قازاقستاندا مالدى كرەديتكە بەرە باستادى

ۇكىمەت شالعايداعى اۋىلداردى تىرشىلىگىن قايتا ءتىرىلتۋ ءۇشىن مالدى كرەديتكە بەرە باستادى، دەپ حابارلايدى Ulysmedia.kz.

«تاۋارلى كرەديت»
ۆيتسە-پرەمەر ءارى ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك ءجۇمانعاريننىڭ دەپۋتاتتارعا بەرگەن جاۋابىنا سۇيەنسەك، ۇكىمەت «تاۋارلى كرەديت» باعىتىن قارجىلاندىرۋعا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 2023-2024 -جىلدارى ارالىعىندا 120 ميلليارد تەڭگە بولگەن. سول قارجىنىڭ ارقاسىندا 16,6 مىڭنان استام شاعىن نەسيە بەرىلىپ، 18 مىڭنان استام جاڭا جۇمىس ورنى اشىلعان. جۇمانعاريننىڭ سوزىنە قاراعاندا، باعدارلاما جاي عانا تابىس تابۋعا ەمەس، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى بىرلەستىكتەردى دامىتۋعا دا باسىمدىق بەرەدى.

اۋىل حالقىنىڭ تابىسىن ارتتىرۋدان بولەك، بۇل باعدارلاما شارۋا قوجالىقتارى مەن فەرمەرلەردى، وڭدەۋ كاسىپورىندارىن بىرىكتىرەتىن كووپەراتيۆتەردى دامىتۋعا باعىتتالعان. قازىردىڭ وزىندە 600 گە جۋىق كووپەراتيۆ قۇرىلدى. ونىڭ 561 ى 12,7 ميلليارد تەڭگەگە قارجىلاندىرىلدى. بۇل اۋىلدىق ەكونوميكانىڭ ىرگەسىن بەكىتىپ، ادامداردىڭ ءوز اۋىلىنان جۇمىس تابۋىنا جول اشىپ وتىر، - دەيدى جۇمانعارين.

باعدارلاما اياسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى مەن ەڭبەك مينيسترلىگى بىرلەسىپ ارنايى «تاۋارلىق كرەديت بەرۋ تەتىگىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جول كارتاسىن» بەكىتكەن. سوعان سايكەس، ءار وبلىستاعى اكىمدىككە قاراستى الەۋمەتتىك-كاسىپكەرلىك كورپوراتسيالار بۇل ۇدەرىستىڭ نەگىزگى ۇيلەستىرۋشىسى ءارى وپەراتورى رەتىندە بەكىتىلگەن.

«اقشا ەمەس، مال بەرەمىز»
جول كارتاسىنا ساي تاۋارلىق كرەديت اقشالاي بەرىلمەيدى. ونىڭ ورنىنا جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتارعا، كەپىلسىز جۇرگەن الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىلارعا، شاعىن كاسىپكەرلەرگە ءىرى قارا، ۇساق مال، تۇقىم، كوشەت، جابدىقتار سياقتى ناقتى وندىرىستىك رەسۋرس تۇرىندە ۇسىنىلادى. بۇل - قاعاز جۇزىندە قالىپ قوياتىن جەڭىلدىكتەر ەمەس، اۋىل تۇرعىنىنىڭ قولىنا بىردەن ۇستايتىن ناقتى كومەك دەپ ەسەپتەيدى ۇكىمەت. جۇمانعارين بۇل مەحانيزمنىڭ ەشبىر بيۋدجەت شىعىنىنسىز ىسكە اسىرىلىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

تاۋارلىق كرەديت تاسىلىنە مەملەكەتتەن قوسىمشا قارجى بولىنبەيدى. بۇل بيزنەستىڭ الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگى شەڭبەرىندە ىسكە اسىرىلادى. ياعني ءىرى كاسىپورىندار مالدى نەمەسە باسقا دا رەسۋرستاردى اۋىل تۇرعىندارىنا ۋاقىتشا تەگىن بەرەدى، كەيىن سول ونىممەن نەمەسە بەلگىلى ءبىر مولشەردە قايتارىلادى. بۇل - قارجى ينستيتۋتتارىنا تاۋەلدى بولماي، جەرگىلىكتى دامۋعا سەرپىن بەرۋدىڭ جاڭا جولى، - دەيدى ۆيتسە- پرەمەر.

وبلىستاردان جينالعان دەرەكتەرگە سۇيەنگەن جۇمانعارين اۋىل تۇرعىندارىنا 309 جىلقى، 6 تۇيە، 3261 ءىرى قارا جانە 4700 دەن استام ۇساق مال تاۋارلى كرەديت رەتىندە ۇلەستىرىلگەنىن حابارلايدى. سونىمەن قاتار، جەرگىلىكتى اكىمدىكتەر مەن وپەراتورلار اقپاراتتىق- ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، مال العان تۇرعىنداردى وقىتىپ، ءوندىرىس پروتسەسىن سەرتيفيكاتتاۋعا دەيىن سۇيەمەلدەپ وتىر. فورس-ماجور جاعدايىندا ەكى تاراپ - نەسيە بەرۋشى مەن الۋشى شىعىنعا باتپاس ءۇشىن ارنايى ساقتاندىرۋ مەحانيزمدەرى دە ەنگىزىلگەلى جاتىر.