تۇماۋدان قالاي ساقتانۋ كەرەك؟

 قازىر قوڭىر كۇزدىڭ سالقىنى باستالعان ۋاقىتى. اۋا رايى دا قۇبىلمالى بولاتىن كەز. سايكەسىنشە مۇنداي كەزەڭدە جەدەل رەسپيراتورلى ۆيرۋستى ينفەكسياسى، تۇماۋ بەلەڭ الادى. ودان ساقتانۋ جولى قانداي؟ وسى واريدا Kazinform قىزىلوردا وبلىسىنىڭ سانيتاريالىق- ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى دينارا جاڭابەرگەنوۆانى اڭگىمەگە تارتقان ەدى. 

- الدىمەن تۇماۋ جايىندا كەڭىرەك ايتا كەتسەڭىز. ونىڭ بەلگىسى قانداي بولادى؟

- تۇماۋ جىل سايىن كوپتەگەن ەلدە ەپيدەميالىق سيپاتتا تارالادى. قازاقستاندا وزگە ەلدەردەگى سەكىلدى تۇماۋ جانە ج ر ۆ ي - دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ وزەكتى ماسەلەسىنىڭ ءبىرى.

تۇماۋ ادەتتە اسقىنۋىمەن قاۋىپتى ەكەنى بەلگىلى. ەڭ ءجيى كەزدەسەتىن تۇماۋ اۋرۋىنىڭ اسقىنۋى - پنيەۆمونيا. سونداي-اق، اسقىنۋعا بايلانىستى برونحيت، سينۋسيت، وتيت، ميوزيت، ميوكارديت سەكىلدى اۋرۋ تۇرلەرى تىركەلۋى مۇمكىن. بۇل اۋرۋ 2 جاسقا دەيىنگى بالالار، سوزىلمالى اۋرۋى بار ناۋقاستار جانە قارتتار اراسىندا اۋىر وتەدى. سوندىقتان رەسپيراتورلىق اۋرۋلاردىڭ العاشقى بەلگىسى پايدا بولعان كەزدە ءوزىن-ءوزى ەمدەۋمەن اينالىسپاي، تەز ارادا ايماقتىق دارىگەرلەردى ۇيگە شاقىرتىپ، دەر كەزىندە ەم الۋ قاجەت.

- ودان ساقتانۋ جولدارى قانداي؟

- الدىمەن يممۋنيتەتتى كوتەرۋ ءۇشىن سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتانۋعا، جەكە باس گيگيەناسىن ورىنداۋعا كەڭەس بەرەمىز. سونداي-اق، ەپيدماۋسىم كەزىندە كوپشىلىك ورىنداردا، ناشار جەلدەتىلەتىن جەرلەردە بەتپەردە كيىپ جۇرگەن ارتىق ەمەس. وعان قوسا اراقاشىقتىقتى ساقتاۋ، قولدى ءجيى سابىنداپ جۋىپ، انتيسەپتيكتەردى پايدالانۋ دا ماڭىزدى. دارۋمەندەرگە باي تاعامداردى پايدالانىپ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ ءاربىر ازاماتتىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋعا اسەرىن تيگىزەدى. بۇل ساقتىق شارالارى تەك تۇماۋ مەن ج ر ۆ ي- دان عانا ەمەس، وزگە دە ينفەكسيالىق اۋرۋلاردى جۇقتىرىپ الۋ قاۋپىن تومەندەتەدى.

