ا ق ش سايلاۋى الدىنداعى كەزەكتى ساياسي ويىن - سۇلتان اكىمبەكوۆ
استانا. KAZINFORM - اقپان ايىندا ا ق ش- تا وتەتىن پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا بايلانىستى تاريحشى، ساياساتتانۋشى سۇلتان اكىمبەكوۆ پىكىر ءبىلدىردى.
اقپان ايىندا ا ق ش- تا وتەتىن پرەزيدەنتتىك سايلاۋمەن تەوريالىق تۇرعىدان بايلانىستى بولۋى مۇمكىن بىرنەشە قىزىقتى وقيعا بولدى. اۋەلى دونالد ترامپتىڭ ءبىرقاتار شتاتتارداعى رەسپۋبليكالىق پارتيانىڭ پارتيالىق پرايمەريزدەرى مەن كوكۋستارىنداعى تابىسىن اتاپ وتكەن ءجون. ناتيجەسىندە ونىڭ ءبىر عانا قارسىلاسى قالدى، ول ءۇش شتاتتا ترامپتان جەڭىلگەن نيككي حەيلي. دەگەنمەن، ول 5-ناۋرىزدا بىردەن بىرنەشە شتاتتا رەسپۋبليكالىق سەزگە قاتىساتىن دەلەگاتتاردىڭ ۇشتەن ءبىرىنىڭ تاعدىرى شەشىلەتىن سۋپەر سەيسەنبىگە دەيىن كۇرەستەن باس تارتپاي وتىر.
حەيلي وسىلايشا كلاسسيكالىق كونسەرۆاتيۆتى، ءبىراق قالىپتى رەسپۋبليكالىق ەلەكتورات ءۇشىن كۇرەسەدى دەگەن پىكىر بار. ەگەر ترامپ قاراشادا جەڭىسكە جەتسە، ونىڭ ۋاقىتى ءبارىبىر، ءتىپتى ءتورت جىلدان كەيىن بولسىن اياقتالادى جانە ونىمەن بىرگە بۇگىندە ونى قولدايتىن سايلاۋشىلاردىڭ ىقپالى ازايادى.
ءبىراق قالىپتاسقان جاعدايدا ودان دا ماڭىزدىسى - ترامپتىڭ ءوز جەڭىسىنە ءوزى سەنۋى. ول قازىردىڭ وزىندە ءوزىن جەڭىمپاز سەزىنىپ، سوعان سايكەس ارەكەت ەتە باستادى. ول كونگرەسس پەن سەناتتاعى رەسپۋبليكاشىلارعا ۋكراينا، يزرايل جانە تايۆانعا قولداۋ كورسەتۋمەن قاتار مەكسيكامەن وڭتۇستىك شەكارانى نىعايتۋ شارالارىن قامتيتىن زاڭ جوباسىنا داۋىس بەرمەۋدى بۇيىردى.
بۇل شارالار ا ق ش- قا بۇرىن-سوڭدى بولماعان ميگرانتتار اعىنىن توقتاتۋى كەرەك ەدى. ونىڭ ۇستىنە، ول زاڭ جوباسىن قولدايتىن رەسپۋبليكاشىلارعا ارتىق ءسوز سويلەدى.
ترامپتىڭ لوگيكاسى بايدەنگە شەكارا ماسەلەسىن شەشۋگە كومەكتەسپەۋ ەدى. بۇل جاعدايدا قاراشاداعى سايلاۋدا داعدارىس اسىرەسە وتكىر بولىپ، بۇل ترامپتىڭ سايلاۋدا جەڭىسكە جەتۋىنە كومەكتەسەدى. سوسىن ول شەكارا، قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىنىڭ ءبارىن شەشەدى.
شىنىندا دا، سولاي بولاتىن سياقتى ەدى. سپيكەر مايك دجونسون باستاعان كونگرەستەگى ترامپ جاقتاستارى زاڭ جوباسى كونگرەستە داۋىس بەرۋدەن وتپەيدى دەپ مالىمدەدى. سودان كەيىن زاڭ جوباسى 7-اقپاندا سەناتتا ءساتسىز اياقتالدى.
شىن مانىندە، بۇل ءالى جەڭىسكە جەتپەگەن، ءبىراق رەسپۋبليكاشىلدارعا ءىس جۇزىندە ولاردى باسقاراتىنداي اسەر ەتپەيتىن ترامپتىڭ جەڭىسىن ءبىلدىردى. بۇل جوباعا بىرنەشە رەسپۋبليكالىق سەناتور عانا داۋىس بەردى. دەمەك، بۇل رەسپۋبليكالىق پارتيانىڭ دەرلىك بىرىكتىرىلگەن پىكىرى سياقتى كورىندى. بۇل دەموكراتتار شەكارادا ەلەۋلى جەڭىلدىكتەر جاساعانىنا، بۇل پارتيانىڭ سول قاناتىنىڭ قولداۋىنا قاۋىپ توندىرگەنىن بىلدىرگەنىنە قاراماستان ورىن العان.
