قازاقستاننىڭ قازىرگى جاعدايىندا جالاقى وسكەننەن پايدا بار ما؟ - ەكونوميست جاۋاپ بەردى

ەكونوميست ساپارباي جوبايەۆ نەگە مەملەكەت جىلدا ءار سالاداعى قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىن كوتەرىپ وتىرعانىن ءتۇسىندىردى، - دەپ حابارلايدى Massaget.kz ءتىلشىسى.

«ءار جىلى مەملەكەتتىك بيۋجەتتەن قارجى الاتىن جۇمىسشىلاردىڭ ايلىعى 8-10 پايىزعا كوتەرىلەدى. كەيىنگى جىلدارى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسىمەن پەداگوگتار، دارىگەرلەر، كىتاپحاناشى، ورمانشى جانە تاعى باسقا مامانداردىڭ جالاقىسىنا كوڭىل بولىنە باستادى. ول ماماندارعا دا مەملەكەتتىك بيۋجەتتەن تولەنەدى، ءبىراق ارناۋلى تۇردە جىلدا 20-30 پايىزعا كوتەرىلەدى. وسىلايشا ولاردىڭ جالاقىسى باسقا دا سالا قىزمەتكەرلەرىمەن تەڭەسىپ وتىر. ارينە، جالاقى جىلدا كوتەرىلەدى، ءبىراق ەلدەگى ەڭبەك ونىمدىلىگى ونى اقتاۋ كەرەك. ناقتى ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزۋىمىز كەرەك، ايتپەسە اتاۋلى ءوسىم بولىپ كەتە بەرمەك. ياعني تاۋار باعالارى وسە بەرەدى، كەيىن ونىڭ سالدارى ينفلياتسياعا اپارادى»، - دەيدى جوبايەۆ.

ساراپشى ەڭبەك ونىمدىلىگىنە قاتىستى مىسال كەلتىردى:

«ماسەلەن، ءبىز 16 ميلليون قوي باعايىق. قوي سانىن 20 ميلليونعا جەتكىزۋىمىز كەرەك. ول ءۇشىن اۋىل شارۋاشىلىعى ماماندارىنىڭ ايلىعىن بىرنەشە مارتە كوتەردىك دەلىك. الايدا ولاردىڭ ايلىعىن قانشا كوتەرسەك تە ءونىم وسپەسە، باعا كوتەرىلىپ، ينفلياتسيا دەڭگەيى ارتا بەرەدى»، - دەيدى ەكونوميست.

ونىڭ دەرەگىنشە، ەلىمىزدە مەملەكەتتىك بيۋجەتتەن جالاقى الاتىن ازاماتتار سانى - 1,5 ميلليونعا جۋىق جانە 2,5 ميلليونعا جۋىق ادام (كاسىپكەر) ءوز-ءوزىن قامتاماسىز ەتەدى.

«جالپى، ەلىمىزدە 9 ميلليونعا جۋىق جۇمىس كۇشى بار. ونىمەن قوسا، ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى كاسىپورىندارىن مەن كۆازيمەملەكەتتىك كومپانيالار بار. ولار مەملەكەتتىڭ قويعان باعاسىمەن جۇمىسشىلارىنىڭ ايلىعىن كوتەرىپ وتىرادى. وسى ورايدا ەڭ باستىسى، - ەڭبەك ونىمدىلىگى ارتۋعا ءتيىس. سوندا عانا ەلىمىزدەگى ينفلياتسيانى 5 پايىزعا تۇسىرە الامىز»، - دەيدى جوبايەۆ.

جوبايەۆ بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاننىڭ ەڭبەك ونىمدىلىگى وزىنە ساي ەكەنىن ايتادى.

«ءبىز وزىق مەملەكەتتەرگە جەتۋ ءۇشىن جاڭا تەحنولوگيالاردى جانە سيفرلاندىرۋدى جەدەل دامىتۋىمىز كەرەك. ماسەلەن، «تەحاستا» 2 باقتاشى 400 سيىر باعادى. ولاردا مەحانيزم ابدەن جەتىلگەن. ال 50 سيىردىڭ ارتىنان 10 باقتاشى جۇرسە، بۇل ەڭبەك ونىمدىلىگىن تومەندەتەدى. سوندىقتان اۆتوماتتاندىرۋ جانە سيفرلاندىرۋ سالاسىن جەتىلدىرگەنىمىز ءجون. تاعى ءبىر مىسال، پويىزدىڭ جىلدامدىعىن ايتا كەتسەك... قىتاي مەن ەۋروپادا ساعاتىنا 200-300 شاقىرىم جۇرەدى دەپ جاتادى، ال بىزدە شە؟ وكىنىشكە قاراي ءالى دە باياۋ قوزعالادى. وسىنداي دۇنيەلەر ەڭبەك ونىمدىلىگىنە اسەر ەتەدى»، - دەدى ول.

سونىمەن قاتار ساراپشى قازىرگى قازاقستاننىڭ ۇستانىپ وتىرعان ەكونوميكالىق باعىتىن ايتتى.

«قازاقستاننىڭ قازىرگى ۇستانىمى - الەۋمەتتىك نارىقتىق ەكونوميكا. ياعني نارىقتىق جۇيەلەر مەن نارىقتىق قاتىناستار بولادى، ءبىراق حالىقتى الەۋمەتتىك جاعىنان قورعايمىز. بۇل دەگەنىمىز- كوپبالالى وتباسىعا، جۇمىسسىزدارعا، جەتىم بالالارعا جانە زەينەتكەرلەرگە بيۋدجەتتەن تۇسكەن قارجىدان جاردەم بەرەمىز دەگەن ءسوز. كەيبىر مەملەكەتتەر مۇنداي كەزدە ءار ازاماتقا «ءوز كۇنىڭدى ءوزىڭ كور» دەيدى، ءبىراق بىزدە ولاي ەمەس. ارينە، شەشىلمەگەن ماسەلە كوپ. مىسالى، ءىرى كومپانيالار مەن كاسىپكەرلەردىڭ سالىق تولەمەۋى، ولاردىڭ مەملەكەتتەن قوماقتى قارجى الىپ، سونى اقتاماۋى سەكىلدى ماسەلەلەرگە ءجىتى نازار اۋدارۋىمىز كەرەك»، - دەيدى ساپارباي جوبايەۆ.

ەسكە سالا كەتسەك، بۇعان دەيىن ەكونوميست ماقسات حالىق شەتەلدەگى زاڭسىز شىعارىلعانى ءالى قانشا اكتيۆ بارىن ايتقان ەدى.