يدكاح - ورتالىق ازياداعى ەڭ ۇلكەن مەشىتتەردىڭ ءبىرى

فوتو: Фото: Алма Мұқанова

قاشقار. KAZINFORM - ەجەلگى ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىندا ورنالاسقان كونە دە جاڭا قاشقار قالاسىندا تاريحي ەسكەرتكىشتەر از ەمەس. سولاردىڭ ءبىرى دە بىرەگەيى - يد كاح مەشىتى.

قىتايداعى ەڭ ۇلكەن مەشىت قاشقاردا ورنالاسقان. VII عاسىردا نەگىزى قالانىپ 1442 -جىلى قايتا سالىنعان يد كاح مەشىتىندە ورتا ازيانىڭ ساۋلەت- قۇرىلىس ونەرىنىڭ ەڭ ۇزدىك تاسىلدەرى ەسكەرىلگەن. ونىڭ جالپى اۋماعى - 16800 شارشى مەتر. جەتى بولىمنەن تۇرادى.

تاريحي دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، كەزىندە يد كاح مەشىتى - يسلام مادەنيەتىن ناسيحاتتايتىن ماڭىزدى ورىنداردىڭ ءبىرى بولعان. مۇندا كەلۋشىلەرگە ءدىني ءدارىس بەرەتىن ۇستازدار وتىرعان. سونىمەن قاتار، بويىندا تالانتى بار ادامداردىڭ دارىنىن دامىتقان دەسەدى.

جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ايتۋىنشا، «يد كاح» دەگەن «ايت كۇندەرى ناماز وقۋ» دەگەندى بىلدىرەدى. كونە ءدىني ورىندا ءبىر مەزەتتە 10 مىڭ مۇسىلمان قۇلشىلىق ەتە الادى.

1962 -جىلى شىڭجاڭ ولكەسىندەگى ساۋلەتتى ءدىني كەشەن رەتىندە تانىلىپ، 2001 -جىلى ق ح ر- نىڭ ەرەكشە قورعالاتىن رۋحاني جانە مادەني ورىنداردىڭ تىزىمىنە كىردى.

قاشقار -اۋا رايى قولايلى، تابيعاتى جايلى مەكەن. جەرگىلىكتى حالىق ساۋدامەن قاتار، اۋىل شارۋاشىلىقپەن اينالىسادى.

قالا شەتىندە ۇلكەن يندۋسترالدى ايماق ورنالاسقان. وندا ماقتا وندەۋ مەن ماشينا جاساۋ زاۋىتى بار.

وسىعان دەيىن ەكى مىڭ جىلدىق تاريحى بار كونە قاشقار شاھارى تۋرالى جازعان ەدىك.

اۆتور

الما مۇقانوۆا