ۇشاقتىڭ قۇيرىق بولىگى شىنىمەن قاۋىپسىز بە؟
استانا. KAZINFORM - ۇشاقتاعى ەڭ قاۋىپسىز جەر - قۇيرىق بولىگى دەگەن پىكىر بار. كوپ ساياحاتشى ءدال وسى بولىكتەگى ورىنداردى برونداۋدى ءجون كورەدى، ويتكەنى ولار اپات جاعدايىندا امان قالۋ مۇمكىندىگىن ارتتىرۋعا ۇمىتتەنەدى.
ءبىراق بۇل شىندىققا سايكەس كەلە مە؟ وسى سۇراققا جاۋاپ الۋ ءۇشىن اۆياتسيالىق ساراپشى پىكىرىن تىڭدادىق. تولىعىراق - Tengritravel.kz ماتەريالىندا.
ابۋل كەكىلبايەۆ - ازاماتتىق اۆياتسيا سالاسىنداعى ساراپشى. ول ريگا اەروناۆيگاتسيا ينستيتۋتىن اياقتاپ، «ترانسپورتتىق جۇيەلەردى باسقارۋ» ماماندىعى بويىنشا تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى دارەجەسىن العان، سونداي-اق Nazarbayev University- ءدى MBA دارەجەسىمەن بىتىرگەن. «قاز ايروناۆيگاتسيا» كومپانياسىندا باس ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى، قازاقستاننىڭ يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترىنىڭ ترانسپورت جونىندەگى كەڭەسشى قىزمەتتەرىن اتقارعان. يكاو- نىڭ Young Aviation Professional باعدارلاماسىنا قاتىسقان. قازىرگى ۋاقىتتا كەكىلبايەۆ ازاماتتىق اۆياتسيانى جاڭعىرتۋ جانە دامىتۋ بويىنشا تاۋەلسىز كەڭەسشى.
اقتاۋ ماڭىندا بولعان قايعىلى ۇشاق اپاتىنان كەيىن ابۋلمەن سۇحباتتاسىپ، بولعان جايتقا قاتىستى پىكىرىن ءبىلۋدى ءجون كوردىك. ول جولاۋشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قانداي فاكتورلار اسەر ەتەتىنىن ءتۇسىندىردى.
جولاۋشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگى تۋرالى ءسوز قوزعاعاندا، ساراپشى ەكيپاجداردى دايىنداۋ، ۇشاقتاردى تەحنيكالىق قىزمەتپەن قامتاماسىز ەتۋ جانە حالىقارالىق ستاندارتتاردى ساقتاۋ سياقتى تۇتاس ءبىر شارالار جۇيەسىنە توقتالدى. دەگەنمەن، بۇعان قاراماستان قاۋىپ-قاتەر بولادى، اسىرەسە ۇشۋ جانە قونۋ كەزىندە، ويتكەنى اۆياتسيالىق وقيعالاردىڭ باسىم بولىگى ءدال وسى كەزەڭدەردە بولادى.
ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، ۇشاقتىڭ قۇيرىق بولىگى شىنىمەن دە اۆاريالىق جاعدايلاردا قاۋىپسىز دەپ ەسەپتەلەدى.
«ۇشاقتىڭ قاناتىنان كەيىنگى قۇيرىق بولىگى اپات كەزىندە كوبىنە امان قالادى. مىسالى، سوقتىعىسقان كەزدە الدىمەن الدىڭعى بولىگى زارداپ شەگەدى. BekAir ۇشاعى ۇشىراعان اپاتتى ەسكە الساق، 13-قاتاردا وتىرعان بارلىق جولاۋشى امان قالدى، سەبەبى نەگىزگى زاقىمدانۋ ۇشاقتىڭ الدىڭعى بولىگىندە بولدى»، - دەپ جاۋاپ بەردى مامان بورتتا قاي ورىندار ەڭ قاۋىپسىز ەكەنى تۋرالى سۇراققا.
دەگەنمەن، ول ءاربىر وقيعادا بارلىعى جاعدايعا بايلانىستى ەكەنىن ناقتىلادى.
«ەگەر ۇشاق اسپاندا بۇزىلسا، جولاۋشىلاردىڭ ورنالاسۋى ەشقانداي ءرول اتقارمايدى. ءبىراق اپاتتى قونۋ كەزىندە ستاتيستيكا ۇشاقتىڭ قۇيرىعىنا جاقىن وتىرعانداردىڭ ءتىرى قالۋ ىقتيمالدىعىنىڭ جوعارى ەكەنىن كورسەتەدى»، - دەدى ابۋل كەكىلبايەۆ.
