قازاقستاندا بەنزين ساپاسىنا كىم جاۋاپتى
استانا. KAZINFORM - كولىككە قۇيىلىپ جاتقان جانار-جاعارمايدى كىم باقىلاۋى كەرەك، نەگە ءتىپتى تانىمال برەندتىك جانارماي قۇيۋ بەكەتىنەن بەنزين قۇيعاننىڭ وزىندە كولىك «سالدىرلاي» باستايدى؟ سول سياقتى ستاندارتتارعا ساي كەلمەيتىن جانارماي ساتقانداردى قالاي جازالاۋعا بولادى؟
Kazinform اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى جانارماي ساپاسى جيى قاي جەردە بۇزىلاتىنىن جانە وعان كىم جاۋاپتى ەكەنىن انىقتادى.
كىم باقىلايدى؟
قازاقستاندا جانارماي ساپاسىن مەملەكەتتىك باقىلاۋ ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگىنىڭ قۇزىرەتىندە. ول ۇكىمەتتىڭ 718-قاۋلىسىنا سايكەس تەحنيكالىق رەتتەۋ جانە مەترولوگيا كوميتەتىنە باعىناتىن اككرەديتتەلگەن زەرتحانالار ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى.
دەكلاراتسيا - كەپىل ەمەس پە؟
ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ تەحنيكالىق رەتتەۋ جانە مەترولوگيا كوميتەتىنىڭ مالىمەتىنشە، زاۋىتتان شىققان نەمەسە ەلگە اكەلىنگەن بەنزين مەن ديزەل وتىنى ستاندارتتارعا سايكەس كەلەدى. بۇل كەزەڭدە جانارماي مىندەتتى دەكلاراتسيادان وتەدى، ياعني زاۋىت نەمەسە يمپورتتاۋشى ونىڭ تەحنيكالىق رەگلامەنتتەر تالاپتارىنا سايكەس كەلەتىنىن راستايدى. دەكلاراتسياسىز جانارماي ساتىلىمعا شىعارىلماۋى ءتيىس.
- الايدا دەكلاراتسيا تەك جانارمايدى جونەلتەر ساتىندەگى ساپاسىن راستايدى. ودان كەيىنگى ساپا ساقتاۋ، تاسىمالداۋ جانە ساتۋ شارتتارىنا بايلانىستى. كوبىنە ماسەلە وسى كەزەڭدە تۋىندايدى، - دەيدى مينيسترلىك وكىلدەرى.
بۇل دەگەنىمىز بەنزين جولدا «بۇزىلۋى» مۇمكىن، كوبىنە كىنا - جانارماي قۇيۋ ستانسالارىندا.
- ءىس جۇزىندە ساپاسىز جانارماي ساتۋ جاعدايى كوبىنە وندىرۋشىلەرگە ەمەس، جانارماي قۇيۋ بەكەتتەرىنە بايلانىستى. بۇل تاسىمالداۋ ەرەجەلەرىنىڭ بۇزىلۋىنا، ساقتاۋ شارتتارىنىڭ ورىندالماۋىنا، جانارمايدى ارالاستىرۋعا جانە باسقا دا فاكتورلارعا بايلانىستى بولۋى مۇمكىن، - دەيدى كوميتەت.
داۋ-داماي كوپ، ءبىراق جاۋاپ جوق
مامىردىڭ ورتاسىندا قازاقستاندىق بلوگەر ايدوس قوجاحمەتوۆتىڭ وتكىر مالىمدەمەسى قوعام نازارىن اۋدارتتى.
ول «استانا-كوكشەتاۋ» تاس جولىنداعى Qazaq Oil س-035 بەكەتىنەن قۇيعان بەنزينگە شاعىم ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، جانارماي قۇيعاننان كەيىن كولىگى «سالدىرلاپ»، جىلدامدىق اۋىستىرۋدا قيىندىقتار تۋىنداعان.
- ەشقاشان وسى جانارماي بەكەتىنەن جانارماي قۇيماڭىزدار، ەگەر قوزعالتقىشتارىڭىزدى بۇزعىلارىڭىز كەلمەسە. Qazaq Oil، مەن شوك بولدىم، جانار قۇيۋ بەكەتتى باقىلامايسىزدار ما؟» - دەدى بلوگەر الەۋمەتتىك جەلىدە جاريالاعان ۆيدەوسىندا.
