سەنات تاقتاتاس مۇنايى مەن ۋران وندىرۋگە قاتىستى زاڭدى ماقۇلدادى

استانا. KAZINFORM - بۇگىن سەناتتىڭ جالپى وتىرىسىندا «جەر قويناۋى جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋ تۋرالى» كودەكسكە كومىرسۋتەكتەر مەن ۋران سالاسىندا جەر قويناۋىن پايدالانۋدى جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ ەكى وقىلىمدا قارالىپ، ماقۇلداندى.

زاڭنىڭ ماقساتى - جەر قويناۋىن پايدالانۋ سالاسىنداعى زاڭنامانى ودان ءارى جەتىلدىرۋ، ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىقتى ارتتىرۋ، سونداي-اق مەملەكەتتىڭ ۋران سالاسىنداعى مۇددەسىن قورعاۋ.

سەناتتىڭ ەكونوميكالىق ساياسات، يننوۆاتسيالىق دامۋ جانە كاسىپكەرلىك كوميتەتىنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا، قۇجاتتا از زەرتتەلگەن اۋماقتاردا گەولوگيالىق زەرتتەۋ جۇرگىزۋ ەرەكشەلىكتەرى بەلگىلەنەدى، ولاردىڭ اياسىندا:

- از زەرتتەلگەن اۋماقتارعا جاتاتىن ۋچاسكەلەردى قالىپتاستىرۋ تەتىكتەرى؛

- گەولوگيالىق زەردەلەۋ ءۇشىن جەر قويناۋىن پايدالانۋ قۇقىعىن بەرۋ ماقساتىندا از زەرتتەلگەن اۋماقتار بويىنشا اۋكتسيون وتكىزۋدىڭ جەدەلدەتىلگەن ءتارتىبى؛

- از زەرتتەلگەن اۋماقتاردا بارلاۋعا جانە وندىرۋگە ارنالعان كەلىسىمشارتتار جاساسۋ ەرەكشەلىكتەرى جانە ولاردىڭ تالاپتارى؛

- كەلىسىمشارتتى ۇزارتۋ ارقىلى گەولوگيالىق زەرتتەۋ ناتيجەلەرى بويىنشا بارلاۋعا كوشۋ قۇقىعى كوزدەلەدى.

زاڭدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كومىرسۋتەكتەر قورلارى جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسياسىنىڭ ارەكەت ەتۋ مەرزىمىن 2030 -جىلعا دەيىن ۇزارتۋ ەسكەرىلگەن.

- ماڭىزدى باعىتتاردىڭ ءبىرى - كۇردەلى جوبالار بويىنشا، اسىرەسە الۋعا قيىن، تەرەڭدە جاتقان (تاقتاتاس) مۇنايدى ءوندىرۋ بويىنشا ۇلگىلىك كەلىسىمشارت ولشەمدەرىن كەڭەيتۋ. باسقاشا ايتقاندا، ينۆەستورلار ءۇشىن يكەمدى جانە تارتىمدى جاعدايلار جاساقتايتىن جەتىلدىرىلگەن مودەلدىك كەلىسىمشارتتى ەنگىزۋ. بۇگىندە بۇل تالاپقا ەكى كەن ورنى جاتادى: ولار جالپى الىناتىن مۇناي قورى 18,7 ميلليون توننا كولەمىندەگى شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى سارىبۇلاق جانە قىزىلوردا وبلىسىنداعى قاراعانساي كەن ورىندارى. ارينە، مۇنداي كەن ورىندارىن يگەرۋ ءىرى ينۆەستيتسيالاردى، زاماناۋي تەحنولوگيالاردى جانە ۇزاق مەرزىمدى كەپىلدىكتەردى قاجەت ەتەتىنى بەلگىلى. بۇل جوبالاردى قاجەتتى ىنتالاندىرۋ شارالارىن ۇسىنباي، جۇزەگە اسىرۋ مۇمكىن ەمەس. ۇسىنىلعان تۇزەتۋلەر ينۆەستورلار ءۇشىن قاجەتتى قۇقىقتىق جانە ەكونوميكالىق ىنتالاندىرۋ شارالارىن جاساي وتىرىپ، ەل اۋماعىندا الۋى قيىن كومىرسۋتەكتەردى بارلاۋ مەن ءوندىرۋدى جانداندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، - دەدى سەناتور الىبەك ناۋتيەۆ.

سونىمەن قاتار دەپۋتات زاڭدا ۋران سالاسىندا رەتتەۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا جانە ۇلتتىق مۇددەلەردى قورعاۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار تۇزەتۋ قاراستىرىلعانىن ايتتى.

- قازىرگى كەزدە قازاقستان ۋران ءوندىرۋ بويىنشا الەمدىك كوشباسشى ەل رەتىندە تانىمال. ۋاكىلەتتى ورگاننىڭ مالىمەتىنشە، 2024 -جىلى قازاقستان الەمدىك ۋران ءوندىرۋدىڭ شامامەن 40 پايىزىن قامتاماسىز ەتتى، بۇل شامامەن 23 مىڭ توننا كولەمىنە جەتەدى. ەلىمىزدە 1,3 ميلليون توننادان استام بارلانعان ۋران قورى مەن رەسۋرستارى بار. قازاقستان اۋماعىندا گەولوگيالىق بەلگىلەرى مەن ونەركاسىپتىك ماڭىزدىلىعى جاعىنان ۇقساس التى ءىرى ۋران كەن ورنى تابىلعان. بۇل كەن ورىندارى تۇراقتى ءوندىرۋ مەن ەكسپورتتى قامتاماسىز ەتەدى، ۋراننىڭ 100 پايىزدان استامى ۇڭعىمالىق جەراستى سىلتىسىزدەندىرۋ ادىسىمەن وندىرىلەدى، بۇل ءوز كەزەگىندە ءوندىرىستى ەكولوگيالىق ءقاۋىپسىز جانە ۇنەمدى ەتەدى. يادرولىق وتىنعا سۇرانىستىڭ جاھاندىق ءوسۋىن ەسكەرە وتىرىپ، اسىرەسە جاڭا اتوم ەلەكتر ستانسيالارىنىڭ قۇرىلىسىنا وراي ەلىمىزدىڭ ۋراننىڭ جەتەكشى جەتكىزۋشىسى رەتىندەگى ءرولى تەك كۇشەيە تۇسەدى، - دەدى سەناتور.

وسىعان بايلانىستى زاڭمەن ۋران سالاسىنداعى ۇلتتىق كومپانيانىڭ جەر قويناۋىنىڭ ستراتەگيالىق ۋچاسكەلەرىن بارلاۋعا جانە ازىرلەۋگە ليتسەنزيا الۋعا باسىم قۇقىعىن بەكىتۋ ۇسىنىلادى.

بۇعان دەيىن حابارلانعانداي، ۋران سالاسىنداعى ۇلتتىق كومپانياعا جاڭا كەن ورىندارىن يگەرۋدە باسىم قۇقىق بەرىلەدى.

بيىل 8-قاراشادا ءماجىلىس تاقتاتاس مۇنايىن ءوندىرۋدى ىنتالاندىراتىن زاڭدى قابىلدادى.

اۆتور

رۋسلان عابباسوۆ