پرەزيدەنتتىڭ رەسەيگە مەملەكەتتىك ساپارى: ەكىجاقتى سەرىكتەستىكتىڭ جاڭا كەزەڭى
استانا. KAZINFORM - قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ 11-12-قاراشا كۇندەرى رەسەي فەدەراتسياسىنا مەملەكەتتىك ساپارمەن بارادى. ساپار اياسىندا ەكىجاقتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك پەن وداقتاستىقتى دامىتۋ، ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە مادەني- گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋ ماسەلەلەرى تالقىلانادى دەگەن بولجام بار. Kazinform اناليتيكالىق شولۋشىسى ساراپشىلارمەن بىرگە ىقتيمال ناتيجەلەردى تالدادى.
مەملەكەتتىك ساپار - سەنىم مەن سەرىكتەستىكتىڭ بيىك بەلەسى
مەملەكەتتىك ساپار - جاي عانا رەسمي كەزدەسۋلەر جيىنى ەمەس، ەكى ەل اراسىنداعى سەنىم مەن ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتىڭ ناقتى كورىنىسى. مۇنداي ساپارلار حالىقارالىق ارەنادا ەڭ جوعارى مارتەبەگە يە بولىپ، مەملەكەت باسشىلارىنىڭ جەكە شاقىرۋىمەن جۇزەگە اسادى. ولار ەكىجاقتى ديالوگتى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىپ، ساياسي، ەكونوميكالىق جانە مادەني- گۋمانيتارلىق بايلانىستاردى تەرەڭدەتۋگە باعىتتالعان.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ رەسەيگە مەملەكەتتىك ساپارى - ءدال وسىنداي ماڭىزدى وقيعالاردىڭ ءبىرى. ونىڭ كۇن تارتىبىندە ەكى ەل ەكونوميكاسىن ءارتاراپتاندىرۋ، ونەركاسىپتىك كووپەراتسيانى دامىتۋ، شەكارا ماڭى ىنتىماقتاستىعىن كۇشەيتۋ جانە جاڭا بىرلەسكەن جوبالاردى ىسكە قوسۋ ماسەلەلەرى بار.
ساپاردىڭ ەرەكشەلىگى سالتاناتتى راسىمدەر مەن مازمۇندىق كەزدەسۋلەردىڭ ۇيلەسىمىندە. جوعارى دەڭگەيدەگى كەزدەسۋلەرمەن قاتار، ەكونوميكالىق كەلىسىمدەرگە قول قويىلىپ، بيزنەس- فورۋمدار مەن ءوڭىرارالىق كەلىسسوزدەر وتەدى. مەملەكەتتىك ساپارلار سيرەك وتەتىنى بەلگىلى - مەملەكەت باسشىسى ءار ەلگە مۇنداي مارتەبەلى ساپارمەن ءبىر-اق رەت بارادى. سوندىقتان بۇل ساپار ەكى ەل اراسىنداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتىڭ جاڭا كەزەڭىن بەلگىلەۋشى تاريحي ماڭىزدى بەلەس بولىپ سانالادى.
ساياسات تانۋشى ەدۋارد پولەتايەۆتىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ رەسەيگە مەملەكەتتىك ساپارى - ەكى ەل اراسىنداعى جوعارى دەڭگەيدەگى سەنىم مەن ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتىڭ ناقتى كورىنىسى.
- بۇل ساپاردىڭ مارتەبەسى ەرەكشە. ويتكەنى مەملەكەتتىك ساپار - پرەزيدەنتتىك كادەنتسيا كەزىندە ءبىر- اق رەت وتەتىن ماڭىزدى ءىس- شارا. سوندىقتان ونىڭ سيمۆولدىق ءمانى دە، ساياسي سالماعى دا زور، - دەيدى ساياساتتانۋشى.
ساپاردا قانداي ماسەلەلەر قارالادى؟
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ رەسەيدىڭ «روسسييسكايا گازەتا» باسىلىمىنا شىققان «ماڭگىلىك دوستىق - حالىقتارىمىزعا جول سىلتەر تەمىرقازىق» اتتى اۆتورلىق ماقالاسىندا ماسكەۋدەگى ساپارىنىڭ باستى ماقساتىنا توقتالدى.
