الداعى بەس جىلدا سيرەك مەتال وندىرەتىن 5 زاۋىت اشىلادى
استانا. قازاقپارات - ەۋرووداقتىڭ ماڭىزدى مينەرالدار تىزىمىندەگى 34 ەلەمەنتتىڭ 19-ى ءبىزدىڭ ەلدە وندىرىلەدى، دەپ حابارلايدى 24kz.
بۇل مەتالدار ايەروعارىش، ەلەكترونيكا سالالارى، باسقا دا جوعارى تەحنولوگيالىق جابدىقتار وندىرىسىندە كەڭىنەن قولدانىلادى. سول سەبەپتى نارىقتا سۇرانىس جوعارى ءارى بۇل قاجەتتىلىك جىل سايىن ارتىپ كەلەدى. ۇكىمەت، اسىرەسە، سيرەك مەتالداردى ءوندىرىپ، وڭدەۋ قارقىنىن كۇشەيتپەك.
وركەنيەت العا قادام باسقان سايىن سيرەك مەتالدارعا سۇرانىس كۇن ساناپ ءوسىپ وتىر. سوعان ساي باعاسى دا قىمباتتاپ كەلەدى. ساراپشىلاردىڭ بولجامى بويىنشا 2-3 جىلدا ليتيگە سۇرانىس ەكى ەسە ارتادى. ليتي ەلەكتر باتارەيالارىن جاساۋدا قولدانىلادى. ال باتارەيالار ءۇشىن قاجەت تاعى ءبىر ەلەمەنت - كوبالتتىڭ قۇنى %70- كە قىمباتتاۋى مۇمكىن. قازاقستان بۇل مەتالدارعا باي. ەندىگى مىندەتى - وسى باردى ۇقساتۋ.
پرەزيدەنت بىلتىرعى جولداۋىندا قول قۋسىرىپ قاراپ وتىراتىن ۋاقىت وتكەنىن قاداپ ايتتى. 2026 -جىلعا قاراي 2 ميلليون شارشى شاقىرىمنان استام اۋماقتى بارلاۋدى جانە ءوندىرىس قارقىنىن ارتتىرۋدى تاپسىردى. تاپسىرمانىڭ ورىندالۋ بارىسى ۇكىمەتتە قارالدى. ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، قازىر ەلدە بەريللي، سكاندي وندىرەتىن الەمدەگى تولىق سيكلدى ءۇش زاۋىتتىڭ ءبىرى جۇمىس ىستەپ تۇر. تانتال مەن نيوبي وندىرەتىن جاھانداعى الىپ ءتورت ءوندىرىستىڭ ءبىرى بىزدە ورنالاسقان. سونىمەن قاتار جاقىندا الماتى وبلىسىندا ۆولفرامدى قايتا وڭدەيتىن العاشقى زاۋىت اشىلدى. بۇل زاۋىت قۇرامىنداعى ۆولفرام ۇلەسى %65- كە جەتەتىن كونسەنترات شىعارادى.
قانات شارلاپايەۆ، ق ر ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترى:
- ەلىمىزدىڭ مەتاللۋرگيا زاۋىتتارىندا ۆيسمۋت، سەلەن جانە تەللۋريد وندىرىلەدى. اليۋميني توتىعىنان گاللي، پوليمەتالل شيكىزاتىنان يندي الۋ تەحنولوگياسى بار. 1-قاراشادا الماتى وبلىسىنداعى بۇعىتى كەن ورنىندا ۆولفرام كونسەنتراتى ءوندىرىسى ىسكە قوسىلدى. بۇل - وتاندىق تاۋ-كەن ءوندىرىسى ءۇشىن تاريحي وقيعا. ول ەلىمىزدىڭ الەمدىك سيرەك مەتالدار نارىعىنداعى پوزيتسياسىن نىعايتادى.
زاۋىت وندىرىستىك قۋاتىنا شىققاندا 3,3 ميلليون توننا كەندى قايتا وڭدەيدى. جوباعا 350 ميلليون ا ق ش دوللارى كولەمىندە ينۆەستيتسيا تارتىلدى. مىڭعا جۋىق ادام جۇمىس ىستەيتىن بولادى.
