سۇلۋلىقتىڭ سيمۆولى اتانعان «مايقانوۆا اپاي» تۋرالى نە بىلەمىز
استانا. قازاقپارات – «مەنىڭ اتىم قوجا» فيلمىن كورگەن ادام مايقانوۆا اپايدىڭ ءرولىن سومداعان اكتريسانىڭ سۇلۋلىعىنا تاڭدانباۋى مۇمكىن ەمەس. ءيا، ول اكتريسانى ءبىر كەزدەرى قازاقتىڭ «دجينا لوللوبريدجيداسى» دەپ اتاعان. اينالاسىندا عاشىق جىگىتتەر كوپ بولسا دا، ءبىر عانا ادامدى ءسۇيىپ، ودان كەيىن باسقا ەشكىمگە قاراي الماعان جان. بۇل تۋرالى تالاي جازىلدى، فيلمدە ءتۇسىرىلدى. دەگەنمەن، ءبىز دە وقىرمان ەسىنە وسىدان 5 جىل ومىردەن وتكەن بيىل 85 جىلدىعى تويلاناتىن قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتيسى رايسا مۇحامەدياروۆا تۋرالى ايتپاقپىز.
سۇلۋلىقتىڭ سيمۆولى
رايسا مۇحامەدياروۆا دەسە كوز الدىڭدا كورىكتى ايەل، بەكزات بولمىس، تاماشا تالانت تۇرادى. ءتىپتى، ول كىسىنىڭ كەيىن اقجاۋلىقتى اجە اتانعانى دا ۇمىتىلىپ كەتەتىن. سەبەبى، مۇحامەدياروۆامەن سۇلۋلىق ەگىز ۇعىم سەكىلدى ەدى...
بولاشاق اكتريسا 1939 -جىلى قازىرگى اباي وبلىسىنىڭ كوكپەكتى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى ءماجيت تورە تۇقىمىنان، ال اناسى مەڭسۇلۋ تاتار قىزى ەكەن. تاعدىردىڭ نە كۇتىپ تۇرعانىن كىم بولجاي العان. ايتپەسە، سۇلۋلىقتىڭ سيمۆولى رايا اپايىمىز اۋىلدان قالاعا كەلگەندە شەت تىلدەر ينستيتۋتىن ءبىتىرىپ، اعىلشىن ءتىلىنىڭ مۇعالىمى ماماندىعىن الىپ شىققان. ول كينوعا جولى تۇسپەگەندە قازاقتىڭ ۇلى جازۋشىلارىنىڭ ءبىرى عابيت مۇسىرەپوۆپەن كەزدەسپەۋى دە ابدەن مۇمكىن ەدى عوي؟
كينوعا كەلمەس بۇرىن 1957-1958 -جىلدارى قازاقستان كومپارتياسى سارىاعاش اۋداندىق كوميتەتىندە حاتشى-ماشينيستى بولىپتى. ال 1960 -جىلدارى «قازاق فيلمگە» جۇمىسقا تۇرعان.
ول كينو الەمىندەگى جولىن 1961 -جىلى شىققان «پەسنيا زوۆەت» فيلمىندە باستى ءرولدى سومداۋدان باستادى. مۇحامەدياروۆانىڭ باعى 1963 -جىلى «مەنىڭ اتىم قوجا» اتتى فيلمىنە ءتۇسىپ، حاديشا مايقانوۆانىڭ ءرولىن ءمىنسىز سومداعان سوڭ جاندى.
سول تۇستا جازۋشى، دراماتۋرگ، ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، «سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى» اتاعىنىڭ يەگەرى عابيت مۇسىرەپوۆپەن ماحابباتتارى جالىنداپ تۇرعان. ەكەۋى العاش 1962 -جىلى كەزدەسىپتى. بۇل كەزدە جازۋشى 60، جاس اكتريسا 23-تە ەدى.
كەيىنگى جىلدارى رەجيسەر سەرگەي ازيموۆ «پوزدنيايا ليۋبوۆ كلاسسيكا» دەگەن دەرەكتى فيلم ءتۇسىردى. سوندا وسى ماحاببات باياندالادى.
العاشىندا مۇحامەدياروۆا اتاقتى جازۋشىعا ەركەك رەتىندە قاراي الماپتى. ءبىراق قىز بىتكەندى وزىنە عاشىق ەتپەي قويمايتىن مۇسىرەپوۆ ماقساتىنا جەتۋ جولىندا ايانباعان.
مۇسىرەپوۆ العاشىندا ەركەك رەتىندە قىزىقتىرعان جوق. ول ماعان ءتىپتى ەگدە جاستاعى ادام ەمەس، وتە قارت ادام بولىپ كورىندى. ءبىراق ءبىر كۇنى عابيت ماحمۇد ۇلىنىڭ كوزىنە قارادىم... سول كەزدە ىشىمدە ءبارى توڭكەرىلىپ كەتتى. ونىڭ جاسىن، قوعامداعى ورنى مەن بارلىعىن ۇمىتتىم، - دەگەن بولاتىن فيلمدە رايسا مۇحامەدياروۆا.