- مەنىڭ ماسكەۋگە ساپارىمنىڭ كۇن ءتارتىبى كەڭ. سونىڭ ىشىندە قازاقستان-رەسەي قارىم-قاتىناسىنىڭ جان-جاقتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك پەن وداقتاستىق دەڭگەيىنە كوشۋى تۋرالى دەكلاراتسياعا قول قويۋ باستى ماسەلە بولماق. ارينە، بۇل قۇجات ەكىجاقتى بايلانىستىڭ جاڭا ءداۋىرىن اشىپ، ءوزارا سەنىمدىلىكتىڭ بۇرىن-سوڭدى بولماعان دەڭگەيىن جانە بارلىق باعىت بويىنشا تىعىز جۇمىس ىستەۋگە بىرلەسكەن دايىندىقتى باستايدى، - دەيدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
ساپار اياسىندا ساۋدا- ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق بايلانىستاردى كەڭەيتۋ، ونەركاسىپ كووپەراتسياسىن دامىتۋ، ەنەرگەتيكا مەن كولىك- لوگيستيكا سالالارىنداعى بىرلەسكەن جوبالاردى تالقىلاۋ جوسپارلانىپ وتىر. ساياسات تانۋشى، ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى ق س ز ي مەديا جوبالار ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى جانار تولەندينوۆانىڭ پىكىرىنشە، مۇنداي ساپار ەكى ەل اراسىنداعى ءوزارا سەنىمنىڭ جانە ساياسي بايلانىستاردىڭ بەرىك ەكەنىن كورسەتەدى.
- قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ساپارى قازاقستان مەن رەسەيدىڭ ىنتىماقتاستىعىنىڭ تۇراقتى دامىپ كەلە جاتقانىن ايعاقتايدى. ەكى ەل ەكونوميكالىق، مادەني جانە قاۋىپسىزدىك سالالارىندا تىعىز بايلانىس ورناتقان. بۇل ساپار سول سەرىكتەستىكتى جاڭا دەڭگەيگە شىعارادى، - دەدى جانار تولەندينوۆا.
ول سوڭعى جىلدارى مەملەكەتتەر اراسىنداعى قاتىناستار جۇيەلى دامىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
- تەك بيىلدىڭ وزىندە مەملەكەت باسشىلارى بىرنەشە رەت كەزدەسىپ، وننان استام رەت تەلەفون ارقىلى سويلەستى. بۇل - ەلدەر اراسىنداعى سەنىم مەن تۇراقتى ديالوگتىڭ دالەلى، - دەدى ساراپشى.
جانار تولەندينوۆانىڭ پىكىرىنشە، بۇل ساپار قازاقستاننىڭ تەڭگەرىمدى سىرتقى ساياساتىن تاعى ءبىر مارتە كورسەتەدى.
- قازاقستان ەشبىر ەلگە ءبىرجاقتى باعىت ۇستانبايدى. رەسەيمەن دە، قىتايمەن دە، باتىس ەلدەرىمەن دە، ورتالىق ازياداعى كورشىلەرىمەن دە تەڭ دارەجەدە ىنتىماقتاستىق ورناتۋعا تىرىسادى. بۇل - ەلىمىزدىڭ كوپۆەكتورلى ساياساتىنىڭ نەگىزگى قاعيداسى، - دەيدى ول.
ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى كۇردەلى گەوساياسي جاعدايدا قازاقستان ءوز ۇستانىمىندا تۇراقتىلىق پەن جاۋاپكەرشىلىككە دەن قويادى.
- پرەزيدەنت توقايەۆ حالىقارالىق ۇيىمداردا ديالوگ پەن بەيبىت شەشىمگە ۇندەيتىن باستامالار كوتەرىپ كەلەدى. بۇل قازاقستاننىڭ الەم الدىنداعى سەنىمدى سەرىكتەس رەتىندەگى ءرولىن كۇشەيتەدى، - دەدى ج. تولەندينوۆا.
ول سونداي-اق ساپاردىڭ ەكونوميكالىق مازمۇنىنا توقتالدى.
- قازىر قازاقستان مەن رەسەي اراسىندا جالپى قۇنى 48 ميلليارد دوللاردان اساتىن 170-تەن استام جوبا ىسكە اسىپ جاتىر. ونىڭ ىشىندە ماشينا جاساۋ، ەنەرگەتيكا، حيميا جانە تسيفرلاندىرۋ سالالارى بار. بۇل - ناقتى ارىپتەستىكتىڭ ناتيجەسى، - دەدى ساراپشى.
