مۇشەل دەگەن نە؟

Наурыз праздник Наурыз мейрамы
Фото: Максат Шагырбаев/ Kazinform

استانا. قازاقپارات - مۇشەل جاس - قازاق حالقىنىڭ ادام جاسىن ەسەپتەۋ ۇلگىسى. بالانىڭ 13 جاسقا تولۋى - العاشقى مۇشەلى دەپ اتالادى.

ودان كەيىنگى مۇشەل جاسى ءار 12 جىل قايتالانعان سايىن ەسەپتەلەدى. ياعني ون ەكى جىل ۋاقىت - ءبىر مۇشەل دەپ اتالادى.

مۇشەل - 12 جىل ۋاقىت اتاۋى. بۇل ءتاسىل وتكەن جىلداردى ەسەپتەۋگە دە، ادام جاسىن انىقتاۋعا دا وتە ىڭعايلى ءارى بىردەن-ءبىر وڭاي ەسەپتىك جۇيە.

قازاق حالقى ادامنىڭ ومىرىنە بايلانىستى ءبىرىنشى مۇشەلدى انانىڭ قۇرساعىنداعى مەرزىمدى ەسەپتەپ 13 دەپ العان، ال قالعان جاسىنا 12 جىلدى قوسىپ، 25، 37، 49، 61، 73، 85 ت.ب جاستاردى ادامنىڭ ومىرىندەگى ماڭىزدى جىلدار دەپ ەسەپتەگەن.

حالىق ۇعىمىندا ءار مۇشەل ادام ومىرىنە قاۋىپتى جىل دەپ سانالعاندىقتان، مۇشەل جاسىندا بىرەۋگە جاڭا كيىمىن بەرىپ، ساداقا جاسايدى. بۇل جاستا ءار ادام ساقتانىپ جۇرەدى، الىس ساپارلارعا شىقپايدى. قازاق حالقىنىڭ بۇلاي ساقتانۋى - نەگىزسىز ەمەس. ويتكەنى ادام اعزاسىندا ءار 12 جىلدا ۇلكەن وزگەرىستەر بولادى. ەرتەدەگى شىعىستىق عىلىم وسىنى انىقتاعان.

13 جاس كەيبىر نازىك بالالار ءۇشىن قاۋىپتى، ويتكەنى بالانىڭ بويىنداعى وزگەرىس كەزەڭى بىرتىندەپ وتسە، قاۋىپ جوق، ال كۇرت وزگەرسە، كەيبىر بالالار جۇرەك، جۇيكە اۋرۋلارىنا ۇشىراۋى مۇمكىن دەسەدى.

25 جاس - جىگىتتىكتىڭ العاشقى ساتىسى. ول كەزدە ەر جىگىت بۋسانىپ، دەنە قۇرىلىسى ءوسىپ، جەتىلىپ، كۇشى ءتاسىپ تۇراتىن كەز.

37 جاس - ادام ومىرىندەگى ەڭ باستى مۇشەل. بۇل مۇشەلدە اقىل توقتاتادى.

49 جاس - بۇل ادامنىڭ دانالىققا اياق باساتىن كەزەڭى.

61 جاس - ادامنىڭ دانالىعى ارتىپ، وزىنەن تۋعان بالاعا سىن كوزبەن قاراپ، باسقان ءىزىن اڭدىپ، جامان-جاقسىسىن اجىراتىپ، ءوزى دە تاربيەگە كەلەتىن كەزەڭى.

73 جاس - بۇل كارىلىكتىڭ باستالعان كەزەڭى.

85 جاس - كارىلىكتىڭ كەلگەنى.

مۇشەل جىلىڭىزدى بىلەسىز بە؟

قاي جىلى تۋعانىن بىلگىسى كەلگەن كىسى تۋعان جىلىنان 3 ازايتىپ، سودان كەيىن ناتيجەسىن 12 گە بولسە بولعانى. سوندا شىققان قالدىق جىلدىڭ رەتىن كورسەتەدى.

مىسالى، 1954 - جىل - 3 = 1951. ەندى 1951: 12 = 162. قالدىق 7. دەمەك، 1954 - جىل مۇشەلدىڭ 7 جىلىنا سايكەس كەلگەنى، ياعني، جىلقى جىلى.

سوڭعى جاڭالىقتار
telegram