قوعامدىق تىڭداۋدان باس تارتۋعا بولمايدى - ەكولوگيا مينيسترلىگى دەپۋتاتتىڭ ۇسىنىسىنا جاۋاپ بەردى
استانا. KAZINFORM - ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى Kazinform ساۋالىنا بەرگەن جاۋاپتا ءماجىلىس دەپۋتاتى تەمىر قىرىقبايەۆتىڭ ۇسىنىسىنا ۆەدومستۆونىڭ رەسمي ۇستانىمىن ءبىلدىردى.
ەسكە سالساق، 12-قاراشاداعى ءماجىلىس جيىنىندا دەپۋتات كەن قازۋعا رۇقسات الۋ ءۇشىن قوعامدىق تىڭداۋ وتكىزۋ تالابىن وزگەرتۋ تۋرالى باستاما كوتەرگەن بولاتىن.
ونىڭ پايىمداۋىنشا، زاڭسىز كەن قازۋدى كاسىپ ەتكەن جەرگىلىكتى تۇرعىندار پايدالى قازباعا باي ورىنداردى زاڭدى جولمەن يگەرگىسى كەلەتىندەرگە قوعامدىق تىڭداۋ ينستيتۋتى ارقىلى قاساقانا كەدەرگى كەلتىرۋدى ادەتكە اينالدىرعان.
- پايدالى قازبالاردى جەرگىلىكتى اۋىل تۇرعىندارى ەشبىر ليتسەنزيا الماي-اق قازىپ جاتقان جايتتار كوبەيىپ كەلەدى. بىزگە سونداي شاعىمدار ءتۇسىپ جاتىر. ال زاڭعا باعىناتىن كاسىپكەرلەر جەردى اۋكتسيوننان الىپ، ليتسەنزياسىن راسىمدەپ، ەكولوگيا مينيسترلىگىنىڭ رۇقساتىن الىپ، سالىق تولەۋشى رەتىندە كومپانياسىن سول جەرگە تىركەيدى. ەڭ سوڭىندا قوعامدىق تىڭداۋ وتكىزگەن كەزدە جەر قويناۋىن زاڭسىز يگەرىپ جۇرگەندەردىڭ وكىلدەرى 50-60 ادام بولىپ كەلىپ، كەزدەسۋدىڭ شىرقىن بۇزادى. وسىلايشا ءبارىن زاڭدى راسىمدەگەن كاسىپكەرلەر قايتىپ كەتىپ جاتىر. 3-4 -جىلدان بەرى وسىنداي پروبلەما پايدا بولدى. وسىعان بايلانىستى ەكولوگيا كودەكسىنىڭ 96-بابىنان قوعامدىق تىڭداۋدى الىپ تاستاپ، رۇقسات بەرۋ شەشىمىن جەرگىلىكتى ۋاكىلەتتى ورگانعا بەرۋدى ۇسىنعانمىن. سوعان ەكولوگيا مينيسترلىگى مەن ءسىزدىڭ ۇستانىمىڭىزدى بىلگىم كەلەدى، - دەگەن ەدى دەپۋتات.
ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى يران شارحان بۇل ماسەلەنى بىرگە رەتتەۋگە ءازىر ەكەنىن، قوعامدىق تىڭداۋ ينستيتۋتى «ەكولوگيالىق باعىتتان ەكونوميكالىق باعىتقا ويىسىپ كەتكەنىن» ايتقان.
ءماجىلىس وتىرىسىندا ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرى بولعانىمەن، دەپۋتاتتىڭ باستاماسىنا قاتىستى ۆەدومستۆو ۇسىنىسى سول جەردە ايتىلماي قالعان. وسىعان بايلانىستى Kazinform جولداعان ساۋالعا مينيسترلىكتىڭ ەكولوگيالىق مادەنيەت جانە ساياسات دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى داۋلەت ەسماعامبەتوۆ جاۋاپ بەردى.
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكولوگيالىق كودەكسىنەن قوعامدىق تىڭداۋلار ينستيتۋتىن الىپ تاستاۋ ەلدىڭ حالىقارالىق مىندەتتەمەلەرىنە قايشى كەلەدى جانە حالىقارالىق قۇقىق پەن ۇلتتىق قۇقىقتىڭ ءوزارا ۇيلەسىمدىلىگى تۋرالى كونستيتۋتسيالىق پرينتسيپتەردى بۇزادى، - دەيدى ول.
