چيلي كوشەسىندە كۇي تارتقان مەدبيكە اندرەا
استانا. قازاقپارات - ءبىر اي بۇرىن ديماش قۇدايبەرگەننىڭ ەۋروپاداعى كونسەرتتىك تۋرى اياسىندا گەرمانيادا ەرەكشە جاعداي بولدى. بەرلين اۋەجايىندا ديماشتى كورگەن چيليلىك جانكۇيەر بىردەن قولىنا دومبىراسىن الىپ، «ەركە سىلقىم» كۇيىن ويناي باستادى. اۋەجايداعى جولاۋشىلار تىزەرلەپ وتىرعان اندرەانىڭ ونەرىنە ءتانتى بولىپ تۇرعان ساتتە، ديماش پەن اكەسى قانات ايتبايەۆ كوپشىلىك جينالعان جەرگە جاقىنداپ، بۇل توسىن سىيعا تاڭعالىسىن جاسىرمادى. كەيىن قانات ايتبايەۆ ونىڭ دومبىراسىنىڭ قۇلاعىن كەلتىرىپ، سوڭىندا ەكەۋى اۋەجايدا قازاق كۇيىن بىرگە ورىنداپ، كوپشىلىكتى تاعى ءبىر تامسانتتى. وسى رەتتە بەرلين اۋەجايىندا ديماشتى دومبىرانىڭ ۇنىمەن قارسى العان 31 جاستاعى چيليلىك اندرەا لۋەنگو ساينسپەن حابارلاسىپ، از-كەم سۇحباتتاسقان ەدىك.
- ءبىر اي وتسە دە، بەرلين اۋەجايىندا تىزەرلەپ، دومبىرانى شەبەر تارتقانىڭىز تاسپالانعان ۆيدەوعا كوپشىلىك ءالى اقجارما تىلەگىن جازىپ، تاڭعالىپ ءجۇر. بايقاپ قاراسام، ديماشتىڭ كونسەرتىنەن قالمايتىن سەكىلدىسىز. قاي جىلدان بەرى جانكۇيەرسىز؟
- نەگىزى، مەن چيلي استاناسى - سانتياگو قالاسىنداعى اۋرۋحانادا مەدبيكە بولىپ جۇمىس ىستەيمىن. ديماشتىڭ شىعارماشىلىعىن 6 جىل بويى باقىلاپ كەلەمىن. YouTube-تا ۆوكالمەن اينالىساتىن ۇستازدىڭ ديماشتىڭ ونەرىن باعالاپ، ارنايى تۇسىرگەن ۆيدەوسىن كەزدەيسوق كورىپ قالدىم. ديماشتىڭ ءان ايتقانىنا قاتتى تامسانعانىم سونشا، ونىڭ ەشكىمگە ۇقسامايتىن داۋىسى جۇرەگىمدى قوزعاپ جىبەردى. سول ساتتەن باستاپ ونىڭ تۋىندىلارىن ءجيى تىڭداپ ءجۇردىم. كەيىنىرەك ديماش تۋرالى كوپ دەرەك بىلە باستادىم. اسىرەسە، ونىڭ تۋعان ەلىنە دەگەن تولاسسىز سۇيىسپەنشىلىگى، ءوز وتباسىنا دەگەن ايرىقشا قۇرمەتى، شىنايىلىق پەن ادامگەرشىلىكتى بارىنەن بيىك قوياتىن ايرىقشا قاسيەتى قاتتى ۇنادى. ءسويتىپ، ونىڭ ناعىز جانكۇيەرىنە اينالدىم.
بۇگىنگە دەيىن ديماشتىڭ 9 كونسەرتىنە باردىم. سونىڭ ىشىندە 5 كۇن بۇرىن ريگادا وتكەن سوڭعى كونسەرتىن تاماشالاۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. بۇل ديماش پەن ونىڭ كومانداسى ۇيىمداستىرعان Tau Ishinde Challenge-ىنەن كەيىن مۇمكىن بولدى. سايىس ەرەجەسىنە سايكەس، «تاۋ ىشىندە» اتتى جاڭا بەينەبايانىنا ەڭ قىزىق ۆيدەو ءتۇسىرۋ شارت ەدى. ماعان سول كونكۋرستىڭ جەڭىمپازى اتانىپ، ناتيجەسىندە ديماشتىڭ ەۋروپاداعى كونسەرتتەرىنە تەگىن بارۋ باقىتى بۇيىردى.