سونداي-اق اۋىل شارۋاشىلىعىندا دا ىنتىماقتاستىق ارتىپ كەلەدى.
- 2024 -جىلى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى بويىنشا تاۋار اينالىمى 3,8 ميلليارد دوللار كولەمىندە بولدى. الداعى ۋاقىتتا ءداندى داقىلداردى وڭدەۋ جانە اگرولوگيالىق جۇيەلەردى تسيفرلاندىرۋ باعىتىندا بىرلەسكەن جوبالار ىسكە قوسىلادى، - دەپ اتاپ ءوتتى جانارتولەندينوۆا.
ال ساياساتتانۋشى ەدۋارد پولەتايەۆتىڭ سوزىنشە، مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاتارستان باسشىسىمەن كەزدەسۋى كەزىندە بۇل ساپاردى «شەكارالىق ءمانى بار تاريحي كەزەڭ» دەپ اتاۋى بەكەر ەمەس. بۇعان دەيىن رەسەي سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ بۇل وقيعانى «حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ماڭىزدى شارا» دەپ باعالاعان.
- بۇل ساپاردا اسا وتكىر گەوساياسي تاقىرىپتار قوزعالا قويمايدى. الايدا ەنەرگەتيكا، كولىك- لوگيستيكا جانە ونەركاسىپ كووپەراتسياسى سالالارىنداعى ناقتى كەلىسىمدەرگە جول اشىلادى. قازىر انتيرەسەيلىك سانكتسيالار جاعدايىندا دا ەكى ەل ىنتىماقتاستىعىن جالعاستىرىپ، جاڭا جوبالاردى ىسكە اسىرىپ جاتىر. قازاقستان پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتەگى جانە ورتالىق ازياداعى رەسەيدىڭ ماڭىزدى وداقتاسى بولىپ قالا بەرەدى، - دەيدى ساراپشى.
ەنەرگەتيكا سالاسى ەكىجاقتى قاتىناستىڭ نەگىزگى وزەگى بولىپ وتىر. قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋ جوباسىنا رەسەيدىڭ «روساتوم» كومپانياسىنىڭ قاتىسۋى - ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتىڭ جاڭا كەزەڭىن بىلدىرەدى.
- ەنەرگەتيكا - ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتى دامۋدىڭ نەگىزى. مۇندا ءوزارا كەلىسىمدەر ەكونوميكالىق قانا ەمەس، گەوساياسي تۇرعىدان دا ماڭىزدى، - دەدى ساياساتتانۋشى.
2024 -جىلى ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا اينالىمى 28 ميلليارد ا ق ش دوللارىنا جەتكەن. ەندىگى ماقسات - ونى 30 ميلليارد دوللارعا جەتكىزۋ.
- مۇنداي ساپارلار ەكى ەل اراسىنداعى دوستىق پەن سەنىمدى نىعايتىپ، ستراتەگيالىق باعىتتاردىڭ ۇيلەسىمدى دامۋىنا ىقپال ەتەدى، - دەپ قورىتىندىلادى ساياساتتانۋشى.
كوپۆەكتورلىق ساياسات پەن ستراتەگيالىق وداقتاستىق
قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى قارىم-قاتىناس ەرەكشە ماڭىزعا يە. بۇل - قازاقستاننىڭ كوپۆەكتورلىق ساياساتى مەن پرەزيدەنتتىڭ حالىقارالىق ارەناداعى بەلسەندىلىگىنىڭ ناقتى كورىنىسى. بيىل كۇزدەن باستاپ قاسىم-جومارت توقايەۆ الەمنىڭ ماڭىزدى قالالارىندا ءبىرقاتار حالىقارالىق كەزدەسۋلەرگە قاتىستى. بۇل ساپارلار ەلدىڭ كوپۆەكتورلى سىرتقى ساياسات جۇرگىزەتىنىن ايقىن كورسەتەدى. مەملەكەت باسشىسى نيۋ-يوركتەگى ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 80-سەسسياسىنا، قىتايداعى ش ى ۇ سامميتىنە، ازەربايجانداعى تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمىنىڭ XII سامميتىنە، ت م د مەملەكەتتەر باسشىلارى كەڭەسىنىڭ وتىرىسىنا جانە دۋشانبە قالاسىندا وتكەن «ورتالىق ازيا - رەسەي» ەكىنشى سامميتىنە قاتىستى. سونىمەن قاتار، استانادا يتاليا، ۆەنگريا، ازەربايجان، فينليانديا پرەزيدەنتتەرىمەن كەلىسسوزدەر وتكىزدى.
