تاڭجارىق جولدى ۇلىنىڭ ولەڭدەرىنەن

فوتو: Фото: adebiportal.kz

تاڭجارىق اقىننىڭ « ەلگە امانداسۋ»، «جەرگە امانداسۋ»، «ارمانىم مەنىڭ»، «ەسىڭە ال»، «ءبىر تالاپ»، «ەلەس» «ءبىر مىسال» «دۇنيە زىرلاپ» سەكىلدى شىعارمالار بەرىلدى.

ەلگە امانداسۋ

كوپ زامان كوكىرەككە شەر بايلانىپ،

ەرىكسىز ەلدەن الىس جەردى اينالىپ،

اداسقان ەل-جۇرتىنان شەرلى تاكەڭ،

سالەمەت جەتى جىلدا كەلدى اينالىپ.


وڭ قولىن قولتىعىنا تىعىپ تۇرىپ،

كوز جاسىن تامشىلاتىپ، سىعىپ تۇرىپ،

ەلىمەن امانداسقان ءسوزى مىناۋ،

تالقىنىڭ كەزەڭىنە شىعىپ تۇرىپ:


امان با تۋعان ەلىم تۇرعىنمەنەن،

جولداسىم، تاتۋ-ءتاتتى قۇربىممەنەن،

وزبەك، قىرعىز، ۇيعىر مەن حانزۋ، تاتار،

ورىس، قازاق، دۇڭگەن، سىبە، مۇڭعىلمەنەن.


اقساقال امانسىز با اتالارىم،

بار بولسا كەشىرىڭىز قاتالارىم.

الدىڭا قول قۋسىرىپ كەلدى بالاڭ،

قابىل بوپ ەل تىلەۋى باتالارىڭ.


بارسىز با امان-ەسەن شەشەلەرىم،

قامىعىپ قالىپ ەدىڭ نەشەلەرىڭ.

اعىزىپ اق ءسۇتىڭدى ەمىزۋمەن،

وسىرگەن انالارىم كەشە مەنىڭ.


ءجۇرسىز بە ساۋ-سالەمەت اعالارىم،

جاراسقان ەتەك-جەڭگە جاعالارىم.

ءمالىم بوپ جەتى جىلدا قالعان شىعار،

قانشالىق ارزان-قىمبات باعالارىم.


بارسىز با مارحاباتتى جەڭگەلەرىم،

ەستىلىپ قۋانتتى ما مەن كەلەرىم.

الىسىپ، ايمالاقتاپ، مازاڭدى العان

اينالىپ تاعى كەلدى دەلبەلەرىڭ.


بارسىز با قيماس تاتۋ قۇرداستارىم،

ەكى كۇن كورە الماسام تۇرماستارىم.

الىسىپ قۇلىن-تايداي،ارپالىسقان،

جانى ءبىر، قان ارالاس، سىرلاستارىم.


بارسىز با امان-ەسەن ىنىلەرىم،

كىم ءبىلسىن باسقا پالە ىلىنەرىن.

ۇشسام قانات، ۇستاسام قولىم سەندەر

بايقادىم وسىندايدا بىلىنەرىن.


ءجۇردىڭ بە امان-ەسەن كەلىندەرىم،

ۇيالىپ بەتىن باسقان كەرىمدەرىم.

ەلەستەپ كوز الدىمدا تۇرعاندايسىڭ،

كۇبىرلەپ سالەم قىلعان ەرىندەرىڭ.


سالەمەت ەرجەتتىڭ بە بالالارىم،

وي توقتاپ، ورنىقتى ما سانالارىڭ.

ەسىمنەن ەرتەلى-كەش قالماۋشى ەدىڭ،

ءۋالىيقان، شاپاي مەنەن سارالارىم.

باس يەم، تاعزىم ەتىپ بارلىعىڭا،

جازىلدى امان كورىپ جارالارىم.


جەرگە امانداسۋ

امان با اسقار تاۋىم،انام - ىلە،

ءوسىپ ەم قۇشاعىڭدا ويناپ كۇلە.

مەن سەنەن ءبىر كۇندەرى ءتىرى ايىرىلىپ

كەتىپ ەم قاسىرەتتى داۋرەن سۇرە،

كۇن ءوتىپ، اي اۋىسىپ، جىلدار جىلجىپ

اينالدىم جەتى جىلدا جۇرە-جۇرە.

اداسقان اعا جەڭگە، قاتىن بالا

قالىپ ەڭ حابار ۇقپاي مەنەن مۇلدە.

ءۇمىتسىز سايتان ءىسى دەگەن راس،

جىگىتتەر، ءىستىڭ ارتىن اقتان تىلە.

