ورازا ايت مەيرامىندا قانداي امالدار ورىندالادى؟

فوتو: فوتو: muftyat.kz

استانا. KAZINFORM - ورازا ايت - رامازان ايىنان كەيىنگى ءشاۋۋال ايىنىڭ ءبىرىنشى كۇنى، بارشا مۇسىلماننىڭ ماڭىزدى ءدىني مەرەكەسى، يسلامداعى ەكى ايت مەيرامىنىڭ ءبىرى. بۇل كۇنى مۇسىلماندار مەشىتتە جينالىپ جاماعاتپەن ايت نامازىن وقيدى. بۇل كۇنى ورازا ۇستاۋعا تىيىم سالىنعان. ولاي بولسا ورازا ايتتى دۇرىس وتكىزۋ ءۇشىن قانداي امالداردى ورىنداۋ كەرەك؟

ايتا كەتسەك، رامازان ايىنىڭ ۋاقىتى ايدىڭ فازالىق وزگەرۋىنە بايلانىستى ايقىندالادى، سوندىقتان مەرەكەنىڭ ناقتى كۇنى جوق. بيىل ورازا ايت بۇگىن، 10-ساۋىردە باستالدى.

ورازا ايتىنىڭ تاريحى قانداي؟

رامازان ايىندا ءار مۇسىلماننىڭ ورازا ۇستاۋى پارىز. وتىز كۇن ورازا ۇستاعان ادام جامان ادەتتەردەن تيىلىپ، ناپسىسىنە شەكتەۋ قويادى. دالىرەك ايتقاندا، كۇندەلىكتى ءىشىپ-جەۋ، ىسىراپ، بوس ءسوز سويلەۋ سياقتى جاعىمسىز ادەتتەردەن ارىلادى. ال ورازا ايت - رامازان ايى اياقتالعاننان كەيىن باستالاتىن مەيرام. بۇل كۇللى مۇسىلمان قاۋىمى ءۇشىن قاسيەتتى كۇن.

ورازا ايت - كەشىرىم مەن مەيىرىمدىلىك مەرەكەسى. مەيرام باستالار الدىندا، ياعني ورازا ۇستاۋ كەزىندە ادامدار جامان ويلاردان ارىلىپ، جان دۇنيەسىن رۋحاني تازرتۋى قاجەت. بۇل ورازا ايتىنا دايىندىق بولىپ سانالادى.

بۇل مەرەكە، 624 -جىلى مۇحاممەد پايعامباردىڭ (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) شەشىمىمەن بەلگىلەندى، يسلام كۇنتىزبەسىنىڭ توعىزىنشى ايىندا بارلىق مۇسىلمان ءۇشىن قاسيەتتى كىتاپ - قۇران جانە جازباشا زابۋر، ءىنجىل، تاۋرات كىتاپتارى ءتۇستى.

مەرەكەنى قالاي وتكىزۋ كەرەك؟

ورازا ايت - رامازاننان كەيىن كەلەتىن ءشاۋۋال ايىنىڭ العاشقى كۇنى. ول يد-ال-فيتر مەرەكەسى دەپ اتالادى. شىندىعىندا، بۇل تەك ءبىر كۇندىك مەرەكە. الايدا، قالعان ەكى كۇن دە مەرەكە كۇندەرى بولىپ ەسەپتەلەدى.

ورازا ايتىنىڭ ءبىرىنشى كۇنىندە ايت نامازى وقىلۋى ءتيىس. بيىل ورازا ايت نامازى ەلوردا مەشىتتەرىندە تاڭعى ساعات 07:00-دە وقىلدى. مەرەكەلىك ۋاعىزدىڭ باستالۋى ءار ايماققا بايلانىستى وزگەرىپ وتىرادى. يسلام مەملەكەتتەرىندە ورازا ايت مەرەكەسى دەمالىس كۇنى بولىپ ەسەپتەلەدى.

كونە ءداستۇر بويىنشا مەرەكەدە مۇسىلماندار ءبىر-بىرىمەن «يد مۋباراك» دەپ سالەمدەسەدى. مەشىتتەر اۋماعىندا ارقان تارتۋ، ارمرەستلينگ جانە باسقا دا سپورتتىق جارىستار ۇيىمداستىرىلادى.

ورازا ايت مەرەكەسىن جاڭا جانە تازا، ادەمى كيىممەن قارسى الۋ كەرەك. بۇل كۇنى ۇيدەگى ەسكى زاتتاردى دە جاڭارتقان ءجون، ادامنىڭ ويى دا تازا بولۋى ماڭىزدى.

ورازا ايت كۇنى مۇسىلماندار زيرات باسىنا بارىپ، مارقۇمداردى ەسكە الادى. مەرەكەدە ادامدار اقساقالدارعا بارىپ، بالالارعا، جەتىم بالالارعا، جالعىزباستى ادامدارعا، جەسىرلەر مەن كەدەيلەرگە سىيلىق تارتۋ ەتەدى.

ورازا ايت كۇنى اۋىز بەكىتىلە مە؟

ەل اراسىندا ورازا ايت نامازىنا باراردا ادەتتەگىدەي سارەسى ءىشىپ، اۋىزدى بەكىتىپ بارۋ كەرەك دەگەن اقپارات تاراعان. ءبىراق ورازا ايت كۇنى رامازانداعىداي سارەسى ءىشۋدىڭ قاجەتى جوق. شاريعاتىمىزدا مۇنداي مىندەت جوق. دەسە دە ايت نامازىنا شىعاردا تاق ساندى (1،3،5،7…) قۇرما جەپ شىعۋ پايعامبارىمىزدىڭ (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) سۇننەتى بولىپ سانالادى.

ءپىتىر ساداقاسىن قاشان بەرۋ كەرەك؟

ءپىتىر ساداقاسى رامازان ايىندا، ياعني رامازان ايى باستالعاننان باستاپ ايت نامازىنا دەيىنگى ارالىقتا بەرىلۋ قاجەت. ەگەر ءپىتىر ساداقاسىن بەرمەگەندەر بولسا، ونى ايت نامازىنا دەيىن بەرىپ ۇلگەرۋ كەرەك. ايت نامازىنان كەيىن بەرىلگەن ءپىتىر ساداقا ءجاي ساداقا بولىپ سانالادى.

ءپىتىر ساداقاسى مۇسىلماندارعا ھيجرا جىل ساناۋى بويىنشا ەكىنشى جىلى شاعبان ايىندا پارىز بولدى. بۇل جونىندە پايعامبارىمىزدىڭ (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) مۇباراك حاديسىندە بىلاي دەلىنگەن: «پايعامبار (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) ادامدارعا رامازان ايىندا ءپىتىر ساداقاسىن بەرۋدى پارىز ەتتى». ءپىتىر ساداقاسىنىڭ مولشەرى جىل سايىن شاريعات بەكىتكەن ازىق- تۇلىكتەردىڭ باعاسىنا بايلانىستى وزگەرىپ تۇرادى.

Egemen.kz