- بۇل ماقساتتا قۇزىرلى ورىندار تاراپىنان قانداي ءىس-شارالار قولعا الىنىپ كەلەدى؟

- ق ر ۇكىمەتىنىڭ 2020 -جىلعى 24-قىركۇيەكتەگى №612-قاۋلىسىمەن بەكىتىلگەن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدىك بەرىلگەن كولەمى شەڭبەرىندە مىندەتتى پروفيلاكتيكالىق ەكپەلەردى جۇرگىزۋ قاعيداسىنا سايكەس جىل سايىن تۇماۋعا قارسى ۆاكسيناتسيالاۋ ءتيىستى كونتينگەنتتەرگە تۇرعىلىقتى مەكەن-جايى بويىنشا ەمحانالاردا تەگىن جۇرگىزىلەدى. ول ەڭ الدىمەن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى، مەديتسينالىق ۇيىمدا ديسپانسەرلىك ەسەپتە تۇرعان جەتكىنشەكتەر جانە بالالار ۇيلەرىنىڭ، سابيلەر ۇيلەرىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرى، قارتتار ۇيىندە تۇراتىن ازاماتتارعا جۇرگىزىلەدى. سونداي-اق ەپيدەميولوگيالىق كورسەتىلىم بويىنشا جۇزەگە اسادى. بۇدان بولەك، اتالعان كونتينگەنتتە قامتىلماعان ادامدار ەكپەنى اقىلى تۇردە سالدىرۋىنا بولادى. بۇگىنگى كۇنى ەكپەنى اقىلى تۇردە الۋعا بولاتىن ەمحانا بەكىتىلۋ ۇستىندە، ول تۋرالى قوسىمشا حابارلانادى.

- سونداي-اق، جۇمىس ورىندارىندا ۇجىمدىق يممۋنيتەتتى قالىپتاستىرۋعا ءمان بەرىلە مە؟

- جۇمىس ورىندارىندا ۇجىمدىق يممۋنيتەتتى قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزى زور. دەپارتامەنت تاراپىنان تۇماۋ مەن ونىڭ اسقىنۋلارىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن اۋرۋعا بايلانىستى ۇزاق مەرزىمدى جۇمىسقا قابىلەتتىلىگىن جوعالتۋ مەن اۋرۋحاناعا جاتقىزۋدى بولدىرماۋ ءۇشىن ۇجىمدىق يممۋنيتەتتى قالىپتاستىرۋ ماسەلەسى تۇرعىندار اراسىندا ناسيحاتتالىپ كەلەدى. قىسقاسى، اعزانى اسقىنۋدان قورعاۋ جانە تۇماۋ ەپيدەمياسىنىڭ دەنساۋلىق سالدارىن ازايتۋ ماقساتىندا جۇمىسشىلار مەن قىزمەتكەرلەرگە ۆاكسيناتسيالاۋدى ۇسىنامىز.

- بيىل وبلىستا تۇرعىندار اراسىندا جەدەل رەسپيراتورلى ۆيرۋس جانە تۇماۋعا شالدىعۋ جاعدايى قالاي بولىپ جاتىر؟

- قولداعى دەرەككە سۇيەنسەك، جەدەل رەسپيراتورلى ۆيرۋس ينفەكسياسىنا بيىل وبلىستا 33456 ادام شالدىققان. ونىڭ ىشىندە 14 جاسقا دەيىنگى بالالار ۇلەسى - 21971. ال تۇماۋ اۋرۋى 68 ادامنان انىقتالدى. ونىڭ 20 سى 14 جاسقا تولماعان جاسوسپىرىمدەر اراسىندا تىركەلدى.

دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى حالىقتى تۇماۋدان قورعاۋدىڭ جالعىز جانە ءتيىمدى ءادىسى رەتىندە تۇماۋعا قارسى ۆاكسيناتسيالاۋدى ۇسىنادى. وسى ماقساتتا تۇماۋدىڭ ەپيداحۋالىن تۇراقتاندىرۋ جانە اۋرۋ دەڭگەيىن تومەندەتۋ باعىتىندا جىل سايىن جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن تۇماۋعا قارسى ۆاكسينا ساتىپ الىنادى. بيىل 84430 دوزا ۆاكسينا قويماعا جەتكىزىلدى. تۇماۋعا قارسى يممۋنداۋعا رەسەي ەلىندە وندىرىلگەن «گريپپول پليۋس» ۆاكسيناسى قولدانىلادى. قازان ايىنداعى ەسەپ بويىنشا 25074 ادام تۇماۋعا قارسى ەكپە الىپ، اعزانىڭ قورعانىس قابىلەتىن كۇشەيتىپ الدى.

- اڭگىمەڭىزگە راقمەت.

اۆتور

ءادىلجان ۇمبەت