توسەك جاڭعىرتقان كۇن
ايتپاقشى، جازۋشى سول تۇستا ەكىنشى قۇسني ياعفاروۆا دەگەن تاتار قىزىمەن بىرگە تۇرعان. رايسامەن كەزدەسكەننەن كەيىن قىرىق جىل وتاسقان جارى قۇسني اپاي دۇنيە سالادى. وسىدان سوڭ، مۇحامەدياروۆامەن شاڭىراق كوتەرگەن.
عابەڭنىڭ جارى دۇنيەدەن وتكەن كەزدە مەنىڭ اياعىم اۋىر ەدى. جۇرەگىمنىڭ تۇبىندە ءالى كۇنگە دەيىن ءوزىمدى كىنالى سەزىنەمىن. مۇمكىن مەن دە ونىڭ ومىردەن مەزگىلىنەن بۇرىن كەتۋىندە ماڭىزدى ءرول ويناعان شىعارمىن. جەرلەۋدەن كەيىن ول مەنەن: «رايا، نە ىستەيمىز؟» دەپ سۇرادى. مەن ءبىراز ۋاقىت ءوتۋى كەرەگىن، ءبىراق كوپ كۇتە المايتىنىمدى ايتتىم. سەبەبى بالا نەكەدە تۋعانىن قالادىم، - دەگەن بولاتىن اكتريسا.
بۇل نەكە قولداعاندار از بولدى. بىرەۋلەر «مۇسىرەپوۆ نەمەرەسىندەي ءبۇلدىرشىن قىزعا ۇيلەندى» دەپ ارىز دا جازعان كورىنەدى. دوسى ءسابيت مۇقانوۆ تا رەنجىگەن. دەگەنمەن، ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى نازىك سەزىم جاس الشاقتىعىنا قاراماستان شاڭىراق كوتەرۋىنە سەبەپشى بولدى.
جازۋشىنىڭ حاتى
جازۋشى جاس اكتريسا ماحابباتى ۇزاققا سوزىلماسا دا، از ۋاقىتتىڭ ىشىندە ەركەلەتىپ، وزىنە عاشىق ەتە ءبىلدى. «قارا قىزىم» دەپ ەركەلەتكەن. مۇسىرەپوۆتىڭ مىنا حاتى قازىرگى تالاي جىگىتكە دە ۇلگى بولارلىقتاي.
«ماحاببات جوق جەردە - قۋانىش جوق» دەپ باستالاتىن حاتىنىڭ ءماتىنى مىنانداي:
امانسىڭ با، مەنىڭ ەڭ قىمباتتىم، اياۋلىم، جالعىزىم، راەچكا! مەنىڭ وسى حاتىم جاڭا جىل قارساڭىندا سەنىڭ قولىڭا تيسە دەپ ەدىم. ويتكەنى، سەنىڭ بار ويىڭ، كوڭىلىڭ، بۇكىل نازارىڭ مەندە بولسىن دەگەن وي. سەنىڭ حاتىڭدى الىپ، مازاسىزدانىپ وتىرمىن. سوزدەرىڭ قانداي اقىلدى. سەن كۇن سايىن ەسەيىپ، اقىلىڭ تولىسىپ كەلەسىڭ. ساعان جەدەلحات جىبەرىپ، ەكەۋمىز جاڭا جىلدى ماسكەۋدە قارسى الساق دەپ ەدىم، ءبىراق، سەنى جۇمىستان بوساتپاس دەپ ويلادىم. ءدال وسى مينۋتتا سەنى قۇشاقتاپ، ايمالاعىم كەلىپ كەتتى.
ءبىزدى افريكاعا جىبەرۋگە دايىنداپ، دارىگەرلەر تەكسەرىپ جاتىر. بەزگەك، سۇزەك، تىرىسقاق اۋرۋلارىنا قارسى ەكپە جاسادى. باسىمىزدان باشپايىمىزعا دەيىن تەكسەرۋدە. دارىگەرلەردىڭ ايتۋى بويىنشا، ازىرگە جۇرەك تە، ءىش-قۇرىلىس تا جاقسى.
مۇندا جۇمىس كوپ، ىستىق جەرگە باراتىن بولعاندىقتان، سوعان ءوزىمىزدى ازىرلەپ، ءارى كىتاپحاناعا بارىپ سول ەلدىڭ مادەنيەتىمەن، ادەبيەتىمەن كەڭىرەك تانىسىپ ءجۇرمىن. وسى حاتتى بۇگىنگى سامولەتكە ۇلگەرەيىن دەپ ءماجىلىستىڭ اراسىنداعى ۇزىلىستە جازدىم.
ساۋ-سالەمەت بول، كورىسكەنشە، ءوز عابيتىڭ.
