە.. دەيدى!.. قۇداي- اۋ!.. كەشىر قالقام، كەشىر!.. مەن تەلەارنانىڭ «جاڭالىقتار» رەداكسياسىنداعى رەداكتور قالماعانبەتوۆكە زۆونداپ وتىرمىن!، - دەپ ساكەڭ ساسقانىنان تەلەفون تۇتقاسىن قويا سالىپتى. سول كەزدە بارىپ، «توسىن» جاعدايدىڭ تۇزاعىنا قالاي تۇسكەنىن، قۇربىسى ءدانيانىڭ قالجىڭىنان سوڭ، ءبىر- اق بىلگەن عوي. اتالمىش وقيعانىڭ ءمان- جايىن تەلەفوننان ەستىگەن داكەڭ راحاتتانا كۇلىپ وتىر.
- پودرۋگا، «تەرمە تەزەك، كەلەر كەزەك» دەگەن - وسى! ءبىرىنشى ءساۋىر - كۇلكى كۇنى مەنى «جاقسىلاپ» الداپ ەدىڭ، ەندى وزىڭنەن كور!
«قالماعانبەتوۆ، قالماعانبەتوۆ…» - دەپ قىلقىلداپ قويماعان سوڭ، وبكوم پارتيادا ءبىر شارۋاسى بولعان شىعار، - دەدىم دە باستىقتىڭ تەلەفونىن بەرگەنىم راس. رەداكتور شامشيت قالماعانبەتوۆتىڭ اتى- ءجونىن اشىق ايتپايسىڭ با؟- دەپ، قالجىڭ ءسوزدىڭ قايىرماسىن قايتالاپ، ەكەۋى تاعى دا تەلەفون ارقىلى ءبىراز ۋاقىت… «كۇلكىسىن» تيا المادى.
شىركىن- اي! ومىردە وسىنداي ادەمى ازىلدەردىڭ بولعانىنا نە جەتسىن!
ءالي تويجىگىتوۆ
https://qazaqadebieti.kz