سپيكەر قازاقستان ورحۋس كونۆەنسياسىنىڭ ەرەجەلەرىن ورىنداۋعا مىندەتتى ەكەنىن ەسكە سالدى. ەلىمىز «ازاماتتاردىڭ ەكولوگيالىق اقپاراتقا قولجەتىمدىلىگى، شەشىم قابىلداۋ پروتسەسىنە حالىقتىڭ قاتىسۋى جانە ەكولوگيالىق ماسەلەلەر بويىنشا سوتقا جۇگىنۋ قۇقىعى تۋرالى» ورحۋس كونۆەنسياسىن 2000 -جىلى راتيفيكاتسيالاعان.
- كونستيتۋتسيانىڭ 4-بابىندا راتيفيكاتسيالانعان حالىقارالىق كەلىسىمدەر زاڭنامادان باسىم تۇراتىنى جانە تىكەلەي قولدانۋعا جاتاتىنى ايتىلعان. تەك كەيبىر جاعدايلاردا زاڭ قابىلداۋ قاجەت بولعاندا عانا ەرەكشەلىك جاسالادى. دەمەك، ۇلتتىق زاڭناماداعى كەز كەلگەن وزگەرىستەر، سونىڭ ىشىندە ەكولوگيالىق كودەكس تە راتيفيكاتسيالانعان حالىقارالىق مىندەتتەمەلەرگە قايشى كەلمەۋى كەرەك، - دەيدى مينيسترلىك وكىلى.
ونىڭ ايتۋىنشا، تەمىر قىرىقبايەۆتىڭ باستاماسى ورحۋس كونۆەنسياسىنا قايشى.
- كونۆەنسيانىڭ 6-بابى مەملەكەتتەردى قورشاعان ورتاعا ايتارلىقتاي اسەر ەتە الاتىن قىزمەت تۋرالى شەشىم قابىلداۋعا قوعامنىڭ ەرتە، ءتيىمدى جانە ناقتى قاتىسۋىن تالاپ ەتەدى. حالىقتىڭ ەسكەرتۋلەر مەن ۇسىنىستار بەرۋ مۇمكىندىگىن، قابىلدانعان شەشىمدەرگە جۇرتشىلىقتىڭ اسەر ەتۋ تەتىكتەرىن كوزدەيدى. قوعامدىق تىڭداۋ - وسى اتالعان تالاپتاردى ورىنداۋدىڭ نەگىزگى، رەسىمدەلگەن جانە ءتيىمدى تەتىگى. ونداي تەتىكتى الىپ تاستاۋ جۇرتشىلىقتى شەشىم قابىلداۋعا قاتىسۋدىڭ پراكتيكالىق قۇرالىنان ايىرادى. ال بۇل - 6-باپتى تىكەلەي بۇزۋ. ال حالىقتى ەكولوگيالىق ماڭىزدى اقپاراتتان شەكتەۋ كونۆەنسيانىڭ 4 جانە 6-بابىنا قايشى، - دەيدى داۋلەت ەسماعامبەتوۆ.
دەپارتامەنت ديرەكتورى قوعامدىق تىڭداۋ تەتىگى ارقىلى حالىق ەكولوگيالىق ماڭىزى بار اقپاراتقا دەر كەزىندە قول جەتكىزىپ، جوبالاردىڭ قورشاعان ورتاعا ىقتيمال اسەرىن تۇسىنۋگە، تاۋەكەلدەردى انىقتاپ، سالدارىن ازايتۋعا مۇمكىندىك الاتىنىن ايتادى.
- قوعامدىق تىڭداۋدان باس تارتۋ ازاماتتاردىڭ اقپارات الۋ مۇمكىندىگىن شەكتەيدى جانە مەملەكەتتىڭ ەكولوگيالىق ماڭىزى بار دەرەكتەردىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى مىندەتتەمەلەرىنە قايشى كەلەدى. ەكولوگيالىق كودەكستەگى كەز كەلگەن وزگەرىستەر قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىقارالىق مىندەتتەمەلەرىنە سايكەس كەلۋى ءتيىس. قوعامدىق تىڭداۋلاردى الىپ تاستاۋ بۇل مىندەتتەمەلەرگە سايكەس كەلمەيدى جانە ورحۋس كونۆەنسياسىنىڭ ورىندالۋىن باقىلايتىن حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ تالاپ-ارىزدار تۇسىرۋىنە اكەلۋى مۇمكىن، - دەيدى ول.
ايتا كەتەيىك، قازاقستان ەندى شاعىن كەن ورىندارىنىڭ الەۋەتىن اشۋدا جاڭا تەتىكتەردى قولدانادى.
اۆتور
ەسىمجان ناقتىباي