قورشاپ الىپ، بيلەي بەر: اقتوبەدە تۇرعىن ءۇي كەشەندەرى نەگە قىمتانىپ وتىر
اقتوبە. KAZINFORM - اقتوبە قالاسىندا جاڭادان بوي كوتەرىپ جاتقان شاعىن اۋداندا تۇرعىن ۇيلەر ءوز اۋلالارىن قورشاپ، كولىك قانا ەمەس، ادامداردىڭ جۇرۋىنە تىيىم سالىپ جاتىر. قازىرگى كەزدە قالا اكىمدىگى تۇسكەن شاعىم بويىنشا مونيتورينگ جۇرگىزەتىنىن ايتقانىمەن، ناقتى سانىن كورسەتە المادى. Kazinform ءتىلشىسى قالانى ارالاپ، ونداعى جاعدايدى كوردى.
اقتوبە قالاسىنداعى باتىس-2، قازىرگى التىن وردا شاعىناۋدانىندا قۇرىلىس ءالى كۇنگە دەيىن جالعاسىپ جاتىر. مۇندا بىرنەشە قۇرىلىس كومپانياسى وزىنە تيەسىلى جەردە ءۇي سالىپ، ءارقايسىسىنا اتاۋ بەرەدى.
قازىرگى كەزدە سول تۇرعىن ءۇي كەشەندەرى تۇرعىنداردىڭ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن دەگەن جەلەۋمەن تەمىر، كەيبىرى بەتون قورشاۋ جاساپ العان. بۇل كەيدە ادامداردىڭ ەركىن قوزعالىسىنا كەدەگى كەلتىرىپ تۇر. ەڭ الدىمەن اقتوبە وبلىستىق توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنەن ءمان- جايدى سۇرادىق.
قورشاۋ كەدەرگى كەلتىرمەۋى ءتيىس
2022 -جىلى قر توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترىنىڭ بۇيرىعىمەن «ءورت قاۋىپسىزدىگى قاعيدالارى» بەكىتىلگەن. وندا عيماراتتارعا، قۇرىلىستارعا، اشىق قويمالارعا، سىرتقى ءورت ءسوندىرۋ ساتىلارىنا جانە ورتكە قارسى سۋمەن جابدىقتاۋ كوزدەرىنە اپاراتىن جولدار، وتپەلەر مەن كىرەبەرىستەر جارامدى كۇيدە جانە ءورت تەحنيكاسىنىڭ ءوتۋى ءۇشىن قولجەتىمدى ەتىپ ۇستالاتىنى، ال قىستا قاردان تازارتىلاتىنى ايتىلعان.
عيماراتتار مەن قۇرىلىستاردىڭ اۋماعىنا ءوتۋ جولىندا ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكاسىنىڭ وتۋىنە كەدەرگى كەلتىرەتىن شلاگباۋم، قاقپا مەن قورشاۋ ورناتۋ كەزىندە بۇل قۇرالدار ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكاسىنىڭ كەدەرگىسىز ءوتۋى ءۇشىن بۇعاتتان بوساتىلۋ جانە (نەمەسە) قۇلىپتان اشىلۋ، سونداي-اق اشىق كۇيدە بولۋ مۇمكىندىگىمەن مىناداي تاسىلدەردىڭ بىرىمەن قامتاماسىز ەتىلەدى:
- ارنايى تەحنيكالىق قۇرالداردى قولدانباي قولمەن اشۋ؛
- پەرسونالدىڭ تاۋلىك بويى كەزەكشىلىگىمەن تۇراقتى بەكەتتى ۇيىمداستىرۋ.
جولدار مەن وتپەلەردىڭ جوندەلۋى تۋرالى نەمەسە ءورت تەحنيكاسىنىڭ وتۋىنە كەدەرگى كەلتىرەتىن باسقا دا سەبەپتەر بويىنشا ولاردى پايدالانۋعا جاۋاپتى ۇيىم شىعۋ اۋدانىندا وسى جولدار مەن وتپەلەر بار مەملەكەتتىك ورتكە قارسى قىزمەت ورگاندارىنا ۋاقتىلى حابارلايدى.
جولدى جابۋ كەزەڭىندە اينالىپ ءوتۋ باعىتىنىڭ كورسەتكىشتەرى بەلگىلەنەدى نەمەسە جولدىڭ جوندەلەتىن ۋچاسكەلەرى ارقىلى وتكەلدەر نەمەسە وتپەلەر ۇيىمداستىرىلادى.