جاقىندا قاسىم-جومارت توقايەۆ ا ق ش-قا ساپارلاپ، دونالد ترامپ، دجەي دي ۆەنس جانە مارك رۋبيومەن كەزدەستى. ال الداعى ۋاقىتتا ماسكەۋگە مەملەكەتتىك ساپار جوسپارلانعان. بۇل كەزدەسۋلەر قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتىن تەڭگەرىمدى جانە سالماقتى جۇرگىزەتىنىن كورسەتەدى.
جاھاندىق تۇراقسىزدىق كەزەڭىندە استانا الەمدىك كۇش ورتالىقتارىمەن سەنىمدى ديالوگ جۇرگىزىپ وتىر. سونىمەن بىرگە، ماسكەۋمەن ستراتەگيالىق سەرىكتەستىككە باسىمدىق بەرىلەتىنى ءاردايىم ايقىن.
رەسەيلىك جۋرناليست ماكسيم شيەۆچەنكو اتاپ وتكەندەي، ۆاشينگتونداعى قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن دونالد ترامپ اراسىنداعى قىرىق مينۋتقا سوزىلعان تازا اعىلشىن تىلىندەگى اڭگىمە - سەنىمدىلىك پەن ديپلوماتيالىق دانالىقتىڭ ناقتى كورىنىسى بولدى. بۇل قازاقستاننىڭ ۇستانىمىن ا ق ش باسشىلىعىنا تىكەلەي جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەردى.
جۋرناليست جازعانداي، قاسىم-جومارت توقايەۆ دونالد ترامپقا ۋكرايناداعى قاقتىعىستى توقتاتۋ جونىندەگى ارەكەتتەرى ءۇشىن العىس ءبىلدىرىپ، ۆلاديمير پۋتيننىڭ بەيبىت شەشىمگە قول جەتكىزۋ مۇمكىندىگىنە قاتىستى ۇستانىمىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
قازاقستان مەن رەسەي پرەزيدەنتتەرى جاقىندا عانا دۋشانبەدە كەزدەسۋ وتكىزگەنىن جانە وندا ۆلاديمير پۋتين قاسىم-جومارت توقايەۆتى ماسكەۋگە مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلۋگە شاقىرعانىن ەسكەرەتىن بولساق، بۇل تەك پىكىر الماسۋ ەمەس، ەكى ليدەر اراسىنداعى ستراتەگيالىق پوزيتسيالاردى ناقتىلاۋ بولدى.
ۆاشينگتونداعى كەزدەسۋ - قازاقستاننىڭ كەڭ ديپلوماتيالىق ميسسياسىنىڭ ءبىر بولىگى. مۇنداي ميسسيانى تەك سەنىمدى دوس پەن سەرىكتەسكە سەنىپ تاپسىرۋعا بولادى دەپ ەسەپتەيدى جۋرناليست. رەسەي ءۇشىن ا ق ش جانە ۋكراينامەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزەتىن ورىن رەتىندە قازاقستان ەڭ ىڭعايلى الاڭ بولار ەدى.
ماكسيم شيەۆچەنكونىڭ پىكىرىنشە، رەسەي پرەزيدەنتى دە پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتەگى ينتەگراتسيالىق پروتسەستەرگە باستاماشى بولعان ەلدەر رەتىندە قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى ەرەكشە قاتىناستى جوعارى باعالايتىنىن كورسەتتى.
گەوساياسي شيەلەنىس كۇشەيگەن كەزەڭدە سەنىمگە، جەكە ديپلوماتياعا جانە ينتەگراتسيالىق كۇن تارتىبىنە نەگىزدەلگەن ءدال وسىنداي بايلانىستار ەۋرازياداعى تۇراقتىلىقتىڭ باستى تىرەگى سانالادى. قازاقستان تەك كەلىسسوزدەرگە قاتىسۋشى عانا ەمەس، ەلدەرگە ناقتى شەشىم تابۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن سەنىمگە تولى ديالوگ الاڭىن قۇرادى.
قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى ساۋدا اينالىمى
ساۋدا دەمەكشى، 2025 -جىلعى قاڭتار- تامىز ايلارىندا قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى تاۋار اينالىمى 17 ميلليارد دوللار بولدى، بۇل - وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا %5,7 عا تومەن. قازاقستاننىڭ ەكسپورتى 5,3 ميلليارد دوللارعا ازايىپ، نەگىزىنەن ۋران، مىس جانە حروم رۋدالارى كولەمىنىڭ قىسقارۋىنان اسەر كوردى.
دەگەنمەن، وڭدەلمەگەن التىن، پارفيۋمەريا جانە بولات پروكاتى سياقتى ونىمدەردىڭ ەكسپورتى ءوسىم كورسەتتى. يمپورت شامامەن 11,8 ميلليارد دوللار دەڭگەيىندە قالىپ، مۇناي ونىمدەرى، تۇرمىستىق توقىما جانە بولات ونىمدەرىنىڭ كولەمى ارتتى. ناتيجەسىندە ساۋدا تەڭگەرىمى تەرىس بولىپ، - 6,5 ميلليارد دوللار سالدو تىركەلدى، بۇل ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا قۇرىلىمىنداعى تەڭگەرىمسىزدىكتى كورسەتەدى.
ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى ق س ز ي ەكونوميكالىق ساياساتتى تالداۋ ءبولىمىنىڭ باس ساراپشىسى اسەل ابەننىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى ساۋدا قاتىناستارى تۇراقتى دامىپ كەلە جاتسا دا، تەرىس سالدو ماسەلەسى ءالى دە وزەكتى بولىپ وتىر. ساراپشىنىڭ پىكىرىنشە، بۇل نەگىزىنەن ساۋدا قۇرىلىمىنداعى تەڭسىزدىكتەن تۋىندايدى: قازاقستان رەسەيگە كوبىنەسە شيكىزات ونىمدەرىن (ۋران، مەتال، جارتىلاي فابريكاتتار) ەكسپورتتايدى، ال دايىن تاۋارلاردى (جانارماي، اۆتوكولىك بولشەكتەرى، ازىق- تۇلىك، توقىما بۇيىمدارى) كەرىسىنشە، رەسەيدەن يمپورتتايدى.
- بۇل جاعدايدى وزگەرتۋ ءۇشىن، ەڭ الدىمەن يمپورتتى الماستىرۋ مەن بىرلەسكەن وندىرىستەردى دامىتۋ قاجەت. مىسالى، فارماتسيەۆتيكا، پلاستماسسا جانە اۆتوكومپونەنتتەر سالالارىندا رەسەيلىك سەرىكتەستەرمەن بىرگە زاۋىتتار اشۋ ءتيىمدى بولماق. ءوندىرىس قازاقستاندا جۇرگىزىلسە، قوسىلعان قۇن ەل ىشىندە قالادى، ال يمپورت كولەمى ازايادى. قازىر رەسەيلىك كاپيتالدىڭ قاتىسۋىمەن 23 مىڭنان استام كومپانيا جۇمىس ىستەيدى، ءبىراق ولاردىڭ از بولىگى عانا وڭدەۋ ونەركاسىبىنە تيەسىلى. سوندىقتان وسى باعىتتا ناقتى ىنتالاندىرۋ شارالارى قاجەت، - دەيدى اسەل ابەن.
ساراپشى ەكىنشى ماڭىزدى باعىت رەتىندە قازاقستاندىق ەكسپورتتى قولداۋ جۇيەسىن كۇشەيتۋدى اتاپ ءوتتى. بۇل تۇرعىدا ەكسپورتتىق- كرەديتتىك اگەنتتىك (ە ك ا) ءتيىمدى قۇرالعا اينالىپ وتىر. اگەنتتىك كاسىپكەرلەرگە ساقتاندىرۋ، كەپىلدىك جانە قارجىلاي قولداۋ كورسەتۋ ارقىلى جاڭا نارىقتارعا شىعۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەكا اياسىنداعى قارجىلاندىرۋ مەن كەپىلدىكتەر ەكسپورتتىق كەلىسىمشارتتاردى از تاۋەكەلمەن جۇزەگە اسىرۋعا جول اشادى.
