يتتەر ادامدار تۋرالى نە ويلايدى؟ عالىمدار زەرتتەدى

فوتو: Фото: Талғатжан Мұхаметбекұлы/Kazinform

استانا. KAZINFORM - جاپونيا مەن اۆستريانىڭ زەرتتەۋشىلەرى يتتەردىڭ ادامداردىڭ سەنىمدىلىگى مەن جومارتتىعىن تانۋعا قانشالىقتى قابىلەتتى ەكەنىن انىقتاۋ ءۇشىن تاجىريبە جۇرگىزدى.

عىلىمي جۇمىس Animal Cognition جۋرنالىندا جاريالانعان.

ەكسپەريمەنت قالاي ءوتتى؟

تاجىريبەگە زەرتتەۋشىلەر 40 ءۇي ءيتىن قاتىستىرعان. ماقسات - يتتەر ادامداردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋىنە قاراپ، ولاردىڭ مىنەز-قۇلقى تۋرالى قورىتىندى جاساي الا ما، سونى ءبىلۋ. تاجىريبە بارىسىندا ءبىر ادام باسقا يتكە ءدامدى اس ۇسىنسا، ەكىنشىسى - ۇسىنباعان.

ناتيجەسىندە يتتەر جومارت ادامدى باسقاسىنان ارتىق كورمەگەن. بۇل ءۇردىس يتتەر سول ادامدارمەن تىكەلەي قارىم-قاتىناستا بولعان كەزدە دە بايقالدى.

ءبىز يتتەر ءوز باستارىنان وتكەرگەن تاجىريبەدەن كەيىن بولسا دا، بەلگىلى ءبىر ارتىقشىلىق تانىتادى دەپ ۇمىتتەندىك. الايدا، بۇل بولمادى، - دەدى زەرتتەۋدىڭ جەتەكشى اۆتورى، كيوتو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مامانى حوي-لام دجيم.

بۇرىنعى زەرتتەۋلەر مەن بولاشاق جوسپارلار

بۇعان دەيىن اۆسترياداعى قاسقىرلاردى زەرتتەۋ ورتالىعىندا جۇرگىزىلگەن ۇقساس زەرتتەۋلەر دە يتتەر مەن قاسقىرلاردىڭ باسقا جانۋارلارعا نەمەسە ادامدارعا قاراپ «رەپۋتاتسيا» قالىپتاستىرۋ قابىلەتى جوق ەكەنىن كورسەتكەن بولاتىن.

عالىمدار يتتەردىڭ ومىرلىك تاجىريبەسىنە قاراي (ءۇي يتتەرى، قىزمەتتىك يتتەر، ءۇيسىز، نەمەسە تەراپيالىق يتتەر) ءتۇرلى مىنەز-قۇلىق ۇلگىلەرىن كورسەتە الاتىنىن ايتادى.

يتتەر وتە سەزىمتال بولۋى مۇمكىن، ءبىراق ولاردىڭ باسقا ادامدارمەن قارىم-قاتىناسىنا قاراپ، بەلگىلى ءبىر پىكىر قالىپتاستىرا ما - ول جاعى ازىرگە ناقتى ەمەس، - دەيدى دجيم.