الايدا، جاعداي بىرنەشە كۇننىڭ ىشىندە كەنەتتەن وزگەردى. اۋەلى سەناتقا ۋكراينا، يزرايل جانە تايۆانعا كومەك كورسەتۋدى، سونداي- اق گازا سەكتورىنداعى گۋمانيتارلىق ماسەلەلەردى شەشۋدى كوزدەيتىن جاڭا زاڭ جوباسى تەز ارادا ۇسىنىلدى. مۇندا شەكارا تۋرالى اڭگىمە بولعان جوق.
13-اقپاندا بۇل زاڭ جوباسى سەناتتا 70 داۋىسقا يە بولدى. وعان 22 رەسپۋبليكاشىل سەناتور، ياعني ولاردىڭ جارتىسىنا جۋىعى داۋىس بەردى. ەندى وعان كونگرەستە داۋىس بەرىلۋى كەرەك. 15-اقپاندا سپيكەر دجونسون زاڭ جوباسىن داۋىس بەرۋگە شىعارمايتىنىن مالىمدەدى. ءبىراق بۇل جاعدايدا، تەوريالىق تۇرعىدان، سپيكەردى اينالىپ ءوتىپ، داۋىس بەرۋدى جوسپارلاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پروتسەدۋرا بار. ول discharge petition دەپ اتالادى. ول ءۇشىن 218 داۋىس جيناۋ كەرەك. بۇل جەردە شيەلەنىس تۋىندايدى.
سەناتتا 22 رەسپۋبليكاشىل سەناتور بولسا، ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرىنىڭ كونگرەسكە كەلۋىنە نە كەدەرگى؟ 14-اقپاندا سەناتتاعى رەسپۋبليكالىق ازشىلىقتىڭ باسشىسى ميتچ ماككوننەلل Politico-عا بەرگەن سۇحباتىندا ارىپتەسى مايك دجونسوندى ۋكرايناعا كومەك كورسەتۋ ماسەلەسىن داۋىسقا سالۋعا شاقىرعان. ول «ءبىز وكىلدەر پالاتاسى ۋكراينانى قولدايتىنى نەمەسە قولدامايتىنى تۋرالى ءارتۇرلى قاۋەسەتتى ەستىدىك. مەنىڭ ويىمشا، شەشىم قابىلداۋدىڭ وڭاي جولى - بۇل داۋىس بەرۋ» دەدى.
وسىعان سايكەس 7-13-اقپان ارالىعىندا نە بولدى دەگەن سۇراق تۋىندايدى. نەلىكتەن مۇنداي كۇردەلى ساياسي مانيەۆر كەنەتتەن ورىن الدى جانە بۇل شىنىمەن زاڭ بويىنشا كونگرەستە وڭ داۋىس بەرۋ نۇسقاسى بولدى ما؟
رەسپۋبليكالىق يستەبليشمەنت ترامپتىڭ ريتوريكاسىنا جانە پارتيانىڭ قالاي داۋىس بەرۋى كەرەكتىگى تۋرالى نۇسقاۋلارىنا بايلانىستى ءوز ۇستانىمىن وزگەرتتى دەپ بولجاۋعا بولادى. سوندا بۇل ونىڭ ۇستانىمىمەن كەلىسپەۋشىكتىڭ ايقىن كورىنىسى.
سونىمەن قاتار، ترامپتىڭ ۋكرايناعا، يزرايلگە جانە تايۆانعا كومەك كورسەتۋ ۇستانىمى وتە سىندارلى بولىپ كورىنبەيدى. بۇل ونىڭ جەكە امبيتسيالارىمەن كوبىرەك بايلانىستى، شارتتى تۇردە ونى ءوزىمشىل دەپ اتاۋعا بولادى. ول تەك ءوزىنىڭ جەڭىسىن عانا ويلايدى، ال قالعانى سونشالىقتى ماڭىزدى ەمەس. ياعني، ول ءوز ماقساتتارى ءۇشىن امەريكانىڭ مۇددەسىن قۇربان ەتۋگە دايىن. ءبىراق بۇل ا ق ش جانە ونىڭ قيستەبليشمەنتىنە ءتان ەمەس. بۇل كوبىنە جالپىعا ورتاق امەريكاندىق مۇددەلەرگە ورتاق ماسەلە.
