تاريحقا ىقپال ەتكەن ونەرتابىستار: قان قۇيۋ

استانا. قازاقپارات- 1881- جىلى انگليالىق تۋىت دارىگەرى دجەيمس بلاندەلل اۋىرلىق كۇشى ارقىلى قان قۇياتىن جابدىق ويلاپ تاۋىپ، كوپ قان جوعالتقان بوسانىپ جاتقان ايەلگە قان قۇيىپ، تاريحتاعى العاش قان قۇيۋ پروسەسىن ءساتتى ورىندادى. بۇل قان قۇيۋ تەحنولوگياسى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ۇلى توڭكەرىس تۋدىردى.

قان قۇيۋ بارىسى

1628 - جىلى ۋيليام گارۆەي ادام دەنەسىندەگى قان اينالىم جۇيەسىن بايقاپ، ادامزاتتىڭ تىرشىلىك قاينارىنا جاڭا ءمان قوستى. 1665 - جىلى انگليالىق اناتوميا-فيزيولوگيا مامانى ريچارد لاۋەر ەكى يتكە قان قۇيۋ سىناعىن جاسادى.

ول ءبىر ءيتتىڭ كۇرە تامىرىنىڭ قانىن جىڭىشكە تۇتىك ارقىلى قانسىراعان ەكىنشى ءبىر ءيتتىڭ ارتەرياسىنا قۇيادى. تاجىريبە اياقتالعاندا قانسىراعان ءيت دەرەۋ قالپىنا كەلەدى دە، قان بەرگەن ءيت جالپ ەتىپ قۇلاپ تۇسەدى.

وسىلايشا بۇل تاجىريبە بۇكىل الەمگە تىرشىلىك يەسىنىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن قان قۇيۋ ءادىسىن پايدالانۋعا بولاتىندىعىن دالەلدەدى.

1668 - جىلعى قان قۇيۋ تاجىريبەسى

1668 - جىلى فرانسيالىق ءبىر شيپاگەر اشۋشاڭ ەركەكتىڭ مىنەزىن وزگەرتۋ ءۇشىن الگى ەركەككە موماقان قوزىنىڭ قانىن قۇيادى. ءبىراق الگى ادام قينالىپ ولەدى. سونىمەن فرانسيا ۇكىمەتى مۇنداي تاجىريبە جاساۋعا تىيىم سالادى. وسىلايشا قان قۇيۋ تەحنولوگياسىنا تاجىريبە جاساۋ 100 جىل ۋاقىتقا توقتاپ قالادى.

1881 - جىلى تۋىت دارىگەرى دجەيمس بلاندەلل جاپ-جاس انانىڭ بوسانۋ كەزىندە قاننىڭ كوپ كەتۋىنە بايلانىستى قايتىس بولعانىن ءوز كوزىمەن كورىپ، بويىنداعى جاۋاپكەرشىلىك سەزىمى ونى قان بەرۋ ءادىسىنىڭ قاجەتتىلىگى تۋرالى جوبانى ورتاعا سالۋعا يتەرمەلەدى.

1881 - جىلى قاراشادا ول سارى مىستان جاسالىنعان ينە قۇيعىمەن دەنى ساۋ ەر ادامنان قان الىپ، بوسانعان ايەلدەرگە ارنايى جوبالانعان قۇرىلعى ارقىلى قۇيىپ، تابىسقا جەتەدى. وسىلايشا ول اۋىرلىق كۇشىمەن قان قۇياتىن قان قۇيۋ جابدىعىن ويلاپ تابادى.

ءبىراق كەيىن قان قۇيۋ بارىسىندا ون ادامنىڭ تورتەۋى عانا امان قالىپ، قالعاندارى قينالىپ كوز جۇمعان. بۇل ارينە كەزدەيسوق قۇبىلىس ەمەس ەدى، ول قان قۇيۋ تەحنيكاسىندا ءالى دە جاندى جالمايتىن قاتەلىكتەردىڭ بار ەكەندىگىن دالەلدەدى. ادامزات قان توبىنىڭ قۇپياسى اشىلعاننان كەيىن عانا قان قۇيۋ ءادىسى مەديسيناعا شىن مانىندەگى توڭكەرىس الىپ كەلدى.

العاشقى ادامنان ادامعا قان قۇيۋ

1900 - جىلى اۆستريا پاتولوگيا مامانى كارل لاندشتەينەر ءاربىر ادامنىڭ كۇرەتامىرىنان ينەمەن ەپپەن بىرنەشە ميلليليتر قان الىپ، ونى سولعىن سارى ءتۇستى جارتىلاي ءمولدىر قان سارسۋى مەن قىزىل جاسۋشاعا ءبولىپ، بەس ادامنىڭ قان سارسۋىن ءوزارا الماستىرىپ تامىزۋ ارقىلى جانە ءوزىنىڭ قىزىل كلەتكاسىنا تامىزۋ ارقىلى قان سارسۋى ءوز قىزىل جاسۋشاسىنا تامىزعاندا ۇيىمايتىندىعىن، ال باسقا ادامنىڭ قىزىل كلەتكاسىنا تامىزعاندا كەيبىرى ۇيىپ، كەيبىرى ۇيىمايتىندىعىن بايقايدى. لاندشتەينەر بۇدان ءار ادامنىڭ قانى ۇقساس ەمەس، ياعني قان توبى ۇقسامايدى دەگەن قورىتىندىعا كەلەدى.

وسىلايشا، ول قاننىڭ А، В، О قاتارلى ءۇش ءتۇرلى ءتيپىن تابادى. كەيىن ونىڭ شاكىرتى ديكاسترو تاعى دا АВ قان توبىن تاۋىپ، جيىنى ءتورت ءتۇرلى قان توبى بار ەكەنىن بايقايدى. قان توبى ۇقسامايتىن ادامنىڭ قانىن قۇيعاندا بەلوك پەن قىزىل كلەتكانىڭ تۇنۋى جانە ۇيۋى ارقىلى قان ىرتىكتەلىپ، ناۋقاس ادامنىڭ جانىن جالمايتىن بولىپ شىقتى.

سوعىس كەزىندەگى كومەك

كارل لاندشتەينەرننىڭ تاجىريبەسى قان بەرۋ تەحنيكاسىنا عىلىمي نەگىز بەرىپ، كوپتەگەن ناۋقاستىڭ جانىنا اراشا بولدى. ول ادامنىڭ قان توبى جۇيەسىن تۇڭعىش بايقاعاندىقتان، 1930 - جىلى نوبەل مەديسينا جانە فيزيولوگيا سىيلىعىن الدى.

قان قۇيۋ تاريحىنىڭ دامۋ ءۇردىسى

قان قۇيۋ ارقىلى باسقالاردى اجالدان اراشالاۋعا بولاتىندىقتان، بۇگىنگى كۇندە قان بەرۋ قۇرمەتتى ءىس ەكەندىگى بەلگىلى. ادام دەنەسىنىڭ قان جاساۋ قىزمەتىنە زەرتتەۋ جۇرگىزۋ ارقىلى، لايىقتى مولشەردە قان بەرۋدىڭ ادام دەنەسىنە زيانسىز عانا ەمەس، ءتىپتى پايدالى ەكەندىگى بەلگىلى بولدى.

جاڭالىققا ۇلەس قوسقان ەكى تۇلعا

دجەيمس بلاندەلل

كارل لاندشتەينەرن

دايىنداعان: سۇڭقار اقبوز

massaget.kz