بەس جىلدا سيرەك مەتالل وندىرەتىن بەس زاۋىت اشىلادى
سيرەك مەتالدار قولداعى تەلەفوننان باستاپ، ءسات ساناپ كوبەيىپ كەلە جاتقان ەلەكتروموبيلدەر وندىرىسىنە اۋاداي قاجەت. سوندىقتان وتاندىق وندىرۋشىلەر جەدەلدەتىپ جاڭا ونىمدەردى وندىرۋگە كۇش سالىپ جاتىر. ماسەلەن، باتارەيا ماتەريالدارىن، تۇراقتى ماگنيتتەردى جانە ىستىققا ءتوزىمدى قورىتپالاردى ءوندىرۋ سەكتورلارىن دامىتۋعا نازار اۋدارىلىپ وتىر. بيىلدان باستاپ ەلدە مارگانەتس سۋلفاتى مونوگيدراتى شىعارىلادى. ياعني قازىر الەمدىك نارىقتىڭ %5- ءى وتاندىق وندىرۋشىلەر يەلىگىندە.
سونىمەن قاتار سارىتوعان كەن ورىندارىنىڭ بىرىنەن گرافيت كونتسەنتراتىن ءوندىرۋ جوسپارى بار. بۇدان بولەك، نەمىس كومپانياسىمەن بىرلەسىپ ليتي كەن ورىندارىن يگەرۋ بويىنشا جوبالار قولعا الىندى. ال وڭتۇستىك كورەيا كومپانياسى شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى ليتي قورىن بارلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ جاتىر.
تۇرار جولماعامبەتوۆ، ق ر ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگى كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى:
- الداعى ءتورت-بەس جىل ىشىندە ليتي كاتودىن، نيكەل جانە كوبالت وندىرەتىن بەس زاۋىت اشىلادى. قازىرگى تاڭدا وڭتۇستىك كورەيالىق كومپانيا ەلدەگى ليتي قورىن زەرتتەپ جاتىر. وسىدان كەيىن ءبىز ليتي سيليكات مينەرالىن جانە ليتي كاتودىن دا ءوندىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. سونداي- اق ءبىز الەمدەگى جوعارى ساپالى مارگانەتس كاتودىنىڭ %5- ءىن شىعارامىز. كەلەسى جىلى كوپتەن كۇتكەن ەكى جوبا ارقىلى بۇل ۇلەستى %11 نەمەسە %12- كە جەتكىزۋدى كوزدەپ وتىرمىز.
ماڭىزدى شيكىزاتتار ءتىزىمى ۇلعايادى
قازاقستان ماڭىزدى مينەرالدار مەن مەتالداردى جەتكىزۋ بويىنشا جاھاندىق تىزبەكتىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە دايىن. بۇل تۋرالى جاقىندا ا ق ش- تىڭ ساۋدا ميسسياسىمەن كەزدەسكەن ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترى قانات شارلاپايەۆ مالىمدەدى.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، ءبىزدىڭ ەلدە بۇل ءۇشىن بارلىق قاجەتتى العىشارتتار بار. ياعني، مينەرالدىق شيكىزات بازاسى، ينفراقۇرىلىم جانە ادامي كاپيتال جەتكىلىكتى. قازاقستاندىق وندىرۋشىلەردىڭ اسا قاجەت شيكىزات ءتىزىمىن ۇلعايتۋعا مۇمكىندىگى زور ەكەنىن اتاپ ءوتتى مينيستر.
قانات شارلاپايەۆ، ق ر ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترى:
- قازاقستان ا ق ش- تىڭ ماڭىزدى شيكىزاتتار تىزىمىندەگى 50 ەلەمەنتتىڭ 21- ءىن جانە ەۋروپالىق وداق تىزىمىندەگى 34 ەلەمەنتتىڭ 19-ىن جەتكىزە الادى. كەز كەلگەن ەل ماڭىزدى شيكىزاتتاردىڭ مۇنداي ۇلكەن ءتىزىمىن قامتاماسىز ەتە المايدى. ولار كوبىنە ماماندانعان بىرنەشە ەلەمەنتتى عانا وندىرەدى. ال قازاقستان وسى ەلەمەنتتەرمەن عانا شەكتەلمەيتىنىن اتاپ وتكىم كەلەدى. ەلدە باسقا دا پايدالى قازبا كەن ورىندارى بار. سوندىقتان كەلەشەكتە ماڭىزدى شيكىزاتتار ءتىزىمىن ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك زور.
ەلدە جۇزدەن استام سيرەك مەتالل كەن ورنى بار
ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگى ۇسىنعان اقپارات بويىنشا ەلدە 100-دەن استام سيرەك مەتالل كەن ورنى انىقتالدى. قازىر 2 ميلليون توننادان استام ۆولفرام، 1 ميلليون توننا موليبدەن مەن 227 مىڭ تونناعا جۋىق ليتي بارلاندى. سونداي-اق جەر قويناۋىندا تانتال، نيوبي، بەريللي سىندى مەتالداردىڭ مول قورى بار.
