رەسەيدىڭ ارزان ءسۇتى پاۆلودارلىق فەرمەرلەردى شىعىنعا ۇشىراتا ما

پاۆلودار. KAZINFORM - پاۆلودارلىق زاۋىتتار جەرگىلىكتى شارۋاشىلىقتاردان ءسۇت ساتىپ الۋعا ليميت ەنگىزۋى مۇمكىن. سەبەبى، رەسەيدىڭ شەكارالاس اۋماقتارىنان وتاندىق كاسىپورىندارعا ارزان شيكىزات ۇسىنىپ وتىرعاندار بار. جاقىن ۋاقىتتا دۇكەن سورەلەرىن كورشى ەلدىڭ تەز بۇزىلاتىن ءسۇت ونىمدەرى باسىپ، جەرگىلىكتى تاۋاردى تىقسىرادى دەگەن بولجام ايتىلا باستادى.

فەرمەرلەر قازىر كاسىپورىندار تۋىنداتقان ماسەلە بويىنشا قۇزىرلى ورگاندارعا ءجيى شاعىمدانا باستاعان. ال مەملەكەتتەن ميللياردتاعان نەسيە الىپ، تاۋارلى ءسۇت فەرمالارىن قۇرىپ جاتقان اۋىلداعى ەتى ءتىرى ازاماتتار كاسىپتەرىنىڭ كەلەشەگىنە الاڭداپ وتىر.

زاۋىتتار ءوزىمىزدىڭ ءسۇت شارۋاشىلىقتارى مەن قوسالقى شارۋاشىلىقتاردان ءسۇتتىڭ ليترىن شامامەن 170-191 تەڭگەدەن ساتىپ الادى. ال رەسەيدەگى فەرمەرلەر اعارعاننىڭ ءليترىن 31 رۋبلدەن، ياعني تەڭگەگە شاققاندا شامامەن 147-148 تەڭگەگە ۇسىنىپ وتىر. مۇنداي ارزان باعا پاۆلودارلىق ءسۇت وڭدەيتىن زاۋىتتاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىراتىنى انىق. ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى ساۋدا-ساتتىققا جول اشىق ەكەنىن ەسكەرسەك، جۋىق ۋاقىتتا وتاندىق سۋپەرماركەتتەردى بەلارۋستەن اعىلىپ جاتقان ونىمدەردى قوسپاعاندا، كورشى مەملەكەتتىڭ تەز بۇزىلاتىن ءسۇت ونىمدەرى تولىعىمەن جاۋلاپ الۋى عاجاپ ەمەس. ال ونىڭ سالدارى - ءسۇت شارۋاشىلىقتارى ءۇشىن عانا ەمەس، جەرگىلىكتى زاۋىتتارعا زور قاۋىپ.

«ءبىزدىڭ پالاتاعا وبلىستاعى ءسۇت ءوندىرۋشى فەرمالار ءجيى شاعىمدانا باستادى. قاراپايىم شارۋالار مەملەكەتتەن ميللياردتاعان نەسيە الىپ، تاۋارلى ءسۇت فەرمالارىن سالىپ، ولارىن جاقىن جىلدارى اقتاپ شىعامىز دەپ ءۇمىت ارتقان عوي. الايدا وڭىردەگى وڭدەۋشى كاسىپورىندار ءبىزدىڭ شارۋالاردىڭ سۇتتەرىن ساتىپ الۋدان باس تارتىپ وتىر دەگەن اقپارات بار. شيكىزاتتىڭ كولەمىنە شەكتەۋ ەنگىزە باستاعان. كەيبىر زاۋىتتار شيكىزات قابىلدامايمىز دەپ اشىق تۇردە ەسكەرتكەن. ال اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىن كوبەيتۋ ارقىلى جاڭادان ءسۇت شارۋاشىلىقتارىن قۇرۋ، سونىڭ ناتيجەسىندە وتاندىق ءسۇت پەن ءسۇت ونىمدەرىنىڭ كولەمىن ۇلعايتۋ - مەملەكەتتىك ماڭىزى بار ماسەلە»، - دەيدى وڭىرلىك كاسىپكەرلەر پالاتاسى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى جومارت سەمبايەۆ.