- شەتەلدەگى كونسەرتتەرىنەن بولەك، الماتى، استاناداعى كونسەرتتەرىنە دە ارنايى كەلگەن ەكەنسىز. الماتى نەسىمەن ەستە قالدى؟ استانا شە؟
- بىلتىر الماتىعا بارعانداعى العان اسەرىم ءالى ەسىمدە. ماعان وتە قاتتى ۇنادى. الماتى مەن قازىر تۇرىپ جاتقان سانتياگو قالاسىنا ۇقسايدى. ەكى قالانىڭ دا اينالاسى بيىك تاۋلارمەن قورشالعان. از ۋاقىت بولسام دا، بىرنەشە اسەم ساياباقتى ارالاپ ۇلگەردىم. ساياباقتارى راسىندا كەرەمەت كومكەرىلگەن. ماعان الماتى وتە تازا ءارى قاۋىپسىز قالا بولىپ كورىندى. ۇلتتىق تاعامدارىنىڭ ءدامى ەرەكشە ۇنادى. ونداعى تۇرعىنداردىڭ مەيىرىمدىلىگى مەن قوناقجايلىعىنا ريزا بولىپ قايتتىم. ءارى ولاردىڭ كومەگىمەن شارىن شاتقالىن، كولساي مەن قايىڭدى كولدەرىن تاماشالاپ قايتتىم. قازاقستاننىڭ تابيعاتى راسىندا كەرەمەت ەكەن! الداعى ۋاقىتتا دا كوپشىلىك تامساناتىن باسقا دا قالالارىن ارالاپ، كەرەمەت ەلمەن تانىستىعىمدى جالعاستىرعىم كەلەدى. ديماشتىڭ بىلتىر استانادا وتكەن كونسەرتىنەن دە ەرەكشە تامسانىپ قايتتىم. ماعان وندا ءبارى، ءبارى ۇنادى. اسىرەسە، قالانىڭ ساۋلەتى مەن سالتاناتىن اسىرىپ تۇرعان ادەمى عيماراتتار كوزدىڭ جاۋىن الادى. مەن راسىندا قازاقستانعا قايتا بارعىم كەلەدى. قازاقستان - قانشا بارسام دا، وندا تاعى دا ساياحاتتاۋدان شارشامايتىن جالعىز مەملەكەت.
- دومبىرانى توكپەلەتىپ تارتىپ وتىرعانىڭىزدى باعامداپ، ونلاين ۇيرەتەتىن كاسىبي ماماننان ساباق العان بولار دەپ ويلاسام، ۇلتتىق اسپابىمىزدى YouTube ارقىلى، ءوز بەتىڭىزبەن ۇيرەنگەنىڭىزدى ەستىپ- بىلدىك. راسىندا سولاي ما؟
- ءيا، دومبىرا شەرتۋدى ءوز بەتىمشە ۇيرەنىپ ءجۇرمىن. مەن ءتىپتى دە كاسىبي مۋزىكانت ەمەسپىن. ارنايى ءبىلىمىم دە جوق. مۋزىكامەن اينالىسىپ جۇرگەنىمە ءبىر جىلعا جۋىقتادى. YouTube پلاتفورماسىنان دومبىرانى دۇرىس شەرتۋ تۋرالى روليكتەر كوپ كورەمىن. سونىڭ كومەگى كوپ ءتيدى. دەسە دە، شەبەرلىگىمدى شىڭداي ءتۇسۋ ءۇشىن كاسىبي ماماننان قۋانا-قۋانا ساباق الار ەدىم.
- قازىر قانشا كۇي ورىنداي الاسىز؟
- 15 كە جۋىق كۇي تارتا الامىن. سونىڭ ىشىندە سۇيسىنە، تالاي رەت وينايتىن تۋىندىلار - «ەركە سىلقىم» ، «بالبىراۋىن»، «اداي»، «ءالقيسسا» جانە «الاش اماناتى».
