تۇركيادا دارىگەرلەرگە قويىلاتىن تالاپ وتە جوعارى
استانا. قازاقپارات- جىل سايىن قازاننىڭ ءبىرىنشى دۇيسەنبىسىندە كوپتەگەن ەلدەردە حالىقارالىق دارىگەر كۇنى اتاپ وتىلەدى. بۇل كۇن دۇنيەجۇزى دارىگەرلەرىنىڭ ىنتىماقتاستىعىن دارىپتەگەن داتا ىسپەتتەس.
دەگەنمەن اق حالاتتىلارعا قويىلاتىن تالاپ تا جوعارى. ماسەلەن، تۇركيادا سونىڭ ارقاسىندا وتاندىق مەديتسينا قارقىندى دامىدى.
تۇركيادا اۋرۋحانالار مەن كلينيكالاردىڭ كوبى حالىقارالىق تالاپتارعا ساي اككرەديتاتسيالانعان. بۇل ەل اسىرەسە ترانسپلانتولوگيا، كوسمەتيكالىق حيرۋرگيا، ورتوپەديا، ونكولوگيا جانە كوز حيرۋرگياسى سياقتى سالالاردا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتكەن. دەگەنمەن، بۇل سوڭعى 10 جىلدىقتاعى جەتىستىگى دەسەك ارتىق ايتقانىمىز ەمەس. 2000-جىلداردىڭ باسىنا دەيىن دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى تۇركيادا كوڭىل كونشىتپەيتىن.
ءتىپتى مەديتسينالىق تۋريزمدە ۇلكەن كورسەتكىشكە يە تۇركيادا 2003 -جىلى «دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن تۇرلەندىرۋ» باعدارلاماسى ىسكە قوسىلعان. وسى رەفورما اياسىندا مەديتسينا سالاسى، حالىققا ساپالى قىزمەت كورسەتۋ تۇبەگەيلى وزگەردى. ءبىرىنشى كەزەڭدە، اۋرۋحانالار ينفراقۇرىلىمى جاڭارتىلدى. جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتىلدى. بۇل ءوز كەزەگىندە وتاندىق مەديتسينالىق ونىمدەردىڭ دامۋىنا الىپ كەلدى. كەيىنگى ون جىلدىقتا جاڭا كەشەندەردىڭ قۇرىلىسى باستالدى.
جالپى، تۇرىك مەديتسيناسىنا ۇلەس قوسىپ جۇرگەن وتانداستارىمىز دا از ەمەس. سولاردىڭ ءبىرى ءالىم جان بايمۇرات. وسى سالادا 20 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى قىزمەت ەتىپ جۇرگەن وتانداسىمىز گازي ۋنيۆەرسيتەتىندەگى ورتوپەديا-تراۆماتولوگيا كافەدراسىندا وقىتۋشى. ومىرتقا ناۋقاستارى، تۋا بىتكەن سۇيەك اۋرۋلارى، سۇيەك دەفورماتسيالارى سەكىلدى كۇردەلى وتالاردى جاسايتىن مامان. دارىگەرمەن الدىن الا سۇحباتتاسقان ەدىك، نازار اۋدارايىق.
ءالىمجان بايمۇرات، گازي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دارىگەرى، ورتوپەد:
- مەديتسينا سالاسىن دامىتۋ ءۇشىن ءبىرىنشى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋ كەرەك. ارينە، قازاقستاندا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى جامان دەپ ايتا المايمىن. جاقسى، ءبىراق دامىتۋ كەرەك. قالاي دامىتا الادى. مەنىڭ ويىمشا، شەتەلدەگى ماماندارمەن بىرگە جۇمىس ىستەپ، حالىقارالىق دەڭگەيدە بولۋ ءۇشىن شەتەلدىك ماماندارمەن تىعىز بايلانىستا بولۋ كەرەك. مامانداردى جەتىلدىرۋ دە وتە ماڭىزدى. سوڭعى كەزدە مامانداردى جەتىلدىرۋ سالاسى دامىپ جاتىر. ءبىراق، مۇنى ودان ءارى ارتتىرۋ كەرەك. ءبارى ارينە ەكونوميكاعا، ەكونوميكالىق قولداۋعا بايلانىستى. باستىسى، تالاپ كۇشتى بولۋى ءتيىس.
جالپى تۇركيادا مەديتسينا ماماندىعىنا جۇزدەن جۇيرىكتەر تۇسەدى. وعان ءتۇسۋ دە ونى وقۋ دا وڭاي ەمەس. ماماندىق العان جاس مامان- دارىگەر اۋرۋحانالاردا 5 جىل ءىس-تاجىربيەدەن ءوتىپ، مەديتسينالىق كاسىبيلىگىن دالەلدەۋى ءتيىس. ياعني، مەملەكەتتىك ەمتيحاننان ءوتۋ بالىن جيناۋى كەرەك. ولاردىڭ مارتەبەسى دە، جالاقىسى دا بولەك. ارينە، سوڭعى جىلدارداعى ينفلياتسياعا بايلانىستى تومەندەدى. دەگەنمەن جىلىنا ەكى رەت دارىگەرلەردىڭ جالاقىسى كوتەرىلىپ تۇرادى.