- سونىمەن قاتار، قازاقستان ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق (ە ا ە و) الاڭىن ءتيىمدى پايدالانا وتىرىپ، ءوزارا وندىرىستىك تىزبەكتەر مەن يندۋستريالىق ايماقتاردى دامىتۋعا باسىمدىق بەرۋى كەرەك. مۇنداي كووپەراتسيالىق جوبالار ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا قۇرىلىمىن تەڭگەرۋگە كومەكتەسەدى، - دەيدى ساراپشى.
اسەل ابەننىڭ پىكىرىنشە، جالپى ماقسات - ساۋدانىڭ كولەمىن ەمەس، ساپاسىن ارتتىرۋ. شيكىزات ەكسپورتىنىڭ ورنىنا دايىن ءونىم شىعارۋ مەن وڭدەلگەن تاۋارلاردى ەكسپورتتاۋ باعىتى ەلدىڭ ەكونوميكالىق تۇراقتىلىعىن كۇشەيتىپ، رەسەيمەن ءوزارا ءتيىمدى ارىپتەستىكتى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ورالداعى ءوڭىرارالىق فورۋم
سونىمەن قاتار، شەكارالاس وڭىرلەر اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى بيىل ورال قالاسىندا وتەتىن ءداستۇرلى قازاقستان- رەسەي ءوڭىرارالىق فورۋمىندا جالعاسىن تابادى.
ەدۋارد پولەتايەۆ قازاقستان- رەسەي ءوڭىرارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمىن ماڭىزدى ءىس-شارا رەتىندە اتادى. بۇل فورۋمدا تسيفرلىق ەكونوميكا، جاساندى ينتەللەكت، كادر دايارلاۋ، اگروونەركاسىپ جانە كولىك سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى قارالادى.
- ەكى ەل اراسىنداعى جالپى تاۋار اينالىمىنىڭ 70 پايىزى شەكارالاس وڭىرلەردىڭ ۇلەسىنە تيەسىلى. بۇل ىنتىماقتاستىقتىڭ ناقتى ەكونوميكالىق نەگىزى بار ەكەنىن كورسەتەدى، - دەپ اتاپ ءوتتى ساياساتتانۋشى.
ال جانار تولەندينوۆا ءوڭىرارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمى ەكى ەلدىڭ ەكونوميكالىق بايلانىسىن نىعايتا تۇسەتىنىن ايتتى.
- بۇل فورۋم وڭىرلەر اراسىنداعى وندىرىستىك جانە ءبىلىم سالاسىنداعى سەرىكتەستىكتى ارتتىرادى. فورۋمدا ناقتى كەلىسىمدەر مەن جاڭا جوبالار تالقىلانباق، - دەدى ساراپشى.
قورىتا ايتقاندا، قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ رەسەيگە مەملەكەتتىك ساپارى ەكى ەل اراسىنداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە باعىتتالعان ماڭىزدى قادام بولعالى وتىر. ساپار بارىسىندا تالقىلاناتىن ەكونوميكالىق، ونەركاسىپتىك جانە ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى ەكىجاقتى قاتىناستاردى نىعايتىپ، ساۋدا قۇرىلىمىنداعى تەڭگەرىمسىزدىكتى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
يمپورتتى الماستىرۋ، بىرلەسكەن وندىرىستەردى دامىتۋ جانە ەكسپورتتى قولداۋ سياقتى شارالار قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق تۇراقتىلىعىن ارتتىرا وتىرىپ، رەسەيمەن ءوزارا ءتيىمدى ارىپتەستىكتى ساقتاۋعا ىقپال ەتەدى. سونىمەن قاتار، شەكارالاس وڭىرلەردەگى ىنتىماقتاستىق پەن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق اياسىنداعى يندۋستريالىق جوبالار ساۋدا-ەكونوميكالىق بايلانىستاردى تەرەڭدەتىپ، وڭىرلىك دامۋعا قوسىمشا سەرپىن بەرەدى. وسىلايشا، ساپار تەك رەسمي كەزدەسۋلەر مەن كەلىسىمدەرگە قول قويۋدان عانا تۇرماي، ەكى ەل اراسىنداعى سەنىم مەن ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتى نىعايتۋعا باعىتتالعان كەشەندى شارا رەتىندە قۇندى بولماق.
اۆتور
ۆەنەرا جولامان قىزى