- سانتياگو كوشەلەرىندە دومبىرا تارتىپ تۇرعانىڭىزدى ءبىر ۆيدەودان كورىپ قالدىم...
- ءيا. ادەتتە، ديماشتىڭ كونسەرتىنەن ءبىر كۇن بۇرىن وتەتىن جانكۇيەرلەر كەزدەسۋىندە دومبىرا تارتامىن. ديماشتىڭ جانكۇيەرلەرى مەنى قالىس قالدىرماي، ۇنەمى شاقىرادى. بۇل - مەن ءۇشىن ۇلكەن مارتەبە. دارىندى كۇيشى ايگۇل ۇلكەنبايەۆامەن استانادا بىرگە دومبىرا تارتقان ءسات ءالى ەسىمدە. ونىمەن بىرگە اسپاپتا ويناۋ - مەنىڭ ارمانىم ەدى. مەن ول ءساتتى ەش ۇمىتپاسپىن! ودان بولەك، ديماشتىڭ چيليدەگى جانكۇيەرلەر توبى ونىڭ ونەرى مەن قازاق مادەنيەتىن ناسيحاتتاۋ ءۇشىن ءتۇرلى قالالىق ءىس-شارالاردى ءجيى وتكىزەدى. سول ءىس-شارالارعا ءجيى قاتىسىپ، دومبىرادا بىرنەشە كومپوزيتسيا ورىنداپ بەرەمىن. سونىمەن قاتار قازاقستاننىڭ چيليدەگى ەلشىلىگى وتكىزەتىن يۆەنتتەردەن دە قالماۋعا تىرىسامىن.
- سونداي-اق ءوز ەلىڭىزدەگى راديولاردىڭ بىرىندە دومبىرامەن ونەر كورسەتكەن ەكەنسىز...
- چيليدە Equipo de Difusion Dears Chile دەپ اتالاتىن ديماشتىڭ جانكۇيەرلەر توبى بار. ولار ديماشتىڭ ونەرىن ناسيحاتتايتىن راديوباعدارلاما اشقان-تىن. ارا-تۇرا مەنى سوندا شاقىرىپ تۇرادى. مەن وندا دومبىرادا بىرنەشە تۋىندى ويناپ بەرەمىن. ولاردىڭ مەنى ەلەپ-ەسكەرىپ، ءجيى شاقىراتىنىنا ريزامىن.
- ەلدە كوپ تارالعان بەرلين اۋەجايىنداعى ۆيدەونىڭ تاريحى تۋرالى ايتىپ بەرسەڭىز.
- ول ۋاقىتتا لوندوننان بەرلينگە ۇشىپ كەلگەن ەدىم. اۋەجايدا جۇرگەن ديماشتىڭ جانكۇيەرلەرىنەن ونىڭ دا ءدال وسى اۋەجايدا جۇرگەنىن ەستىدىم. بۇل - باعا جەتپەس ءسات. مەن بۇل ءساتتى جىلدار بويى ارماندادىم. دومبىرا ويناپ جۇرگەنىمە ءۇش جىل بولدى. بۇل كيەلى اسپاپتى قولعا العان ساتتەن باستاپ-اق ديماشتىڭ الدىندا تارتۋدى قالاي ارمانداعانىمدى بىلسەڭىز؟! سونداي-اق، ونىڭ قولتاڭباسىن الۋدى ارماندادىم. سول كەزدە ديماشتى العاش رەت كورۋىم. ءبىرىنشى رەت ونىمەن تىلدەسۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. سول ەستەن كەتپەس ءساتتى قازىر ەسكە السام، جۇرەگىم ورەپكىپ سالا بەرەدى. قانات مىرزا - سونداي مەيىرىمدى جان! مەنى كورگەندە ءوز دومبىراسىن الىپ شىعىپ، مەنىمەن بىرگە تارتا جونەلگەندە قاتتى تاڭىرقادىم. باقىتتان باسىم اينالىپ، توبەم كوككە ءبىر ەلى جەتپەي وتىردىم! بۇل ۇمىتىلماس كۇن بولدى! وسى ءسات تاسپالانعان ۆيدەونى الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاما جۇكتەپ، قانات مىرزانى تەگتەگەنىمدە، ول ءوز پاراقشاسىنا قوسا جاريالادى. ناتيجەسىندە، كوپشىلىك اقجارما تىلەك پەن ىستىق لەبىزىن اياماي، مەرەيىمىزدى اسىرىپ جىبەردى. مۇنداي جىلى ساتتەر مەنى دومبىرانى ودان بەتەر جاقسى تارتۋعا يتەرمەلەيدى ءارى قورجىنىما قازىرگىدەن دە كوپ تۋىندى قوسۋعا تۇرتكى بولدى.