ايتا كەتەرلىگى، كومپانيا بۇل ايىپتاۋعا ەش جاۋاپ بەرمەدى جانە رەداكسيا سۇراۋىنا دا جاۋاپ قايتارعان جوق.
ەسكەرتۋسىز تەكسەرۋ
2024-جىلى كوميتەتتىڭ اۋماقتىق دەپارتامەنتتەرى 92 جانارماي قۇيۋ بەكەتىندە پروفيلاكتيكالىق باقىلاۋ جۇرگىزدى. جانارماي ۇلگىلەرى ەسكەرتۋسىز الىندى. مىسالى، جەتىسۋ وبلىسىندا ءبىر بەكەتتەن الىنعان ديزەل وتىنى تالاپتارعا سايكەس كەلمەدى.
تەكسەرۋلەرگە ءىرى برەندتەر دە، از تانىمال بەكەتتەر دە ىلىكتى. اتاپ ايتقاندا: Qazaq Oil، Sinooil ،Helios گازپرومنەفت جانە باسقا.
قالاي شاعىمدانۋعا بولادى جانە ساپاسىز جانارماي ءۇشىن قانداي جازا قاراستىرىلعان؟
كەز كەلگەن كولىك يەسىنىڭ شاعىمى بولسا، eOtinish پورتالى ارقىلى جۇگىنۋىنە بولادى. بۇل جوسپاردان تىس تەكسەرۋگە نەگىز بولا الادى. سونداي-اق باقىلاۋ ماقساتىنداعى ساتىپ الۋ فورماتى دا قاراستىرىلعان.
ەگەر جانارمايدىڭ تەحنيكالىق رەگلامەنتكە سايكەس كەلمەيتىنى راستالسا، جانارماي بەكەتىنە ايىپپۇل سالىنادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنىڭ 415-بابى بويىنشا:
- جەكە تۇلعالار - 90 ا ە ك (354000 تەڭگە)؛
- لاۋازىمدى تۇلعالار مەن شاعىن بيزنەس - 195 ا ە ك (766740 تەڭگە)؛
- ورتا بيزنەس - 310 ا ە ك (1219920 تەڭگە)؛
- ءىرى كومپانيالار - 600 ا ە ك- كە دەيىن (شامامەن 2 ميلليون 360 مىڭ تەڭگە).
- ءبىز پروفيلاكتيكالىق باقىلاۋ دا، شاعىم بويىنشا تەكسەرۋلەر دە جۇرگىزەمىز. الايدا تەحنيكالىق رەتتەۋ جۇيەسى ءار كولىككە قۇيىلعان جانارمايدىڭ تازالىعىنا جالعىز ءوزى كەپىل بولا المايدى. بارلىق كەزەڭدە تۇراقتى باقىلاۋ قاجەت، - دەيدى مينيسترلىك.
ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگى شاعىم تۇسكەن جاعدايدا جوسپاردان تىس تەكسەرۋلەر وتكىزەدى. سونداي-اق، الدىن الۋ شارالارى، ياعني ەسكەرتۋ ارقىلى نەمەسە ەسكەرتۋسىز جۇرگىزىلەدى. كەي جاعدايدا وبەكتيۆتى دالەل جيناۋ ءۇشىن باقىلاۋ ساتىپ الۋى ءادىسى قولدانىلادى.
ماسەلە ءالى دە وزەكتى
قولدانىستاعى نورمالار مەن ايىپپۇلدارعا قاراماستان، جانارماي ساپاسى ماسەلەسى ءالى دە وزەكتى بولىپ تۇر. كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنە تەك ءبىر كەڭەس - ساق بولۋ جانە جانارماي قۇيعاننان كەيىن كولىكتە كۇماندى بەلگىلەر بايقالسا، ءۇنسىز قالماۋ.
ايتا كەتەيىك، 5-مامىردا ەلىمىزدە بەنزين مەن ديزەلگە اكسيزدىڭ جاڭا مولشەرلەمەسى بەكىتىلدى.