قىينالىپ ۇزاق جاتىپ، قۋاڭ تارتىپ

ىشىندە قاندى بۇعاۋ، ۋلى تۇرمە.

بولسادا قىرىق جىل قىرعىن اجالدى ولەر

دەگەن شىن، تاعى اينالىپ كەلدىم مىنە.


داريعا-اي، امانبىسىڭ تۋعان جەرىم،

كىرىمدى كىندىك كەسىپ جۋعان جەرىم.

كوك شوقى، كورساي مەنەن قىزىل مويناق

اڭ اتىپ، قۇلانىڭدى قۋعان جەرىم.


تاۋلارىم، زاڭعار شوقى، قىراتتارىم،

ساز، ساعىز، ولكە قامىس، قۇراقتارىم.

اداسىپ جەتى جىلداي ءبىر كورە الماي،

قاراڭعى بولدى زىندان تۇراقتارىم.


ساي-سالا،سالماۋ سارى اعىندارىم،

تولقىعان توقسان تۇرگە ساعىمدارىڭ.

سامال جەل، سالقىن جونىن ساحارانىڭ

سارعايىپ، سانامەنەن ساعىنعانىم.


جون، جوتا، شوقى، توبە، دوڭەستەرىم،

بەل-بەتكەي، بەلەگىر مەن بەلەستەرىم.

تاۋ-تاسىڭ، تال، قاراعاي، قايىڭ، تەرەك

كەتپەيتىن كوز الدىمنان ەلەستەرىڭ.


كەڭكىيگەن موينىن سالىپ كەزەڭدەرىم،

كورىنگەن ءتوسىن اشىپ وزەندەرىم،

اش مويناق، الدىڭ اشىق قوجىرقاي تاس،

ارۋداي تورقا كىيىپ بەزەنگەنىڭ.


جال، جاپسار، جالتىر، جالاق، شوقىلارىم،

قوڭىر بەت، قويناۋ، قولات، قوقتىلارىم.

تەرەڭ سۋ، تەنتەك بۇلاق، جىلىم، جىلعا

جايىلعان جاعاسىندا توقتىلارىم.


جاز، جايداق، تاقىر تاستاق ويناقتارىم،

اش كەزەڭ، قارا تەكشە، مويناقتارىم.

ءور-ىلدىي، جالپاق جازىق، ۇزىن وزەن،

مۇڭايىپ كەتۋشى ەدىم ويلاپ ءبارىن.


تاڭقۋراي، بۇلدىرگەن مەن تاماقتارىم،

قوزىداي جىپكە تىزگەن ساباقتارىن.

تۇرمىسىڭ ءوزىڭ كورگەن قالىپىڭدا،

وي-شۇڭقىر، تەكتۇر، تەكشە، قاباقتارىم.


جازىلماي جەتى جىلداي شىرمالعان تور،

قاسىرەت قازانىندا - قاراڭعى ور،

ەسىمە ەلدەن بۇرىن سەن ءتۇسۋشى ەڭ،

سوندىقتان تۋعان جەرىم قىمباتىڭ زور!


قانباعان قىزىق، كۇلكى، ويىنىڭا،

ەركەلەپ قولدى سالىپ مويىنىڭا.

ساعىنىپ اق ءسۇتىڭدى انا سەنىڭ،

تەنتەگىڭ تاعى كىردى قويىنىڭا.


جانىمدى تالاي زامان قۇسا قىلعان،

قۇتىلدىم ولمەي ۇلى ءۇش اعىمنان.

بەر شەتىن سىرماعىڭنىڭ، اش قوينىڭدى

شىعارما بۇدان بىلاي قۇشاعىڭنان.

ارمانىم مەنىڭ

ارمانىم - اتتەڭ دۇنيە حالىم مەنىڭ،

بولمادى-اۋ ءسوزىم كۇشتى مالىم مەنىڭ.

بوساعا كەدەيدىكى، ءتور بايدىكى،

قاينادى سول جەرىنە قانىم مەنىڭ.

بۇل كۇندە ءتىل سويلەمەي پۇل سويلەگەن،

شىدايدى بۇعان قايتىپ جانىم مەنىڭ.

تون كەلتە، ءجۇنىم سۇيىق، قۇيرىق شولاق،

جەتىلىپ ءبىر شىقپادى جالىم مەنىڭ.

ءبىراتتى ءوزىم مىنسەم، باسقاعا جوق،

جەتەدى نەمەنەگە ءالىم مەنىڭ.

باسپانا-جىرتىلعان قوس،ساۋىن جالعىز،

نە بولار كەمپىر مەنەن شالىم مەنىڭ!

اۋدارىپ پەۆادالدىق وكتەمدىكتى،

قاي ۋاقىتتا اتار ەكەن تاڭىم مەنىڭ.

