مۇناي باعاسى، ەۋرووداقتىڭ ساۋدا ساياساتى - ترامپ داۆوستا نە ايتتى

استانا. KAZINFORM – ا ق ش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ ناتو-عا مۇشە ەلدەردەن قورعانىسقا بولەتىن قاراجاتتى جالپى ىشكى ءونىمنىڭ 5 پايىزىنا دەيىن كوتەرۋدى تالاپ ەتتى.

Дональд Трамп в Давосе
Фото: кадр из видео DW

بۇل تۋرالى Kazinform اگەنتتىگى Еuronews-كە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.

داۆوستاعى دۇنيەجۇزىلىك ەكونوميكا فورۋمى - دونالد ترامپتىڭ اق ءۇي باسشىلىعىنا قايتىپ كەلگەننەن بەرى قاتىسقان العاشقى ءىرى حالىقارالىق شاراسى. بەينەكونفەرەنسيادا ءسوز سويلەگەن ا ق ش باسشىسى ەۋروپاداعى وداقتاستارىنان قورعانىسقا ارنالعان شىعىندى كوبەيتۋدى تالاپ ەتتى. دەگەنمەن، ول ۋكرايناداعى سوعىستى توقتاتۋدىڭ باستى تەتىگى مۇناي باعاسىن ءتۇسىرۋ امالى بولا الاتىنىن ايتتى.

سونداي-اق ول قوسىلعان قۇننىڭ عالامدىق تىزبەگىنەن ەلەۋلى ۇلەس الىپ وتىرعان الپاۋىت وندىرۋشىلەرگە وندىرىستەرىن قايتادان ا ق ش اۋماعىنا شوعىرلاندىرۋ كەرەكتىگىن قايتالاپ ەسكە سالدى. ونىڭ بۇل تۇرعىداعى تەزيسى «امەريكادا ءوندىر، ايتپەسە، باج تولە» دەگەن قاعيداتقا سايادى.

ايتۋىنشا، ا ق ش اۋماعىندا تاۋار وندىرەتىن كومپانيالاردىڭ كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعى %21- دان %15- عا تۇسىرىلمەك.

ا ق ش پرەزيدەنتى ەۋروپالىق وداقتىڭ ينۆەستيتسيا تارتۋ ىسىندە بيۋروكراتياعا بەلشەسىنەن باتقانىن، ساۋدا ساياساتىندا امەريكالىق وندىرۋشىلەرگە ادىلەتسىز قارايتىنىن سىنادى.

- ەۋرووداق ءبىزدىڭ اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىمىزدى قابىلداماي وتىر. ءبىزدىڭ اۆتوموبيلدەردى دە قابىلدامايدى. سويتە تۇرىپ بىزگە ميلليونداعان كولىگىن جونەلتىپ جاتىر، - دەدى ول.

د. ترامپتىڭ پايىمداۋىنشا، جىلدار بويى ەۋروپالىق وداق پەن ا ق ش اراسىندا تەڭگەرىمسىز ساۋدا بايلانىسى ورناعان.

اق ءۇي باسشىسى ناتو-عا مۇشە ەلدەردىڭ قورعانىسقا جۇمسايتىن قاراجاتى جالپى ىشكى ءونىمىنىڭ 2 پايىزىنا تەڭ بولۋ كەرەك دەيتىن مەجە دە از دەپ ويلايتىنىن قاداپ ايتتى.

- مەن ناتو ەلدەرىنەن قورعانىسقا جۇمسايتىن شىعىندارىن جالپى ىشكى ءونىمنىڭ %5- ىنا دەيىن كوتەرۋدى سۇراماقپىن. نەگىزى كوپ جىل بۇرىن وسىلاي ىستەۋ كەرەك بولعان، - دەدى ول.

ۋكراينا ماسەلەسى

دونالد ترامپ ۋكرايناداعى سوعىس تۋرالى ايتقاندا مۇناي باعاسىنا ەرەكشە توقتالدى. مۇناي باعاسىن ءتۇسىرۋ ءۇشىن ساۋد ارابياسى مەن وپەك ۇيىمىنا قىسىم جاساۋعا ۋادە بەردى. بۇل جوسپارىن سوعىستى توقتاتىن باستى كۇش اسكەري كومەك ەمەس، ەكونوميكالىق شارا بولا الاتىنىمەن بايلانىستىردى.

- مەن جاقىن ارادا رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن كەزدەسكىم كەلەدى، - دەدى ا ق ش پرەزيدەنتى.

د. ترامپ كەلىسسوز قانداي شارتتار اياسىندا وتەتىنىن ناقتىلاماسا دا «ۋكراينا ماملەگە دايىن»، - دەگەندى ايتتى.

ەكى كۇن بۇرىن ول رەسەيدى ۋكرايناداعى اسكەري قاقتىعىستى توقتاتۋ جونىندە كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋگە شاقىرىپ، ديپلوماتيا قاجەت ەكەنىن ايتقان بولاتىن.

ەۋروپا گازدى كىمنەن الادى

ا ق ش پرەزيدەنتىنىڭ ايتۋىنشا، امەريكانىڭ سۇيىتىلعان تابيعي گاز ەكسپورتىن قىسقارتۋ تۋرالى جوسپارى ەۋروپاعا كەسىرىن تيگىزبەيدى.

- ماملە جاسايمىز دەسەك، جاسايمىز - سۇراعاندارىڭىزدى الاسىزدار، - دەدى ول TotalEnergies- ءتىڭ باس ديرەكتورى پاتريك پۋياننەگە قاراتىپ.

وسىعان دەيىن ترامپتىڭ ميگراتسيالىق ساياساتى قازاقستانعا قالاي اسەر ەتەتىنى تۋرالى سرااپشىلاردىڭ پىكىرىن بەرگەن ەدىك.

اۆتور

ەسىمجان ناقتىباي

سوڭعى جاڭالىقتار