تازى تۇقىمىن حالىقارالىق كورمەلەرگە ءجيى اپارۋ كەرەك - كينولوگتار وداعى
استانا. KAZINFORM - ەلوردادا Astana Winner - 2025 حالىقارالىق يتتەر كورمەسى جانە «قازاقى تازى» مونوتۇقىمدى كورمەسى ءوتىپ جاتىر. بۇل شارا قازاقى تازى تۇقىمىنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىلۋىنا باعىتتالعان جۇمىستىڭ جالعاسى جانە ەلىمىزدىڭ كينولوگيا سالاسىنداعى ماڭىزدى وقيعالاردىڭ ءبىرى بولماق.
ءىس-شارانى قازاقستان كينولوگتار وداعى ۇيىمداستىرىپ وتىر. كورمەگە قازاقستاننىڭ ءار وڭىرىنەن، سونداي-اق الىس جانە تاياۋ شەتەلدەردەن جەتەكشى ءتالىمباقتار مەن كاسىبي سەلەكتسيونەرلەردىڭ 400 دەن استام ءيتى قاتىسىپ جاتىر.
وندا قازاقستان، جاپونيا، سەربيا جانە لاتۆيادان كەلگەن حالىقارالىق دەڭگەيدەگى تورەشىلەر ساراپشىلىق جاسادى.
− كورمەدە جۇلدە قورى جوق، ءبىراق ۇزدىك دەپ تانىلعان تازىلاردى باقىلاۋعا الىپ، ولاردىڭ كۇشىگىن الۋ پروتسەسىن باقىلايمىز، حالىقارالىق كورمەلەرگە جىبەرەمىز. بيىل يتتەر كورمەسى اياسىندا تەك تازىعا ارنالعان كورمەلەردى دە ۇيىمداستىردىق. بۇل تازىنى الەمگە تانىتۋ جولىنداعى وتە ماڭىزدى ءىس- شارا. قىركۇيەك ايىنداعى حالىقارالىق كينولوگيالىق فەدەراتسيانىڭ تازىنى قازاقى تۇقىم دەپ تانىعانى - الدىن الا شەشىم عانا. ەندى ەرەجە بويىنشا ەلىمىزگە ەڭ كەمى 10 جىل ۋاقىت بەرىلەدى. بۇل ۋاقىتتا تازى تۇقىمىن كوبەيتىپ، شەتەلگە تانىتىپ، سۇرانىستى ارتتىرۋىمىز كەرەك. شەتەلدىك كينولوگتاردان، ءيت باپتاۋشىلاردان قىزىعۋشىلىق بولسا، بۇل تۇقىمنىڭ الەمدىك كينولوگياداعى ورىنعا لايىقتى ەكەنىن دالەلدەگەندە الەمدىك قاۋىمداستىق تاراپىنان تۇپكىلىكتى مويىندالادى، − دەدى قازاقستان كينولوگتارى وداعىنىڭ پرەزيدەنتى باۋىرجان سەرىكقالي اگەنتتىك تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا.
«قازاقى تازى» كورمەسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى - قازاقتىڭ ۇلتتىق يت تۇقىمدارىن حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىستىرۋ، قازاقستاننىڭ باي كينولوگيالىق مادەنيەتى بار ەل رەتىندەگى بەدەلىن ارتتىرۋ جانە يت ۇستاۋ سالاسىن كەڭىنەن ناسيحاتتاۋ.
بۇل كورمە - حالىقارالىق بايلانىس ورناتۋعا، تاجىريبە الماسۋعا جانە ەلىمىزدى دۇنيەجۇزىلىك كينولوگيالىق كارتادا نىعايتۋعا ارنالعان ماڭىزدى الاڭ.
وداق پرەزيدەنتىنىڭ ايتۋىنشا، تازى تۇقىمىن حالىقارالىق ارەنادا كەڭىنەن ناسيحاتتاپ، كورمەلەرگە بەلسەندى قاتىستىرۋ قاجەت.
بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ فرانتسيا پرەزيدەنتى ە. ماكرونعا تازى كۇشىكتەرىن سىيلاۋى الەم نازارىن اۋداردى.
− كوپ جاعدايدا تازى تۇقىمىنا اڭشىلار عانا قىزىعۋشىلىق تۋدىرادى. ءبىراق تازىنى تەك اڭشى دەپ تانۋ جەتكىلىكسىز. ونىڭ تەمپەرامەنتى بالالارعا وتە جاقسى كەلەدى، كوپ ۇرە بەرمەيدى. وسى قاسيەتتەرىن كوبىرەك تانىتۋىمىز كەرەك. جىل سايىن مەديتسينالىق زەرتتەۋلەر جاساپ، دەنسۋلىعى مىقتى ەكەنىن الەمگە كورسەتۋىمىز كەرەك. الدىمىزدا تۇرعان باستى جۇمىس - قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرىندەگى تازىلاردى ەسەپكە الۋ. ءقازىر ءبىزدىڭ وداقتىڭ ستاتيستيكاسى بويىنشا ءۇش مىڭ تازى تىركەلگەن، − دەيدى ب. سەرىكقاليەۆ.
سونىمەن بىرگە، سپيكەر تازىلاردى باسقا تۇقىممەن بۋدانداستىرماۋ كەرەكتىگىن باسا ايتتى.
− بۋدانداستىرۋ بولسا، تازىلار يىسپەن اڭ سەزۋ قاسيەتىن، شىدامدىلىعىن جوعالتىپ الۋى مۇمكىن. مۇنى قالادا باقىلاۋعا الا الامىز، ال اۋىلداردا قيىن. بۇگىنگى كورمە دە تازىلاردىڭ ستاندارتقا سايكەستىگىن تەكسەرۋگە ارنالعان، ياعني ولاردىڭ ءتىسىن، بويىن، كەۋدەسىن تەكسەرىپ، باعا بەرەدى. ۇزدىك يتتەردى الداعى ۋاقىتتا قولداۋ كورسەتىلەدى، − دەدى باۋىرجان سەرىكقاليەۆ.
ەسكە سالا كەتسەك، 2024 -جىلعى 3-قىركۇيەكتە امستەردامدا وتكەن حالىقارالىق كينولوگيالىق فەدەراتسياسىنىڭ باس كوميتەتىنىڭ وتىرىسىندا «قازاقى تازى» تۇقىمىن ادەپكى تانۋ جانە قازاقستاندى وسى تۇقىم ستاندارتىنىڭ يەسى رەتىندە بەكىتۋ تۋرالى تاريحي شەشىم قابىلدانعان بولاتىن.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ 2022 -جىلى پرەزيدەنتتىڭ ءىس باسقارماسىنا جەتى قازىنانىڭ ءبىرى - قازاقى تازى مەن توبەت تۇقىمدارىن ساقتاۋ جۇمىسىن قولعا الۋدى تاپسىرعان ەدى.
بىلتىر قازاقستاندىق عالىمدار تازىنىڭ گەنەتيكالىق قۇرىلىمىن زەرتتەپ، ەرەكشە تۇقىم ەكەنىن انىقتادى.
سونداي-اق، ەلىمىزدە تازى جانە توبەت كۇنىن مەرەكەلەۋ ۇسىنىلدى. بۇل تۋرالى «اشىق نقا» پورتالىندا بۇيرىق جاريالاندى.
اۆتور
ايجان سەرىكجان قىزى