پاۆلودار وبلىسى اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى تولەگەن كوشەربايەۆ ءسۇت زاۋىتتارىنىڭ قابىلداناتىن شيكىزاتقا بايلانىستى شەكتەۋ ەنگىزۋى ءبىرىنشى رەت كەزدەسىپ وتىرعانىن ايتادى. بۇعان دەيىن كاسىپورىندار تولىق جۇكتەمەمەن جۇمىس ىستەپ، نارىقتا ءسۇت جەتپەگەنى سەبەپتى ەلىمىزدىڭ وزگە وڭىرلەرىنەن تاسىعان. ەندى كەلىپ وسىنداي ماسەلە قالىپتاسىپ وتىر. ال جازدا شيكىزاتتىڭ كولەمى قازىرگىدەن دە كوپ بولاتىنىن ەسكەرسەك، جاعداي ءتىپتى شيەلەنىسۋى مۇمكىن.

«ءسۇت وڭدەۋشىلەر دايىن ونىمدەرىن جەرگىلىكتى نارىقتا ساتا الماي وتىرعاندارىن، قويمالارى تولىپ تۇرعاندارىن ءجيى ايتادى. شيكىزاتتى قابىلداۋعا شەكتەۋ ەنگىزۋدىڭ نەگىزگى سەبەبى وسى دەپ تۇسىندىرەدى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، قالالارداعى ۇلكەن سۋپەرماركەتتەر جەرگىلىكتى وندىرۋشىلەرگە ءوز تاۋارلارىن ساتۋ ءۇشىن ەڭ ءتيىمدى جانە قولجەتىمدى ساۋدا ورىندارىن ۇسىنۋى كەرەك. سەبەبى ساۋدا سورەلەرىندەگى ونىمدەردىڭ 60-70 پايىزى رەسەي فەدەراتسياسىنان اكەلىنگەن تاۋارلار ەكەنى بايقالادى. ونىڭ ۇستىنە وڭدەۋشى كاسىپورىندارىمىز شەكارالاس ايماقتارعا بارىپ، رەسەيلىك تەز بۇزىلاتىن دايىن ءسۇت ونىمدەرىن جەتكىزە باستاۋدى جوسپارلاپ وتىر. ەندەشە الداعى ۋاقىتتا جاعداي ودان سايىن ۋشىعادى. سوندىقتان بۇل تاراپتاعى ساياساتتى قايتا قاراۋ قاجەت»، - دەيدى باسقارما باسشىسىنىڭ ورىنباسارى.

وسى ورايدا «اگرارلىق نەسيە كورپوراتسياسىنان» قىرۋار قاراجاتتى قارىزعا الىپ، 1500 باسقا ارنالعان زاماناۋي تاۋارلى ءسۇت فەرماسىن ىسكە قوسۋعا كىرىسكەن «AndasAgro» ج ش س-نىڭ قازىرگى قيىن جاعدايىن مىسال ەتۋگە بولادى. شارۋاشىلىق باسشىسى زەينوللا سالمەنبايەۆ جوباعا جۇمسالعان 8 ميلليارد تەڭگەنىڭ تەڭ جارتىسى - سەرىكتەستىكتىڭ جەكە قاراجاتى ەكەنىن، فەرمادا بولاشاقتا 100 جۇمىس ورنى قۇرىلىپ، جىلىنا 10 مىڭ توننا ءسۇت بەرۋ جوسپارلانعانىن جەتكىزدى. ەندى مىنا جاعدايدا شارۋا نە ىستەرىن بىلمەي ابدىراپ وتىر.

اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنان الىنعان ستاتيستيكالىق دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، وبلىستا جالپى سىيىمدىلىعى 166,6 مىڭ توننا بولاتىن 101 ءسۇت سالقىنداتقىش پەن 63 دايىنداۋ پۋنكتى بار. دايىنداۋ پۋنكتتەرىندەگى جۇمىسشىلار سانى - 156 ادام. ال شيكىزاتتى وڭدەۋمەن 8 كاسىپورىن اينالىسادى. وتكەن جىلى ايماقتا 449,4 مىڭ توننا ءسۇت وندىرىلگەن. ال بيىلعى جىلدىڭ العاشقى ءۇش ايىندا وڭىردە 67,6 مىڭ توننا ءسۇت تاپسىرىلعان. شىنداپ كەلگەندە، جەرگىلىكتى نارىقتاعى ءوزىمىزدىڭ ءسۇت ونىمدەرىنىڭ ۇلەسى 50 پايىزدان اسپايدى. وزگە بولىگى رەسپۋبليكانىڭ وزگە وڭىرلەرىنەن جانە شەتەلدەن جەتكىزىلەدى. ءسۇت وندىرۋمەن جالپى سانى 25-تەن استام شارۋاشىلىق شۇعىلدانسا، ولاردىڭ قاتارىن بيىل 5,1 مىڭ باس سيىرعا ارنالعان 6 ينۆەستيتسيالىق جوبا تولىقتىرا تۇسپەكشى. بۇل جوبالاردىڭ جالپى قۇنى - 28,4 ميلليارد تەڭگە. ەندەشە زاۋىتتار الگىندەي شارۋاشىلىقتاردان قابىلدايتىن سۇتكە شەكتەۋ قويىپ جاتقاندا تاۋارلى ءسۇت فەرمالارىن كوبەيتۋ قانشالىقتى ءتيىمدى؟

جالپى تاۋارلى ءسۇت فەرمالارى مەن ءسۇت قابىلداۋشىلار مەملەكەتتەن بۇگىندە قوماقتى سۋبسيديا الىپ وتىرعانىن دا ۇمىتپاعان ابزال. تاۋارلى ءسۇت فەرمالارىن سۋبسيديالاۋ اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىنىڭ 2019 -جىلعى 15-ناۋرىزداعى №108-بۇيرىعىمەن بەكىتىلگەن اسىل تۇقىمدى مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋدى، مال شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ونىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋدى سۋبسيديالاۋ قاعيدالارىنا سايكەس مىناداي باعىتتار بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى:

1. ءسۇتتى جانە ءسۇتتى-ەتتى باعىتتاعى اسىل تۇقىمدى بۇقانىڭ تۇقىمىن ساتىپ الۋ

2. ءىرى قارا مالدىڭ اسىل تۇقىمدى انالىق باسىن ساتىپ الۋ

3. ءسۇت ءوندىرۋ قۇنىن ارزانداتۋ

4. ءىرى قارا مالدىڭ ەمبريوندارىن ساتىپ الۋ قۇنىن ارزانداتۋ

5. اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىنىڭ (ت س ف سيىرلارىنىڭ باسىنا) ازىعىنا جۇمسالاتىن شىعىنداردىڭ قۇنىن ارزانداتۋ.