مىسالى، ەگەر زاڭ جوباسى ءساتسىز اياقتالسا جانە ا ق ش جوعارىدا اتالعان ەلدەرگە قاراجات بولە الماسا، وندا اعىمداعى جاعدايدا بۇل ا ق ش- تىڭ قازىرگى كونفيگۋراتسياسىنداعى گەوساياسي جاعدايىنىڭ ناشارلاۋى بولادى. يزرايلدىڭ ءوزى ترامپ جەڭگەنشە ءبىر جىل كۇتە المايتىن شىعار. بۇل ۋكراينانىڭ جاعدايىن ناشارلاتاتىنى ءسوزسىز. تايۆان الدەقايدا تىنىش جاعدايدا، ءبىراق كوپتەگەن امەريكاندىق ساياساتكەرلەر سوڭعى جىلدارى قىتايمەن باسەكەلەستىككە جانە سوعان بايلانىستى قيىندىقتارعا باسا نازار اۋدارۋدا بەلسەندىلىك تانىتتى.
ا ق ش- تا وقشاۋلانۋ مەن بەلسەندى سىرتقى ساياسات اراسىندا كۇرەس ءجۇرىپ جاتىر. ترامپ جاقتاستارى اراسىندا وقشاۋلانۋشىلار كوپ. ولار امەريكانىڭ حالىقارالىق ىستەرگە ارالاسۋىنا جانە ونىمەن بايلانىستى شىعىندارعا قارسى. ءبىراق بۇل پىكىردى رەسپۋبليكاشىلداردىڭ ءبارى بىردەي قولدامايدى.
سونداي-اق، 8-اقپاندا امەريكالىق جۋرناليست تاكەر كارلسون رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن سۇحباتىن جاريالاعانىن اتاپ وتۋگە بولادى. ەگجەي-تەگجەيلى مالىمەت بەرمەي-اق، سۇحبات تەوريالىق تۇرعىدان امەريكاندىق يستەبليشمەنتتى ماقۇلداماۋى مۇمكىن.
وندا بۇل ءۇشىن بىرنەشە سەزىمتال ساتتەر بولدى. تۇتاستاي العاندا، بۇل رەسپۋبليكالىق يستەبليشمەنتتىڭ ءبىر بولىگىنىڭ ۇستانىمىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن ەدى.
بۇعان قوسا، 10-اقپاندا ترامپ پرەزيدەنتتىك مەرزىمى كەزىندە ەۋروپانىڭ ءىرى ەلدەرىنىڭ ءبىرىنىڭ باسشىسىنا ج ءى و- ءنىڭ 2 پايىزىن قورعانىسقا جۇمساماعان ەلگە رەسەي شابۋىل جاساسا، ونى قورعامايتىنىن ايتقانىن مالىمدەگەن. ترامپ «ءىس جۇزىندە مەن ولارعا نە قالاسا، سونى ىستەۋگە رۇقسات بەرەمىن» دەدى.
ترامپ ناتو- نىڭ قورعانىس قابىلەتىن قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىن شەشۋدە ءوزىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتۋ ءۇشىن بار كۇش-جىگەرىن سالعىسى كەلگەنى انىق، ءبىراق ولاي بولمادى. بارلىعى ونىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە قاتىستى ماسەلەلەردە تىم سالعىرت ەكەنىن كوردى.
ترامپ شىن مانىندە بوتەلكەدەن جىن شىعاردى. ول دجو بايدەننىڭ پرەزيدەنتتىگىن تيىمسىزدىگى ءۇشىن، اسىرەسە يمميگراتسيا ماسەلەسىندە سىنعا الىپ، بۇل جالپى جەڭىس ءۇشىن جەتكىلىكتى دەپ ويلادى. ءبىراق ول پىكىرتالاستىڭ امەريكاندىق ىشكى كۇن تارتىبىنەن باتىستىڭ ورتاق قۇندىلىقتارىن قورعاۋ تۇجىرىمداماسىنا اۋىسۋىن تۋدىرعانى بەلگىلى بولدى.
بۇل ماعىنادا ترامپ مۇمكىن پەشەنەسىنە جازىلعان قاتەلىك جاسادى. زاڭ جوباسى ونى قولداۋشىلاردىڭ قارسىلىعىنا قاراماستان كونگرەستەن انىق وتەتىندىكتەن عانا ەمەس. ءتىپتى بەس رەسپۋبليكاشىل دا ەگەر ولار سەناتتا بولعانداي جالپى ساننىڭ %30-40 قۇراسا، جاعدايدى وزگەرتە الادى، ءبىراق بۇل دەمونستراتسيا بولادى.
