ايدىڭ ارتەفاكتىلەرىن مۇقيات قورعاۋ كەرەك - دۇنيەجۇزىلىك ەسكەرتكىشتەر قورىنىڭ پرەزيدەنتى

استانا. KAZINFORM - دۇنيەجۇزىلىك ەسكەرتكىشتەر قورىنىڭ پرەزيدەنتى جانە باس ديرەكتورى بەنەديكت دە مونلور Kazinform اگەنتتىگىنە بەرگەن ەكسكليۋزيۆتى سۇحباتىندا اسپانداعى ايدى مادەني مۇرا وبەكتىلەرىنىڭ تىزىمىنە ەنگىزۋ شەشىمى تۋرالى ايتىپ بەردى.

Айдың артефактілерін мұқият қорғау керек – Дүниежүзілік ескерткіштер қорының президенті
Фото: х/Bénédicte de Montlaur

قوردىڭ پرەزيدەنتى مۇنداي قادامنىڭ سەبەپتەرىن ءتۇسىندىرىپ، ارتەفاكتىلەردى ساقتاۋدىڭ مىندەتتى حاتتامالارىن ازىرلەۋ ءۇشىن حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ شۇعىل قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.

- دۇنيەجۇزىلىك ەسكەرتكىشتەر قورى ايدى جويىلىپ كەتۋ قاۋپى تونگەن مادەني مۇرا نىساندارىنىڭ تىزىمىنە ەنگىزدى. بۇل شەشىمگە ناقتى قانداي فاكتىلەر اكەلدى؟

- ايدا 90-نان استام تاريحي نىساندار بار، سونىڭ ىشىندە تىنىشتىق بازاسى - ادامزاتتىڭ ەڭ ۇلكەن جەتىستىكتەرىنىڭ ءبىرىن بەينەلەيتىن «اپوللون 11» قونۋ الاڭى. عارىشتى زەرتتەۋ جەدەلدەتىلگەن سايىن، جەكە كومپانيالار مەن ۇكىمەتتەر ايعا جاڭا ميسسيالاردى جوسپارلاعاندا، بۇل نازىك ارتەفاكتىلەردىڭ كەزدەيسوق زاقىمدانۋ قاۋپى ارتادى. ايدى تىزىمگە ەنگىزۋ ادامنىڭ تاپقىرلىعىنىڭ وسى تاپتىرماس دالەلدەرىن قورعاۋ ءۇشىن تابيعاتتى قورعاۋ حاتتامالارىن ازىرلەۋدىڭ شۇعىل قاجەتتىلىگىن كورسەتەدى.

- عارىشتىق تۋريزم قازىرگى ۋاقىتتا وتە تانىمال. ايعا بارعىسى كەلەتىن تۋريستەر ءۇشىن قانداي دا ءبىر ەرەجەلەر نەمەسە زاڭ بار ما ما؟

- اي مۇراسىن ساقتاۋ حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتى جانە تۋريزمدى قوسا العاندا، اي قىزمەتى بويىنشا ناقتى ۇسىنىستاردى قاجەت ەتەدى. «ارتەميدا كەلىسىمدەرى» سياقتى قولدانىستاعى شەڭبەرلەر باستاپقى نۇكتە، ءبىراق تاريحي نىسانداردى قۇرمەتتەۋ جانە قورعاۋ ءۇشىن مىندەتتى حاتتامالار قاجەت. ايدىڭ نازىك ارتەفاكتىلەرىن جەردەگى مادەني مۇرا ەسكەرتكىشتەرى سياقتى مۇقيات قورعالۋى كەرەك.

- ارتەفاكتىلەردى جەردەن تىس جەردە ساقتاۋ ءۇشىن حاتتامالار جاسالا ما؟ قازىر مۇنداي حاتتامالار جوق.

- بۇل شەشىم عارىشتاعى ادام قىزمەتىنىڭ ارتەفاكتىلەرىن ساقتاۋدىڭ كەشەندى حاتتامالارىن جاساۋ قاجەتتىگىن اتاپ كورسەتەدى. «عارىش تۋرالى كەلىسىم» جانە «ارتەميدا كەلىسىمدەرى» سياقتى كەلىسىمدەر مۇرانى ساقتاۋ ماسەلەلەرىنە قاتىستى بولسا دا، ولارعا مىندەتتى شارالار جەتىسپەيدى. دۇنيەجۇزىلىك ەسكەرتكىشتەر قورى بۇل ينكليۋزيا ادامزاتتىڭ جەر بەتىنەن تىس ورتاق مۇراسىن قورعاۋ ءۇشىن مىندەتتى كەلىسىمدەر جاساۋدا حالىقارالىق ديالوگ پەن ىنتىماقتاستىقتى ىنتالاندىرادى دەپ ۇمىتتەنەدى.

- بۇل شەشىم NASA- نىڭ 2027 -جىلدىڭ ورتاسىنا جوسپارلانعان ارتەميدا-3 ميسسياسى سياقتى ايدىڭ بولاشاق ميسسيالارىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن بە؟

- ءبىز بۇل ينكليۋزيانى عارىش اگەنتتىكتەرىمەن، ۇكىمەتتەرمەن جانە جەكە كومپانيالارمەن جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىگى رەتىندە قاراستىرامىز، بولاشاق ميسسيالار، سونىڭ ىشىندە ارتەميدا 3 جوسپارلاۋ پروتسەسىندە مۇرانى ساقتاۋدى ەسكەرەدى. قازىردىڭ وزىندە بەلسەندى قادامدار جاساي وتىرىپ، ءبىز بۇل تاريحي نىسانداردى ايدى زەرتتەۋگە دەگەن قۇشتارلىعىمىزدى جوعالتپاي قورعاي الامىز.

- بۇل دۇنيەجۇزىلىك ەسكەرتكىشتەر قورىنىڭ تىزىمىندەگى جەردەن تىس ءبىرىنشى ورىن. بۇل تىزىمگە جەردەن تىس باسقا نىسانداردى قوسۋدىڭ قانداي العىشارتتارى بار؟

- اي ءوزىنىڭ تاريحي ورىندارىندا كەزدەسەتىن ەلەۋلى تاۋەكەلدەرگە، سونداي-اق ادامزاتتىڭ ورتاق مۇراسىن ساقتاۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا بايلانىستى تىزىمگە ەنگىزىلدى. جەردەن تىس وبەكتىلەردىڭ كەز كەلگەن بولاشاق نوميناتسيالارى جەردەگى وبەكتىلەر ءۇشىن قولدانىلاتىن كريتەرييلەرگە سايكەس كەلۋى كەرەك، ياعني مادەني ماڭىزدىلىعى، تاۋەكەلدەرى جانە ولاردى ساقتاۋ ءۇشىن جاھاندىق ىنتىماقتاستىق الەۋەتى. بۇل قوسۋ ادامنىڭ جەتىستىكتەرى ءىز قالدىرعان جەردە مۇرانى ساقتاۋ ءۇشىن پرەتسەدەنت بەرەدى.

وسى ماتەريالدىڭ اعىلشىن تىلىندەگى ءتۇپنۇسقاسىن مىنا سىلتەمە ارقىلى وقۋعا بولادى.

اۆتور

داۋلەت ىزتىلەۋ

سوڭعى جاڭالىقتار