الەمدىك دەرجاۆالاردىڭ ءبىر-بىرىنە سەنىمسىزدىك تانىتۋى ۇدەي ءتۇستى - ق ر پرەزيدەنتى
استانا. KAZINFORM - مەملەكەت باسشىسى «قازاقستان جانە ورتا دەرجاۆالاردىڭ ءرولى: قاۋىپسىزدىكتى، تۇراقتىلىق پەن ورنىقتى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ» اتتى دارىسىندە الەمدىك دەرجاۆالار اراسىندا ءبىر-بىرىنە سەنىمسىزدىك تانىتۋ ءۇردىسى ۇدەي تۇسكەنىن اتاپ ءوتتى، دەپ حابارلايدى اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان مەن سينگاپۋر سياقتى جاڭادان پايدا بولعان «ورتا دەرجاۆالاردىڭ» ءرولى تۋرالى پايىمداي كەلە، جاھاندىق قاۋىپسىزدىك لاندشافتىندا مول مۇمكىندىكتەرگە جول اشىپ قانا قويماي، ەداۋىر قاۋىپ تە توندىرەتىن ەلەۋلى وزگەرىستەرگە نازار اۋداردى.
- ءبىز گەوساياسي شيەلەنىستەن باستاپ، ماكروەكونوميكالىق قيىندىقتارعا دەيىنگى جانە جيىلەي تۇسكەن كليماتتىق اپاتتار سەكىلدى قانشاما داعدارىسپەن بەتپە- بەت كەلىپ وتىرمىز. قاۋىپسىزدىك ارحيتەكتۋراسىنىڭ ىرگەسى جىلدام سوگىلىپ بارادى، الەمدىك دەرجاۆالار اراسىندا ءبىر- بىرىنە سەنىمسىزدىك تانىتۋ ءۇردىسى ۇدەي ءتۇستى. شاماسى، قىرعي- قاباق سوعىستان كەيىن ورناعان «بەيبىتشىلىك نەسىبەسى» تۇگەسىلۋگە جاقىن. ويتكەنى بىلتىر الەم ەلدەرىنىڭ اسكەري سالاعا جۇمساعان شىعىندارى 2,2 تريلليون دوللارعا دەيىن جەتتى. بۇل - رەكوردتىق كورسەتكىش. دەمەك قارۋلانۋدىڭ جاڭا باسەكەسى باستالدى. قانشا كۇش- جىگەر جۇمسالعانىنا قاراماستان، ادامزات جاڭا اسكەري قاقتىعىستاردىڭ قۇربانىنا اينالادى. ەكسترەميزم، تەرروريزم، كيبەرنەتيكا، عارىش، جاساندى ينتەللەكت، كليماتتىڭ وزگەرۋى، جاپپاي ميگراتسيا جانە ەپيدەميا تۋىنداتقان تۇيتكىلدەر جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتىڭ جاعدايىن ودان سايىن ۋشىقتىرا ءتۇستى. الايدا استانا مەن سينگاپۋر دامىپ كەلە جاتقان ورتا دەرجاۆالار رەتىندە مۇنداي ءبولىنۋ مەن جىكتەلۋگە كوز جۇمىپ قاراي المايدى. قاۋىپ- قاتەر وتە زور. ەگەر شارا قابىلداماسا، تاعى ءبىر قىرعي- قاباق سوعىس زوبالاڭىنا تاپ كەلۋىمىز ابدەن مۇمكىن، - دەدى پرەزيدەنت.
بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى ادىلەتتى قازاقستان جولىمەن العا قادام باسىپ كەلە جاتقان ەلىمىز جاۋاپتى ديپلوماتيانىڭ قاعيداتتارى مەن قۇندىلىقتارىن قاتاڭ ساقتاۋعا بەيىلدى ەكەنىن جەتكىزدى.
- بارلىق سىرتقى سەرىكتەستەرىمىز استانانىڭ قانداي ۇستانىمدا ەكەنىن جاقسى تۇسىنەدى. سوندىقتان ءبىزدى سەنىمدى ارىپتەس سانايدى. ءبىز «جاھاندانۋدى جاقتايتىن قازاقستان» رەتىندە بۇكىل الەممەن اشىق قارىم- قاتىناس جاساۋدى جالعاستىرا بەرەمىز. بۇل - ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياساتتاعى باعدارى. تۇراقسىزدىق ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلعان جاڭا داۋىردە تەك وسىلاي عانا جەتىستىككە جەتە الامىز. سول سەبەپتى بىزگە قازىرگى قالىپتاسقان احۋالعا بەي- جاي قاراۋعا بولمايدى. دۇنيەجۇزىمەن اشىق قاتىناس جاساي وتىرىپ، ءبىز سىرتقى سىن- قاتەرلەرگە قارسى كۇرەستە قىراعىلىق تانىتىپ، پرواكتيۆتى تۇردە ارەكەت ەتەمىز. قازاقستاننىڭ زاڭدى قۇقىقتارى مەن ماقساتىن قورعاۋ ىسىندە تارتىنىپ قالمايمىز، ەلىمىزدىڭ باستى مۇددەسىن قۇربان ەتۋگە ەشقاشان جول بەرمەيمىز. كەيدە ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىزعا كۇمانمەن قارايدى، بەيتاراپتىعىمىز ءۇشىن سىنايدى. ءبىراق مۇنى ءوز كوزقاراسى، سەنىمى جوق دەپ قابىلداماعان ءجون. كەرىسىنشە، ونى قاقتىعىس پەن ماجبۇرلىكتىڭ ورنىنا سانالى تۇردە ديپلوماتيا مەن ديالوگتى تاڭداۋ دەپ تۇسىنگەن ابزال. بۇل تاڭداۋ - تەرريتوريالىق داۋلاردان باستاپ يدەولوگيالىق قاقتىعىستارعا دەيىنگى ءتۇرلى قايشىلىقتاردى ەڭسەرۋگە سەپتىگىمىزدى تيگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ءبىزدىڭ مىقتى قىرىمىز، - دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم- جومارت توقايەۆ قازاقستاننىڭ ازەربايجان مەن ارمەنيا اراسىنداعى بىتىمگەرلىك ۇدەرىسىنە ىقپال ەتۋ ارەكەتىن، يراننىڭ يادرولىق باعدارلاماسىنا قاتىستى ارا اعايىندىعىن، سيرياداعى قاقتىعىستاردى رەتتەۋ جونىندەگى استانا پروتسەسىن، سونداي- اق جاقىندا بۇۇ ميسسياسى اياسىندا گولان جوتالارى ايماعىنا العاش رەت دەربەس بىتىمگەرلىك كۇشتەرىن جىبەرۋىن مىسال رەتىندە اتاپ ءوتتى.
اۆتور
ەربول جانات
