بۇگىن - تاۋەلسىزدىك كۇنى

بۇگىن - تاۋەلسىزدىك كۇنى. 16-جەلتوقسان - قازاق تاريحىنداعى ەڭ ءبىر ەلەۋلى داتا. 37 جىل بۇرىن جەلتوقسان وقيعاسى ازاتتىق تاريحىنىڭ العاشقى پاراعىن جازسا، 32 جىل بۇرىن تاۋەلسىزدىك تۋرالى زاڭعا قول قويىلدى. ال وسىدان 12 جىل بۇرىن جاڭاوزەندەگى تولقۋلارعا كۋا بولدىق، دەپ حابارلايدى Kazinform.

1991-جىلى 16-جەلتوقساندا سول كەزدەگى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭىنا قول قويدى. ەل ىشىندە قازاقستاننىڭ ك س ر و قۇرامىنان ەڭ سوڭعى بولىپ ءبولىنىپ شىققانى ءجيى ايتىلادى. ءبىر قىزىعى، قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن زاڭداستىراتىن سول قۇجات زاڭناما تۇرعىسىنان ك س ر و- دا قابىلدانعان اقىرعى زاڭ بولىپ ەسەپتەلەدى.

قازىر 16-جەلتوقسان ۇلتتىق مەرەكە بولىپ ەسەپتەلمەيدى. بۇل مارتەبە 25-قازان - رەسپۋبليكا كۇنىنە بەرىلگەن. دەگەنمەن، 16-جەلتوقساننىڭ سيمۆوليكالىق ءمانى مەن تاريحي ماڭىزى سوندىقتان سولعىن تارتىپ قالعان جوق. ويتكەنى، جوعارىدا ايتقانىمىزداي، كەيىنگى 50 جىلداعى اسا ءىرى ءۇش وقيعا وسى كۇنگە ءدوپ كەلگەن.

اۋەلگى جىلداردا تاۋەلسىزدىك كۇنى پافوسقا تولى، كەۋدەگە ماقتانىش قۇياتىن كۇن رەتىندە ناسيحاتتالدى. ونى حالىق تا سول كۇيىندە قابىلدادى. ءتىلى مەن ءدىلى جانىشتالىپ قالعان حالىقتىڭ ەڭسەسىن تىكتەۋ جولىندا ونداي قادام ءوز-ءوزىن اقتايتىن دا. جىل ءوتىپ، تاريح تىرىلە باستاعان سايىن ەلدىڭ ساناسى دا سىلكىندى. بۋىندار الماسىپ، تاريح اقتاڭداقتارى ارشىلعان سايىن 16-جەلتوقسانعا دەگەن ەلدىڭ ءىلتيپاتى دا سالماقتانا ءتۇستى. ەل ىشىندە بۇل كۇندى اسىر سالىپ شاتتاناتىن كۇن ەمەس، ازاتتىققا جەتە الماي كەتكەندەردى ەسكە الاتىن قاستەرلى داتا رەتىندە اتاپ ءوتۋ كەرەكتىگى تۋرالى باستامالاردىڭ ءۇنى قاتتىراق شىعا باستادى.

بيىل تاۋەلسىزدىككە 32 جىل تولىپ وتىر. ونىڭ العاشقى ون جىلى ەگەمەندىكتىڭ ايشىقتارىن ايقىنداپ، كونستيتۋتسيالىق قۇرىلىمدى قالىپتاستىرۋمەن ءوتتى. ءتول ۆاليۋتا اينالىمعا ەنگىزىلىپ، قارۋلى كۇشتەر جاساقتالدى. ك س ر و- دان مۇراعا قالعان جوسپارلى ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ ورنىنا نارىق قاتىناستارى ورنىقتى.

تاۋەلسىزدىكتىڭ ەكىنشى ونجىلدىعىن «مۇناي ءداۋىرى» دەگەن جالعىز اۋىز سوزبەن سيپاتتاۋعا بولادى. ويتكەنى، اۋەلى دامۋدىڭ كۇمانسىز داڭعىلىنداي كورىنگەن ەكونوميكالىق ۇردىستەر جىلدار وتە كەلە سىن-قاتەرىن دە كورسەتە باستادى. استانا ەلدىڭ رەسمي ورداسى رەتىندە تولىق قالىپتاسىپ، رەسپۋبليكانىڭ ءار تۇكپىرىنەن باسەكەلى ورتا ىزدەگەن جۇرتتىڭ ءبارى تارتىلاتىن مەگاپوليسكە اينالدى.

بۇل كەزەڭ ەل ىشىندەگى ساياسي كۇيزەلىستەرمەن دە ەستە قالدى. التىنبەك سارسەنبايەۆ، زامانبەك نۇرقادىلوۆ سياقتى ساياسي تۇلعالاردىڭ قازاسىن تالاي جۇرت ءالى كۇنگە دەيىن جۇمباعى اشىلماعان جايت دەپ بىلەدى.

ءۇشىنشى ونجىلدىق جاڭاوزەن تراگەدياسىمەن باستالىپ، بيلىك ترانزيتىمەن اياقتالدى. 2019-جىلدىڭ 19-ناۋرىزىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ءوز وكىلەتتىگىن قازىرگى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆقا تابىستايتىنىن رەسمي مالىمدەدى.

قازىر قازاقستان ءتورتىنشى ونجىلدىقتىڭ تابالدىرىعىندا تۇر. بۇل كەزەڭ قاڭتار وقيعاسىمەن باستالدى. ال بيىل قازاقستان حالقىنىڭ سانى 20 ميلليون ادامعا جەتكەنى رەسمي حابارلاندى.

اۆتور

ەسىمجان ناقتىباي