ساراپشى ۇشۋ قاۋىپسىزدىگى كوپتەگەن فاكتورعا بايلانىستى ەكەنىن اتاپ ءوتتى: ۇشاقتىڭ تەحنيكالىق جاعدايى، ۇشقىشتار مەن ينجەنەرلىك قۇرامنىڭ بىلىكتىلىگى، سونداي-اق اۋە كەمەسىنىڭ كونسترۋكتيۆتىك ەرەكشەلىكتەرى. ول جولاۋشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگى تەك ولاردىڭ ورنىنا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار مىنەز-قۇلقىنا دا تاۋەلدى ەكەنىن ايتتى.
«جولاۋشىلار قاۋىپسىزدىك بەلدىگىن تاعۋى جانە نۇسقاۋلاردى قاتاڭ ورىنداۋى ءتيىس. بۇل ءساتتى ناتيجەگە جەتۋ مۇمكىندىگىن ايتارلىقتاي ارتتىرادى»، - دەدى مامان.
ساراپشى پىكىرىنشە، اۆاريالىق ەسىكتەردىڭ ورنالاسۋى دا جولاۋشىلاردى قۇتقارۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. مۇنداي ەسىكتەر سانى مەن ورنالاسۋى ۇشاقتىڭ سەرتيفيكاتتالۋ كەزەڭىندە ەسەپتەلەدى، بۇل كەز كەلگەن جاعدايدا جىلدام ەۆاكۋاتسيا جاساۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قاجەت.
ۇشاقتىڭ كونسترۋكسياسى دا اۆاريا كەزىندە سوققى كۇشىنىڭ تارالۋىنا اسەر ەتەدى. مىسالى، فيۋزەلياجدىڭ قوسىلۋ توراپتارى جوعارى قاۋىپتى ايماقتار بولۋى مۇمكىن، ءبىراق قۇيرىق بولىگى ماكسيمالدى جۇكتەمە ايماقتارىنان الشاق بولعاندىقتان سالىستىرمالى تۇردە قاۋىپسىز بولىپ قالادى.
سونداي-اق، ول جولاۋشىلاردىڭ بورتتا دۇرىس بولىنبەۋى دە اسەر ەتۋى مۇمكىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«ورتالىق تانۋ وتە ماڭىزدى. ەكيپاج ءارقاشان سالماقتىڭ تەڭگەرىمدى ءبولىنۋىن قاداعالايدى، بۇل باسقارۋدى جوعالتۋ قاۋپىن بولدىرماۋ ءۇشىن قاجەت»، - دەدى ابۋل كەكىلبايەۆ.
اقتاۋداعى اپاتتا ەگەر بارلىق جولاۋشى ۇشاقتىڭ قۇيرىق بولىگىنە جينالعاندا، ولاردىڭ ءبارى ءتىرى قالار ما ەدى؟
«ەگەر ولاردى قانداي دا ءبىر، ءتىپتى تاڭعاجايىپ سەبەپپەن، قۇيرىق بولىگىنە نەمەسە باسقا ءبىر جەرگە جيناسا، ەكيپاج ءبارىبىر ولاردى قايتادان شاشىراتىپ وتىرعىزار ەدى، سەبەبى ورتالىقتانۋ بۇزىلار ەدى. سوندىقتان كەيدە جولاۋشىلاردى الدىمەن ارتتان، كەيىن الدىنان نەمەسە كەرىسىنشە، الدىمەن الدىنان، كەيىن ارتتان شىعارادى. مۇنىڭ بارلىعى ورتالىقتانۋدى ساقتاۋ ءۇشىن جاسالادى»، - دەپ قورىتىندىلادى ول.
ەسكە سالايىق، 25-جەلتوقساندا جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا ساعات 11:30-دا باكۋدەن (ازەربايجان) گروزنىيعا (رەسەي) ۇشقان Azerbaijan Airlines ۇشاعى اقتاۋدان ءۇش شاقىرىم جەردە اپاتقا ۇشىرادى. جولاۋشىلار ۇشاعى قالىڭ تۇمان سالدارىنان گروزنىيعا قونا الماي، اۋەلى ماحاچكالاعا، كەيىن اقتاۋعا باعىتتالعان.
اپات سەبەبىنە قاتىستى بىرنەشە نۇسقا ايتىلدى. ءبىر نۇسقا بويىنشا، اپاتقا ۇشاق پەن قۇستار توبىنىڭ سوقتىعىسۋى سەبەپ بولعان. تاعى ءبىر ب ا ق بورتتا وتتەگى باگى جارىلعانىن حابارلادى. Embraer اقتاۋ اۋەجايىنا 3 مينۋتتان از ۋاقىت قالعاندا رۋلدى باسقارا الماي، اپاتقا ۇشىرادى.