اقتوبە وبلىستىق ت ج د وسى بۇيرىقتى نەگىزگە الىپ، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانمەن بىرگە مونيتورينگ جۇرگىزىپ تۇرادى.
- ءار ءۇيدى قاراپ، سودان كەيىن عانا ساي نەمەسە ساي ەمەس دەپ ايتا الامىز. ەگەر جوبالىق- سمەتالىق قۇجاتتا اۋلاسى قاراستىرىلسا، ول ءورت قاۋىپسىزدىگى ەرەجەسىنە قايشى كەلمەسە، وندا بولادى. سونىمەن بىرگە شلاگباۋم ورناتۋدىڭ ءوز ەرەجەسى بار. اۋلا الدىنداعى دۇڭگىرشىكتە سول شلاگباۋمدى اشىپ، جاۋىپ وتىراتىن ادام بولسا، قوندىرۋعا رۇقسات.
پۋلتپەن باسقارۋ دۇرىس ەمەس. رەيدكە شىعامىز، انىقتايمىز. ءورت ءسوندىرۋ جۇمىستارى كەزىندە بەتون قويىلىپ، اۋلا تەمىرمەن قورشاۋلى بولسا، حاتتاما تولتىرىپ، ينسپەكتورلار الىپ تاستاۋدى تالاپ ەتەدى. ونداي پروبلەما بار. ءورت ءسوندىرۋ كولىكتەرى كىشكەنتاي ەمەس، كەيدە كەدەرگىگە تاپ بولادى. مينۋت ەمەس، سەكۋندتىڭ ءوزى قىمبات بولعان كەزدە ەش كەدەرگى بولماۋى ءتيىس، - دەدى اقتوبە وبلىستىق ت ج د مەملەكەتتىك ءورت باقىلاۋ باسقارماسى باستىعىنىڭ ورىنباسارى نۇرحات قىلدىبايەۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، ادامدار كوبىنە بالا قاۋىپسىزدىگىن ويلاپ، كولىككە شەكتەۋ قويادى.
قورشاۋ - قاۋىپسىزدىك
ال پ ي ك، م ي ب جانە كوندومينيۋم كوبىنە تۇرعىنداردىڭ تالاپ-تىلەگىن ورىندايدى. تۇرعىندار ءوز اۋلاسىنداعى قاۋىپسىزدىكتى باستى ورىنعا قويادى.
- ءوزىم 2015 -جىلدان بەرى تۇراتىن ۇيدە كوندومينيۋم ءتوراعاسىمىن. تۇرعىن ءۇي اۋلالارىن قۇرىلىس كومپانياسى سالىپ كەتكەن. تەحنيكالىق قۇجاتقا ەنگىزىلگەن، كوندومينيۋمعا تاپسىرىلدى. ءجۇرىپ-تۇرۋعا كەدەرگى بولماسان دەپ مەكتەپكە بارار جولعا ەسىك سالىپ قويدىق. ەسىك ساعات 7:00- دە اشىلادى، كەشكى 20:15-تە جىبىلادى. وقۋشىلاردان بولەك مۇعالىمدەردىڭ دە شىققانىن كۇتەمىز. سەنبى، جەكسەنبى كۇندەرى اشپايمىز. نەگە؟ سەبەبى ماس ادامدار، بۇزاقىلار ەكى ورتادا بەزىپ جۇرە بەرەدى. بۇل ءبىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىمىز ءۇشىن قاجەت. كولىك تە، ۆەلوسيپەد تە اۋلادا تۇر. ۇرلىق بولعاننان وزىندە جابىق تۇرسا قاشا المايدى، ءبىز دە كورىپ ۇلگەرەمىز. ەگەر اۋلا بولماسا، كەز كەلگەن ادام كىرىپ، شىعىپ جۇرەدى. بۇعان دەيىن كولىكتەر تونالدى، تۇرعىندارعا شىعىن كەلتىرەدى. سودان كەيىن عانا جابىلدى، - دەدى «كوركەم» كوندومينيۋمىنىڭ ءتوراعاسى ەرلان سەيتمامبەتوۆ.
بۇل اۋلا ەسىگى بالالاردىڭ جازعى 3 اي دەمالىسىندا دا جابىق تۇرادى. تۇرعىندار ەسىرتكى جاسىراتىندار مەن كۇدىكتى ادامداردان قورقاتىنىن ايتىپ، وسىنداي ورتاق ەرەجە قابىلدانعان.