بۇيىرماعان ءرول
بۇل نەكەدەن گاۋھار مەن گۇلنار ەسىمدى ەكى قىز ومىرگە كەلەدى. ال ەكەۋىنىڭ جولدارىنىڭ ايىرىلۋىنا سەبەپتەر كوپ. ورتادا ءسوز تاسىعاندار، وتقا ماي قۇيعاندار بار. مۇسىرەپوۆ ايەلىنىڭ كينوعا ءتۇسۋىن جالعاستىرۋىن قالامايدى. ول كەزدە سۇلتان قوجىقوۆ «قىز جىبەك» فيلمىن ءتۇسىرۋدى باستاعالى جاتقان. بىردە عابەڭ «قىز جىبەك» كينوسىنىڭ باستاپقى كەزەڭىندە رايساعا سەناري جازۋعا كىرىسەتىنىن ايتادى. رايسا «سول كينوعا مەن تۇسەم بە؟» دەپ قيىلادى. «تۇسەسىڭ» دەيدى كلاسسيك. ءبىراق فيلمگە شاقىرتۋ المايدى. كەيىن جىبەكتىڭ ءرولىن مەرۋەرت وتەكەشوۆا سومداعانىن ءبارى جاقسى بىلەدى. ارازدىقتىڭ ءبىر سەبەبى سودان باستالعان دەگەن بولجام بار.
اكتريسا بالا باعىپ، بەس جىل ۇيدە وتىرادى. سوسىن شىداماي، كونبەي، جاسوسپىرىمدەر تەاترىنا جۇمىسقا شىعادى. ودان بولەك، قاڭقۋ سوزدەر كوپ تاراعان. ءتىپتى، ەكى قىزى دا باسقا ەركەكتەن بولۋى مۇمكىن دەگەن اڭگىمە دە ايتىلىپتى.
ءوزىمنىڭ تازالىعىمدى بىلەمىن. قانشا جىگىتتەر قاسىمدا ءجۇرسىن، سولارمەن ءىشىپ جۇرەيىن، ءبىراق توسەككە ەشكىم مەنى جاتقىزا العان جوق. سەبەبى، عابەڭنىڭ الدىندا مەن تازامىن. جۇرت نە دەسە دە، نە ويلاسا دا ەشقاشان ساتقىندىق جاساعان جوقپىن، - دەگەن ەدى رايسا مۇحامەدياروۆا.
«رايا، مەن ساعان ورالامىن»...
جازۋشىنىڭ ءتورتىنشى جانە سوڭعى ايەلى - عازيزا بيسەنوۆا. ماماندىعى ماشينيستكا. كەزىندە مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ماشينيستكاسى بولعان، عابەڭمەن دە شىعارمالارىن باسىپ بەرىپ ءجۇرىپ تابىسقان.
اكتريسا مۇسىرەپوۆپەن بولعان ماحاببات وقيعاسىنان كەيىن ەشكىمدى سۇيە الماعانىن ايتقان. بار ويى - ەكى قىزدى ءوسىرىپ، جەتكىزۋ بولعان ەكەن.
ءبىراز ۋاقىت وتكەننەن كەيىن ول بىزگە كەلىپ ءجۇردى. مەن ىشتەي «رايا، مەن ساعان ورالامىن» دەگەن ءسوزىن كۇتىپ ءجۇردىم. سولاي دەگەن بولسا، ءاپ-سەتتە كۇتىپ الار ەدىم. ول دا، مەن دە ايتقان جوقپىز. ەكەۋمىز دە ورىسشا ايتقاندا «گوردىي» ەدىك، - دەيدى اكتريسا.
قالاي دەسەك تە، رايسا مۇحامەدياروۆا عابەڭنىڭ مۋزاسى بولا ءبىلدى. «ۇلپان» سەكىلدى شىڭ شىعارمانىڭ جازىلۋىنا سەبەپكەر بولعان وسى اياۋلى اكتريسا ەكەنىن بىرەۋ بىلەر، بىرەۋ بىلمەس.
ۇلى جازۋشى رەسمي تۇردە ءتورت ايەلگە ۇيلەندى. ءبىراق بىردە-ءبىر جارى ۇل تۋىپ بەرە المادى. ونىڭ تەك قانا قىزدارى بولعان. ءبىر جاقسىسى ءار ايەلدەن تۋعان قىزدارى ءبىر-بىرىمەن جاقسى ارالاسقان.
جازۋشىنىڭ التى قىزى بار: ءبىرىنشى نەكەدەن - ەنگەلينا، مارا، روزا جانە رايحان، ال ەكىنشى نەكەدەن - گاۋھار مەن گۇلنار.
رايسا مۇحامەدياروۆا 2019 -جىلى 5-قاراشادا ومىردەن ءوتتى. ول 80 جىلدىق عۇمىرىندا اكتريسا 30 عا جۋىق فيلمگە ءتۇستى. 2002 -جىلعا دەيىن ع. مۇسىرەپوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق بالالار مەن جاس وسپىرىمدەر تەاترىندا جۇمىس ىستەگەن.
el.kz