حالقىمىزدىڭ «جىلۋ جيناۋ» ءداستۇرىن بىلەسىز بە؟
استانا. قازاقپارات- بىرلىگىمىزدىڭ جاراسقانى شىعار، ەل باسىنا كۇن تۋعاندا ەل ازاماتتارى ەتىگىمەن سۋ كەشىپ ءجۇر. تاسقىنعا تاپ بولعان جۇرتتىڭ جانايقايى جۇرەگىمىزدى اۋىرتقانىمەن كومەككە كەلگەندەر كوپ.
«جىلۋ جيناۋ» ءداستۇرىنىڭ ۇمىت بولماعانىنىڭ كورىنىسى بۇل. ساۋابى مول ءىستىڭ ءبىرى - «جىلۋ جيناۋ» ءداستۇرى. بۇل دەگەنىمىز - شاڭىراعى شايقالىپ، قولىنداعى دۇنيەسىنەن، قوراسىنداعى مالىنان كوز جازىپ قالعان جۇرتتىڭ جاعدايىن جاساپ بەرۋ. ەل ازاماتتارى كۇندىز- ءتۇنى دامىل تاپپاي كومەك قولىن سوزىپ، قولىنداعى بارىمەن بولىسكەن.
قازاقتىڭ ىنتىماعىن كورسەتىپ، بىرلىككە باستايتىن، جاناشىرلىق تانىتاتىن «جىلۋ جيناۋ» ءداستۇرى تاۋكە حاننىڭ تۇسىندا قابىلدانعان. ءسويتىپ «جەتى جارعى» زاڭىنا ەنگىزىلگەن. جىلۋ جيناۋدى، تابيعات اپاتىنا تاپ بولعان جاندارعا كومەكتەسۋدى - حالىققا ءسوزى ءوتىمدى ەل اعالارى ۇيىمداستىرعان.
بولات بوپاي ۇلى، جازۋشى-ەتنوگراف:
- بۇرىنعى ءداستۇردىڭ بۇگىنگە ساباقتاسقان جاقسى جەمىسى. كەزىندە جالپى حالىقتىڭ ەمەس، ءبىر ادامنىڭ ءۇيى قۇلاپ قالسا دا سوعان اۋىلدىڭ اقساقالدارى بولىپ، اۋىلدىڭ بايلارى بولىپ، سول كەزدەگى بەلسەندى ازاماتتار قولداپ كومەكتەسەتىن. سوندىقتان قوعامدا قايىرشىنىڭ بولماۋى، جەتىمنىڭ قاڭعىپ، جەسىردىڭ جىلاماۋى وسى ۇلى ءداستۇردىڭ، تاماشا ءداستۇرىمىزدىڭ جەمىسى دەپ قاراۋىمىزعا بولادى.
قالدىبەك قۇرمانالى، كومپوزيتور:
- جىلۋ جيناۋ دەگەن ءداستۇر بۇل ەندى جاناشىرلىقتى بىلدىرەدى. ءبىز ءوزى قازاق دەگەن وزىندە جوق بولسا دا قولىنداعى بارىمەن كومەكتەسەتىن ەلمىز عوي. كەشەدەن بەرى بايقاپ جاتىرمىز، قانشاما ادام قولدارىنان كەلگەنشە اقشالارىن جيناپ، ىشىندە ونەر ادامدارى دا بار، باسقا سالانىڭ ادامدارى دا بار، بارلىعى قازاق بولىپ، قازاقستاندىق بولىپ جينالىپ جاتىر.
جىلۋ جيناۋ - ءالى دە ۇمىت بولماعان ۇلتتىق ءداستۇر. سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەن اعايىنعا الاش جۇرتى جاقسىلىق جاساپ جارىسۋدا. ءتىپتى اتىراۋ، ورال، اقتوبەدەگى سۋ تاسقىنىنا قىرعىزستان، ازەربايجان مەملەكەتتەرى دە كومەك قولىن سوزىپ جاتىر.
www.24.kz