قاپاستا شىرىلداعان بوز تورعايمىن،

بۇلبۇلداي ەستىلەرمە ءانىم مەنىڭ؟


ەسە السا ەزىلگەندەر زۇلىمداردان،

تۇرلەنەر ەدى سوندا ءسانىم مەنىڭ.

كوكسەگەن ارمانىما جەتىپ ولسەم،

شىرىمەس قابىردا دا ءتانىم مەنىڭ.

ەسىڭە ال

بولعاندا بۇلبۇل كوكتە،ۇيرەك كولدە،

اركىمدى تەڭ-تەڭىمەن السىن بىرگە.

وزىڭە ۇشقان قۇستان ايتام سالەم،

ەسىڭە ال ۇمىتپاساڭ ءۇش-اق جەردە:

ءبىرىنشى، ەل جايلاۋعا كوشكەن كەزدە،

تال بۇرلەپ، كوك شالعىندار وسكەن كەزدە.

ەكىنشى، كوك مويناققا اۋىل قونىپ،

ىڭىردە سالقىن سامال ەسكەن كەزدە.

ءۇشىنشى، ءدال جاتاردا توسەك سالىپ،

سىپىرىپ كىيىمىڭدى شەشكەن كەزدە.


ءبىر تالاپ

جاراماس بەكەر قاراپ جۇرە بەرگەن،

كەلەدى تانگە زاۋقىم جۇدەگەننەن.

قۇر تىلەك قابىل بولىپ ورىندالماس،

قول جايىپ كۇنى-ءتۇنى تىلەگەنمەن.

تولعانىپ ويلانالىق،تىرلىك ەتىپ،

نە شىعار قۇر كۇپيىپ شىرەنگەننەن.

وسەك پەن بوس كۇڭكىلگە بولدىق جاۋىر،

قىسى-جاز تور شولاقتاي مىنە بەرگەن.

تارىداي ءتۇيىنى بار تاۋداي ءسوزدىڭ،

ءتۇيىنىن ايتپاي ۇعار بىلە بىلگەن.

بوس بەلبەۋ، بوسقا كەتكەن كۇنىڭە وكىن،

بولساڭدا بۇدان بۇرىن ەلەمەگەن.

تالاپتىڭ شارىعىنا ۇستا ءوزىڭدى،

سەمسەر دە وتپەي قالار بىلەمەگەن.


ەلەس

حالايىق تىڭداڭىزدار كەڭەسىمدى،

سويلەيىن كوزدەن وتكەن ەلەسىمدى.

ءوز ەلىم، ءوز وتانىم، ءوز جەرىمدى،

بەل-بەتكەي كوردىم امان بەلەسىمدى.

قانىمدى التى جىلداي سوردى سۇمدار،

جابىسقان اش قولتىققا كەنە سىندى.

قان كەتىپ،قۇر سۇلدەر بوپ ءتانىم قالدى،

كوتەرگەنىم قۇر قۋىس دەنە سىندى.

قينادى قياناتشى، جابايى قۋ،

نايزا ءتىس،كۇرەك ازۋ،تۇياعى ۋ.

كۇناسىز مومىنداردى قويداي قىردى،

بەرگەنى قاتقان موما،قاتىقسىز سۋ.


ىستەر بار ايتا بەرسەم ەستەن قالماس،

قورلىقتى كوردىك قانداي تۇرمەدە العاش.

سۇراعىن، قيناعانىن، كورسەتكەنىن

ايتارمىن ەكىنشىدەن بۇعان جالعاس.

ەسىمە الماس ەدىم قينادى-اۋ دەپ،

ويلار ەم ءىسىم زاڭعا سيمادى-اۋ دەپ.

سول ماعان بارىنەن دە ۇمىتىلماس،

باسىما بار پالەنى جينادى-اۋ كەپ.


ءبىر مىسال

اتتى سۇلۋ كورسەتكەن،

اياعىنداعى تاعاسى.

جىگىتتى مىقتى كورسەتكەن،

الدىنداعى اعاسى.

ىشىكتى سۇلۋ كورسەتكەن،

قارا بۇيرا جاعاسى.

كەلىنشەكتى سۇلۋ كورسەتكەن،

قۇشاعىنداعى بالاسى.

قىزدى سۇلۋ كورسەتكەن،

تاماعىنداعى تاناسى.

كەدەي ءسوزى ەم بولماي،

وزىپ ءجۇر بايدىڭ بالاسى.

اي دا بولار كۇننەن سوڭ،

كۇن دە بولار تۇننەن سوڭ.

قۇلپىرىپ تۇرعان بايشەشەك،

قۋراي بولار سولعان سوڭ.