قازاقستان ورتا دەرجاۆاعا اينالىپ كەلەدى - شەتەل ساراپشىلارى

استانا. قازاقپارات- قازاقستان ورتا دەرجاۆاعا اينالىپ كەلەدى. شەتەلدىك ساراپشىلار پىكىرى وسىنداي. ورتا دەرجاۆالار توبىنا كىرەتىن مەملەكەتتەردىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعى، گەوساياسي جاعدايى، تابيعي رەسۋرستارى مەن ەكونوميكاسى، سونداي-اق حالىقارالىق ارەناداعى بەدەلى ەسكەرىلەدى. قازاقستان وسى تالاپتارعا تولىق ساي كەلەدى.

جەرىنىڭ اۋماعى بويىنشا 9- ورىندا، تابيعي رەسۋرستارعا باي ءارى الەم كارتاسىندا ستراتەگيالىق ماڭىزعا يە قازاقستان كەيىنگى جىلدارى ورتا دەرجاۆالار توبىنا كىرە باستادى. «قازاق ەلى بۇگىندە ساياسي عانا ەمەس، ەكونوميكالىق جاعىنان دا ءوسىپ كەلەدى»، - دەيدى ساراپشىلار.

1993 -جىلدان بەرى ەلگە 440 ميلليارد دوللارعا جۋىق تىكەلەي شەتەلدىك ينۆەستيتسيا تارتىلدى.

ەندريۋ حادسون، كاسىپكەر:

- ەگەر جاھاندىق تۇرعىدان قاراساق، قازاقستاندا ەكونوميكالىق ءوسۋ مەن تۇراقتىلىق بار ەكەنىن اتاپ وتۋگە بولادى، بۇل ەۋروپالىق كومپانيالار ءۇشىن وتە قىزىق ءارى ماڭىزدى. قازاقستانداعى ىسكەرلىك احۋال شەتەلدىك ينۆەستورلار ءۇشىن قولايلى جانە اشىق، تۇراقتى نارىق ۇسىنا وتىرىپ، ەلگە شەتەلدىك كاپيتالدى تارتۋعا كوپ كۇش سالىپ جاتىر.

ينۆەستيتسيانى ءتيىمدى تارتۋدىڭ تاپتىرماس شارتتارىنىڭ ءبىرى - ەلدەگى تۇراقتىلىق. ونى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جاھاندىق دەڭگەيدەگى تەپە- تەڭدىك پەن جاۋاپكەرشىلىك ماڭىزدى. قازاقستاننىڭ يادرولىق قارۋدان ەرىكتى تۇردە باس تارتۋ جانە ونى تاراتپاۋ جونىندەگى جاھاندىق كۇش- جىگەردى قولداۋ، سونداي- اق حالىقارالىق بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك اگەنتتىگىن قۇرۋ تۋرالى باستامالارى ەلىمىزدىڭ وسى سالاداعى قاۋىپ- قاتەرگە قارسى تۇرۋعا بەيىلدىلىگىن تاعى ءبىر رەت دالەلدەيدى.

بەلگيالىق ساياساتتانۋشى جانە «Diplomatic World» باسىلىمىنىڭ شولۋشىسى البەرتو تۋركسترانىڭ پىكىرىنشە، كوپۆەكتورلى سىرتقى ساياساتتىڭ ارقاسىندا قازاقستان رەسەي جانە قىتايمەن، سونداي-اق ا ق ش جانە ە و ەلدەرىمەن ءوزارا ءتيىمدى قارىم- قاتىناستاردى دامىتا الدى.

البەرتو تۋركسترا، ساياساتتانۋشى، «Diplomatic World» باسىلىمىنىڭ شولۋشىسى:

- ءبىز بۇگىن كوپتەگەن ماسەلە مەن قيىندىقتار بار ايماقتا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. وعان سەبەپ بولىپ جاتقان شىعىس ەۋروپاداعى، سونداي-اق تاياۋ شىعىستاعى قاقتىعىستار. ءبىز قازىر گەوساياسي تۇرعىدان وتە قيىن كەزەڭدەردى باستان وتكەرىپ جاتىرمىز، ءبىراق قازاقستان بۇل جاعدايدا ورتالىق ازيادا عانا ەمەس، بۇكىل الەمدە تۇراقتىلىق تىرەگى رەتىندە ەرەكشەلەنەدى. استانانىڭ بەيبىت كەلىسسوزدەر ورتالىعىنا اينالعانىن كورىپ وتىرمىز. وسى جىلدىڭ باسىندا ارمەنيا مەن ازەربايجاننىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلەرى كەلىسسوز جۇرگىزدى. بۇرىن مۇنداي كەلىسسوزدەر سيريا بويىنشا دا وتكەن. مەنىڭ ويىمشا، بۇل ءرول نىعايا تۇسەدى، ويتكەنى الەمدەگى قاقتىعىستاردى شەشۋ ءۇشىن بەيتاراپ ديالوگ الاڭى بارعان سايىن سۇرانىسقا يە بولا تۇسەدى.

البەرتو تۋركسترا استانانىڭ بەلسەندى ءرولىنىڭ ارقاسىندا بىرنەشە جىلدا ورتالىق ازياداعى ىنتىماقتاستىق پەن ديالوگ بارلىق سالالاردا - سۋ رەسۋرستارىن دامىتۋدان تەرروريزمگە قارسى كۇرەسكە دەيىن نىعايا ءتۇستى دەپ سانايدى.

البەرتو تۋركسترا، ساياساتتانۋشى، «Diplomatic World» باسىلىمىنىڭ شولۋشىسى:

- ورتا دەرجاۆالار گەوساياسي ارەنادا بارعان سايىن ماڭىزدى ءرول اتقارىپ جاتىر. بۇل تۋرالى جاقىندا استانادا وتكەن تالداۋ ورتالىقتارى فورۋمىندا ەستىدىك. ا ق ش، قىتاي سياقتى ءىرى دەرجاۆالار بار. ءبىراق سونىمەن قاتار وسى باعىت ارقىلى ءتيىمدى جولمەن ءجۇرىپ ءوتىپ، ءىرى دەرجاۆالاردى دا، كىشىگىرىم مەملەكەتتەردى دە بىرىكتىرۋ ارقىلى وزدەرى ءۇشىن كەڭىستىك قۇرا الاتىن ورتا دەرجاۆالار بار. ولاردىڭ ىشىنە قازاقستان، يندونەزيا، تاعى باسقا مەملەكەتتەردىڭ كىرەتىنى وتە ماڭىزدى.

بەلگيالىق ساياساتتانۋشى قازاقستاننىڭ حالىقارالىق ارەناداعى ورتا دەرجاۆا رەتىندەگى ءرولى تاياۋ جىلدارى بۇكىل الەمنىڭ نازارىندا بولاتىنىڭ اتاپ ايتتى.

24.kz