ساراپشى: كۇن مەن جەل اتوم ەنەرگياسىن الماستىرا المايدى

استانا. قازاقپارات - جاھاننىڭ 32 ەلىندە 400-دەن اسا يادرولىق رەاكتر بار. قازىر تاعى 60-قا جۋىق اتوم ەلەكتر ستانسياسى سالىنىپ جاتىر. الەمنىڭ قۋاتقا قاجەتتىلىگى ارتىپ بارادى. دەگەنمەن يادرودان باس تارتىپ جاتقان مەملەكەتتەر دە كەزدەسەدى.

ماسەلەن، يسپانيا 2035 -جىلعا قاراي ەنەرگيانى تۇگەل كۇن مەن جەلدەن الۋعا بەكىنىپتى. الايدا يادرولىق سالانىڭ ماماندارى بۇل شەشىمگە تۇبەگەيلى قارسى. يسپانيا حالقىنىڭ سانى 50 ميلليونعا جۋىق. مۇندا 7 اتوم رەاكتورى بار. وسىلايشا، ەلەكتر قۋاتىنىڭ - ءىن يادرو ءوندىرىپ جاتىر. الايدا بيلىكتىڭ اە س- تەن باس تارتۋ تۋرالى پارمەنى جەرگىلىكتى ساراپشىلاردى تاڭعالدىردى.

حوۆەنەس نۋكلەارەس يادرولىق قاۋىمداستىعى كوشباسشىلارىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل شەشىم عىلىمعا مۇلدەم نەگىزدەلمەگەن. «اتومنان الىستاۋ قاۋىپكە نەمەسە ەكولوگيالىق اپاتقا بايلانىستى ەمەس، تەك ساياسي باعىتقا باسىمدىق بەرىلىپ كەتتى»، - دەيدى ماماندار.

حەسۋس سايز دە ومەنياكا تيحەرو، يادرولىق سالا ينجەنەرى:

- ا ە س - قۋات الۋدىڭ ەڭ قاۋىپسىز ءارى ارزان جولى. ودان باس تارتۋعا تەحنيكالىق نەمەسە عىلىمي سەبەپ جوق. بۇل - ساياسي شەشىم. يسپان ۇكىمەتى قايتا جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىنە باسىمدىق بەرەدى. بۇل، ارينە، ورىندى. ءبىراق قايتا جاڭارتىلاتىن قۋات كوزدەرىن قولدانۋ جەتكىلىكسىز. 47 ميلليون ادامدى قامتاماسىز ەتۋگە جەتپەيدى. سول سەبەپتى تۇراقتى ەنەرگيا كوزدەرىن دە قوسۋ قاجەت. ەڭ دۇرىس جول - يادرولىق ەنەرگەتيكا.

ساراپشى: «فرانسيا، ۇلى بريتانيا، ا ق ش، قىتاي سىندى الپاۋىتتار يادرولىق ەنەرگەتيكانى دامىتىپ جاتقاندا يسپانيانىڭ كەرى قادام جاساۋى ورىنسىز»، - دەيدى. ونىڭ ايتۋىنشا، كۇن مەن جەل ەشقاشان تۇراقتى ەنەرگيانىڭ ورنىن باسا المايدى. الەم اتومنان باس تارتسا، ەنەرگەتيكالىق كوللاپستىڭ اۋىلى الىس ەمەس.

حەسۋس سايز دە ومەنياكا تيحەرو، يادرولىق سالا ينجەنەرى:

- ونداعان جىل بويى يسپانيانىڭ ەنەرگەتيكالىق كەشەنىندە يادرولىق ەنەرگيا ماڭىزدى ءرول اتقارىپ كەلەدى. قورشاعان ورتاعا زيان تيگىزبەيدى، اينالاعا پارنيكتىك گازداردى بولمەيدى. ەلدى قاجەتتى ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتەدى. مەن يادرولىق ەنەرگەتيكانى تۇراقتى تۇردە قولدانۋ جانە دامىتۋدى قولدايمىن. سالاعا قاتىستى شەشىم تەك عىلىمي نەگىزبەن قابىلدانۋى كەرەك.

قازاقستاندا دا تاپشىلىق جىلدان-جىلعا ارتىپ كەلەدى. بۇل كورسەتكىش 2030 -جىلعا قاراي 13 ميلليارد كيلوۆاتت/ساعاتتان اسۋى مۇمكىن. قازىر وڭىرلەردە كۇن مەن جەل ەلەكتر ستانسيالارى سالىنىپ جاتىر. ءبىراق ونىڭ جەتكىلىكسىز بولاتىنى انىق. بىزدە قۋات الىپ وتىرعان 224 جىلۋ، ەلەكتر، سۋ ستانسياسى بار. «ولاردىڭ 60 پايىزى توزىپ تۇر. ال اتوم ەلەكتر ستانسياسى 60-80 -جىلعا دەيىن ۇزدىكسىز ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتەدى»، - دەيدى سالا ماماندارى.

اسحات بەكبايەۆ، «يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتى» باس ينجەنەرىنىڭ ورىنباسارى:

- قازىرگى ۋاقىتتا ەلەكتر ەنەرگياسىن تۇراقتى ءوندىرۋ ءۇشىن اتوم ەلەكتر ستانسياسىن پايدالانۋ قاجەت. جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىنە كەلەتىن بولساق، ولار تۇراقتى ەمەس. وسىعان بايلانىستى مەن ەلىمىزدە اتوم ەلەكتر ستانسيالارىن سالۋ قاجەت دەپ سانايمىن. قازىر سۋ رەاكتورلارى قاراستىرىلىپ جاتىر. سەبەبى ولار قاۋىپسىزدىك تۇرعىسىنان جوعارى دەڭگەي كورسەتتى. الەمدە ءالى ەشقانداي اپات تىركەلمەدى. دەمەك ماماندار اتوم ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ ەڭ قاۋىپسىز ءتۇرىن قاراستىرىپ جاتىر.

ساراپشىلار ا ە س- ءتى قاجەتتىلىك دەپ سانايدى. ودان باس تارتىپ جاتقان ەۋروپا ەلدەرى تاپشىلىقتىڭ ورنىن وداقتاس مەملەكەتتەردىڭ كومەگىمەن جابادى. بۇل جاعىنان ولاردىڭ ۇپايى تۇگەل. الايدا بىزگە ىشكى سۇرانىستى ءوزىمىز جابۋ ارتىق ەتپەيدى.

24.kz