قازاقستاندا قايسى مينيسترلىكتەر قارجىنى يگەرە المادى

استانا. قازاقپارات - 2024-جىلى ءتيىمسىز پايدالانىلعان بيۋجەت قاراجاتى مەن اكتيۆتەر كولەمى 2 ەسەگە جۋىق ءوستى. بۇل تۋرالى ءماجىلىس ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى دانيا ەسپايەۆا ءمالىم ەتتى.

- 2024-جىلعى رەسپۋبليكالىق بيۋجەت ورىندالدى جانە ونى ورىنداۋ كۇردەلى ەكونوميكالىق جاعدايلاردا جۇزەگە اسىرىلدى. ۇكىمەتتىڭ نەگىزگى مىندەتى - بيۋجەتتى ساپالى قالىپتاستىرۋ، ءتيىمدى ورىنداۋ جانە اكىمشىلەندىرۋ. ءبىراق تاجىريبە كورسەتكەندەي، بيۋجەتتى ىسكە اسىرۋ ءاردايىم ونىڭ ءتيىمدى ورىندالۋىمەن قاتار جۇرە بەرمەيدى. وكىنىشكە قاراي، دەپۋتاتتىق كورپۋس بيۋجەتتى ورىنداۋ كەزىندە ۇكىمەت تاراپىنان جول بەرىلەتىن پروبلەمالار تۋرالى ۇنەمى ايتىپ كەلەدى، بۇل ءتىپتى ۇيرەنشىكتى جاعدايعا اينالدى. بيۋجەتتى ورىنداۋعا قاتىستى مىنا ماسەلەلەردى جىل سايىن ايتۋىمىزعا تۋرا كەلەدى. بىرىنشىدەن، دەفيتسيت كولەمى ەداۋىر ۇلكەن، ول جىلدان جىلعا ءوسىپ جاتىر جانە بيۋجەت كىرىسى ەسەبىنەن ەمەس، ۇلتتىق قوردان بەرىلەتىن ترانسفەرتتەر ەسەبىنەن جابۋعا الىپ كەلەدى. ەكىنشىدەن، مەملەكەتتىك قارىز مولشەرى ۇلعايىپ وتىر. 2024-جىلى دا سولاي بولدى، - دەدى د. ەسپايەۆا پارلامەنت ماجىلىسىندە 2024-جىلعى بيۋجەتتىڭ اتقارىلۋى تۋرالى ۇكىمەت پەن جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ ەسەبىن تالقىلاۋ كەزىندە.

ونىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەتتىك قارىز 2023-جىلعى دەرەكتەرمەن سالىستىرعاندا 17,2 پايىزعا ءوستى.

- ۇشىنشىدەن، ءتيىمسىز پايدالانىلعان قاراجات كولەمى جوعارى دەڭگەيدە قالىپ وتىر. جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ دەرەكتەرى بويىنشا 2024-جىلى ءتيىمسىز پايدالانىلعان بيۋجەت قاراجاتى مەن اكتيۆتەر كولەمى 2 ەسەگە جۋىق ءوستى (2023-جىلى - 250,2 ميلليارد تەڭگە، 2024-جىلى - 475 ميلليارد تەڭگە). ال، انىقتالعان تالاپتاردى بۇزۋدىڭ جالپى كولەمى 862 ميلليارد تەڭگەنى (2023-جىلى - 523 ميلليارد تەڭگەنى) قۇرادى. تورتىنشىدەن، 2024-جىلدىڭ ىشىندە بيۋجەت 12 رەت تۇزەتىلدى، بۇرىن-سوڭدى مۇنداي كوپ تۇزەتۋ بولماعان (2020-جىلى - 5 رەت، 2021 جانە 2022-جىلدارى - 9 رەت، 2023-جىلى - 7 رەت). بۇل جوسپارلاۋ ساپاسىنىڭ تومەن ەكەنىن كورسەتەدى، - دەدى دەپۋتات.

سونىمەن قاتار د. ەسپايەۆا كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور قىزمەتىندە بيۋجەتكە تاۋەلدى بولۋى، ايتارلىقتاي بورىشتىق مىندەتتەمەلەر سياقتى پروبلەمالار ۇنەمى ورىن الىپ كەلەدى.

- 2024-جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا شامامەن 92 ميلليارد تەڭگە يگەرىلمەگەن. وسى جىلى قارجى، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ، كولىك مينيسترلىكتەرىندە يگەرىلمەگەن قارجى كولەمى جوعارى بولدى، ولاردىڭ ءارقايسىسى 20 ميلليارد تەڭگەدەن ارتىق يگەرمەگەن. 2024-جىلى شىعىستار قۇرىلىمىندا حالىقتى الەۋمەتتىك قولداۋعا، مەملەكەتتىك قارىزعا قىزمەت كورسەتۋ مەن وڭىرلەرگە قارجىلىق كومەك بەرۋگە شىعىستار كوبىرەك جۇمسالعان. كورىپ وتىرعانىمىزداي، مۇنداي شىعىستار قۇرىلىمى ەل ەكونوميكاسىن دامىتۋعا باعىتتالماعان. 2024-جىلى جوعارىدا اتالعان پروبلەمالارعا بارلىق بولىمدەر بويىنشا (سالىقت، سالىققا جاتپايتىن، ترانسفەرتتەر) بيۋجەتتىڭ كىرىس بولىگىنىڭ ورىندالماۋى جانە سونىڭ سالدارىنان بيۋجەتتەن جەتكىلىكسىز قارجىلاندىرىلۋ (شامامەن 422 ميلليارد تەڭگە) پروبلەماسى دا قوسىلدى، - دەدى ءماجىلىس ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى.

بۇدان بۇرىن پارلامەنت ءماجىلىسى قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ جانە ق ر جوعارى اۋديتورلىق پالاتاسىنىڭ 2024-جىلعى رەسپۋبليكالىق بيۋجەتتىڭ اتقارىلۋى تۋرالى ەسەپتەرىن تالقىلايتىنىن جازعان ەدىك.