«2023 -جىلى بارلىق دەڭگەيدەگى بيۋدجەتتەن 12,1 ميلليارد تەڭگە سۋبسيديا ءبولىنىپ، تولىق يگەرىلدى. ونىڭ ىشىندە ءسۇت فەرمالارىنىڭ ۇلەسىنە 7,1 ميلليارد تەڭگە نەمەسە بولىنگەن قاراجاتتىڭ 59 پايىزى تيگەن. وسىنداي قولداۋ شارالارىنا قاراماستان بۇگىنگى تاڭدا دايىن ءسۇت ونىمدەرىن ساتۋدا كاسىپورىندار ءبىرقاتار قيىندىققا تاپ كەلىپ وتىر. وندىرۋشىلەر ءوز ونىمدەرىنىڭ نارىقتاعى باسەكەگە قابىلەتسىزدىگىنە بايلانىستى ءوندىرىس اينالىمىن تومەندەتۋگە ءماجبۇر. الداعى ۋاقىتتا ءسۇتتى وتكىزۋ كولەمى تومەندەي بەرەدى. بۇعان نەگىزگى سەبەپ، يمپورتتىق ءونىمنىڭ باعاسى وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ ونىمدەرىنەن الدەقايدا تومەن. ەاەو ەلدەرىنەن ءسۇت ونىمدەرىنىڭ اعىلىپ كەلىپ جاتقانىنىڭ نەگىزگى سەبەبى - سانكتسيالىق شەكتەۋلەر. بۇرىن ول كومپانيالار ءسۇت ونىمدەرىن ەۋروپاعا ەكسپورتتاعان، قازىر ورتالىق ازيا نارىعىنا ءباس تىگىپ وتىر. وسىلايشا، يمپورتتىق ءسۇت ونىمدەرى قازاقستاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردى ءوز نارىعىنان تىقسىرىپ جاتىر»، - دەيدى ت. كوشەربايەۆ.

ال اگروونەركاسىپتىك كەشەندەگى مەملەكەتتىك ينسپەكتسيا كوميتەتىنىڭ پاۆلودار وبلىستىق اۋماقتىق ينسپەكتسياسىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا ايماعىمىزعا رەسەي فەدەراتسياسىنان شيكى ءسۇت ازىرشە جەتكىزىلە قويعان جوق. تەك رەسەيلىك شيكىزاتتى ساتىپ الۋ تۋرالى ۇسىنىستار ءتۇسىپ جاتىر.

ءىرى سۋپەرماركەتتەر جەلىسىنىڭ ءبىرىنىڭ وكىلى يرينا داشۋك وزدەرىنىڭ ساۋدا سورەلەرىندە تەك قازاقستاندىق وندىرۋشىلەردىڭ ءونىمى سامساپ تۇر دەپ سەندىردى. ايتۋىنشا، كورشى مەملەكەتتىڭ شەكارالاس وڭىرلەرىندەگى وندىرۋشىلەر، سونىڭ ىشىندە ومبى قالاسىنان جەكە كومپانيالاردىڭ وكىلدەرى كەلىپ، ونىمدەرىن ءجيى ۇسىنادى. بۇل ونىمدەردىڭ بارلىعىندا جارامدىلىق مەرزىمى تەز اياقتالاتىنى كورسەتىلگەن.

«ءبىز نەگىزگى تاڭداۋدى وتاندىق وندىرۋشىلەرگە قويىپ وتىرمىز. ساۋدا سورەلەرىمىزدە پاۆلودارلىق قانا ەمەس، استانا، قوستاناي قالالارىنىڭ برەندتەرى دە بار. ال باعا جاعىنان الساق، سەمەيدە شىعارىلاتىن ءسۇت ونىمدەرى ارزانىراق. رەسەيلىك ونىمدەردىڭ باعاسى بىزدىكىنەن قىمبات، سوندىقتان ولار ازىرشە باسەكەلەس بولا المايدى»، - دەيدى ول.

ال، جەرگىلىكتى ءسۇت وڭدەيتىن كاسىپورىندار، سونىڭ ىشىندە «ءسۇت» ا ق، «Best milk»، «گاليتسكوە» زاۋىتتارىنىڭ باسشىلىعى بۇل ماسەلە بويىنشا پىكىر بىلدىرۋدەن باس تارتتى. كومپانيالار كوممەرتسيالىق قۇپيانى جەلەۋ ەتىپ، قابىلدانعان ءسۇت پەن دايىندالعان ءونىمنىڭ كولەمى بويىنشا دا اقپارات بەرگىسى جوق.

اۆتور

مۇرات اياعان