قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىنىڭ ىشكى ەسىگى قايتا قالپىنا كەلتىرىلىپ جاتىر

فوتو: Фото: Максат Шагырбай / Kazinform

استانا. قازاقپارات - قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىنىڭ ىشكى ەسىگى الماتىدا قايتا قالپىنا كەلتىرىلىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى 24kz.

رەستاۆراتور قىرىم التىنبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، قازىر ۇساق-تۇيەك جۇمىستار عانا قالعان. جاقىن كۇندەرى تۇركىستانعا جونەلتەدى. كونەنىڭ كوزىندەي بولعان ەسىك XIV عاسىردا ءومىر سۇرگەن شەبەرلەردىڭ قولىنان شىققان. سودان بەرى بىرنەشە رەت جوندەلگەن. ءبىراق عىلىمي تۇردە زەرتتەلىپ، رەستاۆراتسيا جاسالماعان. ارينە، بۇل ەسىكتى بىرنەشە رەت قايتا قالپىنا كەلتىرۋگە تىرىسقان. بەتىنە ءتۇرلى بوياۋلار جاعا بەرگەندىكتەن، ۇساق ويۋلار كورىنبەي قالعان.

وسى ءىستىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن قىرىم التىنبەكوۆتىڭ پىكىرىنشە، جوندەۋ دەگەن ءبىر باسقا، ال كونسەرۆاتسيا، رەستاۆراتسيا دەگەن مۇلدەم بولەك دۇنيە. ەمحانادا ناۋقاس ادامدى قالاي ەمدەيدى؟ رەستاۆراتسيا دا سولاي جۇرەدى. الدىمەن ساراپتاما الىنادى. رەنتگەنگە تۇسىرەدى ودان كەيىن كومپيۋتەرلىك توموگرافيا جاسايدى.

قىرىم التىنبەكوۆ، رەستاۆراتور سۋرەتشى:

- كەرەمەت وتە نازىك جاسالعان ينكرۋستاتسيالار بار. 1 م م- دەن دە كىشكەنتەي ءارتۇردى سۋرەتتەردەن شىعاتىن ولاردىڭ بارلىعىن كىرمەن قاسپاقتىڭ استىندا جاتقاننان كەيىن ءبىز ونى كورگەمىز جوق. ار جاعىنان ءاپ- ادەمى نەشە ءتۇرلى ورنەكتەر شىقتى. ورنەكتەر شىققان كەزدە ينكرۋستاتسيا دەيدى، قاپتاپ جاسالعان سۇيەكتەن سودان كەيىن تاس بار، ءارتۇرلى مەتال بار، سونىڭ ىشىندە قالايى قولا، التىن-كۇمىستەن قاپتالعان. سونىڭ ءبارىن قالپىنا كەلتىرىپ ءبىز ساقتاپ قالدىق. ەندى ەسىكتى وسى قالپىندا ساقتاپ قالۋ ءۇشىن ەكسپوزيتسيا زالىنا قويىلادى. ال، ونىڭ ورنىنا ءدال وسىلاي ەتىپ جاسالعان كوشىرمەسى قويىلادى. سەبەبى، اۋانىڭ ىلعالدىعى، وتپە جەل تاريحي جادىگەرگە كەرى اسەر ەتىپ، ءبۇلدىرۋى مۇمكىن.

قىرىم التىنبەكوۆ بۇل جۇمىستى 2018 -جىلى باستاعان. الدىن الا دايىندىعىنىڭ وزىنە ءۇش جىل جۇمساعان. 2021-جىلى ەسىكتى شەشىپ وسىندا الىپ كەلگەن.

«بىلىكتى رەستاۆراتور بولۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلمەيدى»، - دەيدى قىرىم التىنبەكوۆ. ول ءۇشىن حيميانى، فيزيكانى، تاريحتى، مادەنيەتتى جەتىك بىلگەن ءجون. سوندا عانا جاناشىر جاقسى مامان شىعادى. قازىر ەكى قىزى ەلينا مەن دانانى وسى ونەرگە باۋلىپ ءجۇر.

ەلينا التىنبەكوۆا، ق. التىنبەكوۆتىڭ قىزى:

- مەن كىشكەنتاي كەزىمنەن وسىندامىن. نەشە عاسىرلىق تاريحى بار جادىگەرلەردى قايتا قالپىنا كەلتىرگەندى كورىپ ءوستىم. سوندىقتان باسقا ماماندىق تاڭداۋىم مۇمكىن ەمەس. قازىر كوشپەندىلەردىڭ سالت-داستۇرىنەن حابار بەرەتىن ەتنوباعىتتا اشەكەيلەر دە شىعارىپ جاتىرمىز.

قىرىم التىنبەكوۆ ورتالىق ازيانىڭ ارحەولوگيالىق ارتەفاكتارىن قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا جەتەكشى عالىم-رەستاۆراتور. ول كونسەرۆاتسيا مەن قالپىنا كەلتىرۋدىڭ بىرنەشە ءادىسىن ويلاپ تاپقان. ءالى كۇنگە دەيىن بار ۋاقىتىن جۇمىسقا ارنايدى. ءار ساعاتى ەسەپتەۋلى. قازىردىڭ وزىندە بىرنەشە جوبانى قاتار جۇرگىزىپ جاتىر.