ءبىراق ول ءۇشىن جاعداي كەلەسى جايتپەن كۇردەلەنەدى: جوعارعى سوت جاقىن ارادا ترامپتىڭ كولورادو سوتىنىڭ ونى 2020-جىلعى سايلاۋ ناتيجەلەرىن جاريالاۋ كەزىندە كوتەرىلىسكە ارەكەتتەندى دەگەن ايىپپەن سول شتاتتاعى ءبىرىنشى سايلاۋعا قاتىسۋعا تىيىم سالۋ تۋرالى شەشىمىنە قاتىستى ءىستى قارايدى. بۇل شەشىم امەريكاداعى ازاماتتىق سوعىستان كەيىن قابىلدانعان 14- تۇزەتۋگە نەگىزدەلگەن.
جوعارعى سوتتا كونسەرۆاتورلار كوبىرەك - توعىزدىڭ التاۋى، ونىڭ ۇشەۋىن ترامپ تاعايىنداعان. سوندىقتان ول كولورادو شتاتىنىڭ شەشىمى اقىرىندا جويىلاتىنىنا سەنىمدى بولدى. ءبىراق قازىر ءبارى سونشالىقتى انىق ەمەس. ەگەر كونگرەسكە رەسپۋبليكالىق پارتيانىڭ بىرنەشە داۋىسى قاجەت بولسا، جوعارعى سوتقا ەكى داۋىس قاجەت. بۇل رەتتە، سالىستىرمالى تۇردە العاندا، التىدان ەكەۋى - بۇل زاڭ جوباسىنا داۋىس بەرگەن رەسپۋبليكالىق سەناتورلاردىڭ %40- دان از بولىگى.
ترامپ جاعدايدىڭ وزگەرگەنىن انىق تۇسىنگەندەي. 15 -اقپاندا وڭتۇستىك كاروليناداعى ميتينگتە ول: «ولارعا (ۋكراينا، يزرايل جانە تايۆان) قارىزعا اقشا بەرىڭىز. قولدارىنان كەلسە، قايتارسىن، ال بولماسا، قايتارۋدىڭ قاجەتى جوق»، دەدى. بۇل ونىڭ ۇستانىمىنداعى ايتارلىقتاي وزگەرىس، ويتكەنى ول ءوزى ءۇشىن ىقتيمال تاۋەكەلدەردى انىق كورەدى.
جالپى، ۇلكەن ينتريگا تۋىندادى جانە ول ۋكرايناعا كومەك كورسەتۋدەن دە اسىپ تۇسەدى. ا ق ش- تا وقشاۋلانۋشىلاردىڭ سونشالىقتى كۇشەيۋىنەن ماسەلە پرەزيدەنتتىك سايلاۋ تۋرالى، الەمدىك گەوساياسات تۋرالى بولىپ تۇر.
ءبىراق ۋكراينا، يزرايل جانە تايۆانعا عانا ەمەس، گازا سەكتورىنىڭ ماسەلەلەرىن شەشۋگە كومەكتەسۋ تۋرالى زاڭ جوباسى ءالى دە قابىلداناتىن شىعار.
15-اقپاندا پرەزيدەنت پۋتين رەسەيلىك جۋرناليستكە سۇحبات بەرىپ، ترامپتان گورى سايلاۋدا قازىرگى پرەزيدەنت بايدەننىڭ جەڭىسكە جەتكەنىن قالايتىنىن ايتقان. ونىڭ ايتۋىنشا، «بايدەن تاجىريبەلى جانە بولجامدىراق».
ارينە، كوپ ادامدار بۇدان پۋتيننىڭ كەرىسىنشە ترامپتى وسىلاي قولداعىسى كەلەتىنىن كوردى. ءبىراق بۇل ۇلكەن ويىننىڭ ارتىندا تۇرعان رەسەي مەن ا ق ش ۋكرايناداعى قاقتىعىستى توقتاتۋدىڭ قانداي دا ءبىر فورماتىنا جاقىنداپ قالۋى مۇمكىن. تيىسىنشە، رەسەي پرەزيدەنتى شەشىم تابۋعا دايىن ەكەنىن كورسەتكىسى كەلدى. مۇنداعى نەگىزگى ءسوز - «بولجامدىق». نەگىزىندە پۋتين ءوزىن مەڭزەگەن.
قالاي بولعاندا دا، جاعداي وزگەردى، قاي باعىتتا ەكەنىن بىلمەيمىز، ءبىراق جاقسىلىققا ۇمىتتەنەمىز.
اۆتور
زارينا تۋعانبايەۆا