- اعاش ءتۇبىن، قورشاۋ ماڭىن جاعالايتىن ادامدار كوبەيىپ كەتتى. مەن ۇنەمى ۋچاسكەلىك پوليتسياعا حابار بەرىپ وتىرامىن. كۇدىكتىلەردى كورسەم، «نە ىستەپ جۇرسىڭدەر» دەپ سۇرايمىن. ولار «كىلت جوعالتىپ الدىق» دەپ ايتادى. سوندىقتان قورقامىز. قورشاۋدىڭ بيىكتىگى 1 مەتر 20 س م. قامال سالۋدى سۇراعاندار بولدى، ءبىراق ول تالاپقا قايشى، - دەدى ەرلان سەيتمامبەتوۆ.
قورشاۋلار بولماۋى ءتيىس - دەپۋتات
وبلىستىق ءماسليحات دەپۋتاتى، «پاندۋس و ك» ج ش س قۇرىلتايشىسى شاحان جولداسبايەۆ ءبىرىنشى تۇرعىنداردىڭ ءوتىنىشى مەن قاۋىپسىزدىگى ەسكەرىلگەنىمەن، قورشاۋلار ۇلكەن كەدەرگى ەكەنىن ايتىپ بەردى.
- كەيبىر ادامدار پاتەردى ءۇيدىڭ اۋلاسى قورشالعان، قاۋىپسىز دەپ ساتىپ الادى. قۇرىلىس كومپانياسىنان سونى تالاپ ەتەدى. سىرت ادامداردى دا تۇسىنۋگە بولادى. مەكتەپكە باراتىن ادامدار تۋرا جولمەن جۇرە الماي، قورشاۋلارعا تاپ بولادى، اينالىپ وتەدى. ەكى كوزقاراس بار. قورشاۋ تۋرالى شەشىمدى كىم شىعاراتىنىن بىلمەيمىن. ءوز پىكىرىمدى ايتسام، دۇرىس ەمەس دەپ سانايمىن. اۋلالار اشىق بولۋى كەرەك، ادامدار كەدەرگىسىز ءوتۋى قاجەت. كولىكتەر ءۇشىن شلاگباۋم قويۋعا بولادى، ءبىراق ادام وتە المايتىنداي قورشاۋ، «مەنىڭ اۋلام، الاڭدا وزگە ەشكىم وينامايدى» دەگەن شەشىم دۇرىس ەمەس، - دەدى شاحان جولداسبايەۆ.
قورشاۋدى جاعالاعان وقۋشىلار
اقتوبەلىكتەر قالاداعى قورشاۋلاردىڭ كەدەرگىسىن ۆيدەوعا ءتۇسىرىپ، الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى دا تاراتىپ جاتىر. وندا وقۋشىلاردىڭ قورشاۋدان ءوتۋى ءۇشىن قاۋىپتى كەدەرگىنى ەڭسەرىپ جۇرگەنىن انىق كورۋگە بولادى.
اقتوبە قالالىق تۇرعىن ءۇي ينسپەكتسياسى «اقتوبە وبلىسىنىڭ قالالارى مەن ەلدى مەكەندەرىنىڭ اۋماقتارىن اباتتاندىرۋدىڭ قاعيدالارىنا» سۇيەنىپ، قالالىق پوليتسيا باسقارماسىنان سۇراۋعا نەمەسە 102 نومىرىنە قوڭىراۋ شالۋعا كەڭەس بەرگەن.
سول كەزدە حاتتاما تولتىرىلىپ، زاڭسىزدىق انىقتالسا، اكىمشىلىك جاۋاپقا تارتىلاتىنى جازىلعان.
Kazinform ءتىلشىسى اقتوبە قالاسىنىڭ ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىسى ءبولىمىنىڭ باسشىسى ابىلاي گۋماروۆقا حابارلاسقانىمەن، ول سۇراققا ۋربانيستيكا ورتالىعى جاۋاپ بەرەدى دەپ سىلتەدى. ورتالىق سۇراققا ناقتى جاۋاپ بەرە الماي، زاڭدىلىعىن قايتا قاراپ شىعۋعا ۋاقىت سۇرادى.
دەگەنمەن جوبانى بەكىتكەن كەزدە قورشاۋ بولسا، ول زاڭدى. ال جوبادا بولماسا، زاڭسىز. ءبىراق قورشاۋعا نەگە رۇقسات بەرىلگەنىن ناقتى ايتا المادى.
اۆتور
التىناي ساعىندىقوۆا