ءتىس قايراۋ اۋرۋ ما، ادەت پە؟
استانا. قازاقپارات - تۇندە ۇيىقتاعاندا ءتىس قايراۋ ۇنەمى كەزدەسەتىن جايت. كوپتەگەن ادامدار ءتىس قايراۋدى جامان ادەت دەپ قانا قارايدى. ول ءۇشىن ەمحاناعا بارۋدى دا ەرسى كورەتىندەر بار.
ءتىس قايراۋ ناشار ادەت پە، الدە اۋرۋ ما؟
تومەندە ماماندار كوزقاراسىنا جۇگىنە وتىرىپ، بۇل جايىندا قانداي شارا قولدانۋ جونىندە ايتاتىن بولامىز. الدىمەن ءتىس قايراۋدىڭ سەبەبى جونىندە توقتالايىق:
ۇيقى ۇستىندە ءتىس قايراۋ ۇلكەن ميداعى ءبىر ءبولىم جۇيكەنىڭ قالىپسىزدىعىنان، نازىك جۇيكە تالشىقتارىنىڭ شارشاۋىنان تۋىندايدى. ۇيقى ۇستىندەگى ءتىس قايراۋ مەن كۇندىزگى ەرىكسىز ءتىس قايراۋ بىرتە-بىرتە اۋىرلاپ، قالىپتى جاعدايعا اينالىپ وتىرادى. مۇنى سوزىلمالى دەرت دەپ ايتۋعا ابدەن بولادى. بۇل جوعارىدا ايتقانىمىزداي بىرنەشە ءتۇرلى بولىپ كەلەدى. ءبىرىنشىسى، ۇيقى ۇستىندە ءتىس قايراۋ. بۇل ادەتتە ماماندار جاعىنان «تۇنگى ءتىس قايراۋ» دەپ اتالادى. بۇل وزىنە سەزىلمەگەنىمەن، اينالاسىنداعى ادامداردىڭ جۇيكەسىنە قاتتى اسەر ەتەدى.
ەكىنشىسى، كۇندىزگى ءتىس قايراۋ. بۇل ادەتتە ءوزى دە ابايلاماعان جاعدايدا قاتتى تىستەنە قالاتىن جاعداي. بۇل كەزدە ءتىس قايراعان سەكىلدى دىبىس تا بىلىنبەيدى. ءبىراق، بۇل دا ءتىس قايراۋدىڭ ءبىر تۇرىنە جاتادى. ءۇشىنشىسى، جوعارىداعى ەكى ءتۇرلى جاعداي ءبىر ادامنىڭ بويىنان كورىنىپ وتىرادى. ادەتتە ەڭ اۋىرى دا وسى.
جۇيكە جۇيەسىنىڭ اسا سەزىمتالدىعى، پسيحولوگيالىق شارشاۋ، كوڭىل-كۇيدىڭ قۇلدىراۋى، اشۋلانۋ، نازالانۋ؛ اسقازان-ىشەك جولى اۋرۋلارىنان؛ قالىپتان تىس شارشاۋدان؛ قالىپسىز تۇرمىس ادەتىنەن؛ دەنەدەگى كەيبىر دارۋمەندەردىڭ كەمشىن بولۋدان؛ ادەتكە اينالىپ كەتكەندىكتەن، قالىپتى قۇبىلىس. بۇلاردىڭ ءبارى بىرتە-بىرتە اۋىر دەرتكە شالدىقتىرۋى ابدەن مۇمكىن.
سول ءۇشىن دە بۇل ادەتتەن ارىلۋعا اسىققان ءجون. ءتىس قايراۋدىڭ قاراپايىم ەمدىك جولىن ايتىپ وتەلىك:
پسيحولوگيالىق ەمدەلۋ. بۇل ەندى ءوزىڭىزدى قالاي ۇستاۋدان باستالادى. كۇندەلىكتى جۇمىستى قالىپتى ورنالاستىرۋ، قالىپتان تىس شارشاماۋ، ۇلكەن ميدىڭ شارشاۋىنان ساقتانۋ، ۇيىقتار الدىندا اسا كۇردەلى وي-قيالعا بەرىلمەۋ، ازىقتىق قۋاتى جوعارى تاعامداردى عانا تۇتىنۋ، تەمەكى تارتۋدان ساقتانۋ، ۇيىقتار الدىنداعى جاتىن بولمەسىنىڭ اۋاسىن تازارتۋ.
ۇيقىداعى كەزدە ءتىس قايراعان ادامدى وياتىپ جىبەرۋ دە ءونىمدى ءتاسىل. بۇلاي بولعاندا ۇزدىكسىز ءتىس قايراۋ بارىسىندا قالىپسىزدىققا ەنىپ بارا جاتقان جۇيكە جۇيەسىن دە وياتۋعا بولادى.
بۇدان وزگە ەڭ ءونىمدى ءتاسىل مامانداردان كەڭەس سۇراپ، ءدارى-دارمەكتەردى تۇتىنۋ. قازىر وسى سالادا جۇمىس جاسايتىن دارىگەرلەر دە جەتەرلىك.
دايىنداعان: سۇڭقار اقبوز
massaget.kz