- Facebook ،Instagram-داعى جەكە پاراقشالارىڭىزدى اندرەا قۇدايبەرگەن دەپ جازىپ قويعانىڭىزعا قاراپ، كوپشىلىك تەگىن اۋىستىرعان با دەپ ويلاپ قالسا كەرەك.
- ادەپكىدە الەۋمەتتىك جەلىلەردە ديماش تۋرالى كونتەنت جاريالاي باستاعانىمدا ول اككاۋنتتى قالاي اتارىمدى بىلمەي، باس قاتىرعانىم بار. بۇعان جاي قاراۋعا بولمايتىنىن ءتۇسىندىم. نەشە ءتۇرلى اتاۋ قويۋعا بولاتىن ەدى، الايدا ديماشقا قاتىستى عانا كونتەنت جاريالاپ جۇرگەندىكتەن، ءوز اتىمدى قالدىرىپ، قاسىنا ونىڭ تەگىن قوسقاندى قۇپ كوردىم. سول كەزدە كوپشىلىك بۇل پاراقشانىڭ ونىڭ شىعارماشىلىعىنا ارنالعانىن بىردەن بىلەدى. ۋاقىت وتە كەلە، اككاۋنتقا جازىلۋشىلار سانى ارتا ءتۇستى. مەنى كوپشىلىك اندرەا قۇدايبەرگەن دەگەن اتپەن تاني باستادى.
سوندىقتان ديماشتىڭ تەگىن قولدانۋدى جالعاستىرا بەرگەندى ءجون سانادىم. مەن قۇدايبەرگەن تەگىن اسقان قۇرمەتپەن قولدانامىن! كوپشىلىك ويلاعانداي، ءوز تەگىمدى اۋىستىرماس تا ەدىم، سەبەبى مەن ءوز اتا-انامدى شەكسىز جاقسى كورەمىن. اندرەا قۇدايبەرگەن - الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشامنىڭ اتاۋى عانا.
كوپ جىل بويى ديماشتىڭ ارقاسىندا فان-كەزدەسۋلەردە، كونسەرتتەردە، الەۋمەتتىك جەلىلەردە كوپ جاقسى اداممەن تانىستىم. مەن سەكىلدى الەمنىڭ ءار بۇرىشىندا ديماش تۋرالى پاراقشا جۇرگىزەتىندەرمەن كوپ ءىس تىندىردىق. راسىندا، الەمگە جايىلعان بۇل فەندومنىڭ ءبىر بولىگى بولعانىما بەك قۋانىشتىمىن!
- ەندىگى مەجە قانداي؟
- مەنىڭ نەگىزگى ماقساتىم - الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى مۇمكىندىگىنشە كوپ ادامدى ديماشتىڭ شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ. ماعان جانكۇيەرلەرگە، ءبىزدىڭ فەندومعا ەندى قوسىلعان ونەرسۇيەر قاۋىمعا كونتەنت ازىرلەگەن سونداي ۇنايدى. الەمنىڭ تۇپكىر-تۇپكىرىندەگى جانكۇيەرلەردىڭ ديماشتى مەنىڭ پاراقشامداعى ۆيدەو ارقىلى تانىعانىن ايتقاندا ەرەكشە كۇي كەشەمىن! مۇنداي جازبالار الەۋمەتتىك جەلىدە ول تۋرالى ءتۇرلى كرەاتيۆ دۇنيە سالۋعا جەلپىندىرەدى. ديماش قازىرگىدەن دە اتاقتى بولۋعا ابدەن لايىق! ول بار جاقسىعا لايىق!
سۇحباتتاسقان
ءاليا تىلەۋجان قىزى
turkystan.kz