قازاق تاريحىنا قىزىعۋشىلىق ارتىپ كەلەدى - جاقسىلىق ءسابيتوۆ

استانا. KAZINFORM - سوڭعى ۋاقىتتا ەلىمىزدە عىلىمدى قارجىلاندىرۋ كولەمى ارتا ءتۇستى. ال ول تاريحي زەرتتەۋلەردى جانداندىرىپ، ءتۇرلى اڭىزداردان ارىلۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. مۇنداي پىكىردى جوشى ۇلىسىن زەرتتەۋ عىلىمي ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى جاقسىلىق ءسابيتوۆ ءبىلدىردى.

ونىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى بىرنەشە جىل بويى ەلىمىزدە عىلىم مەن تاريح سالاسىندا قايتا ورلەۋ بايقالادى. دەگەنمەن قازىرگى ۋاقىتتاعى پروبلەما باسقادا جاتىر. عالىمدار ءبىر-ءبىرى ءۇشىن جازادى. ياعني، ولاردىڭ عىلىمي ەڭبەكتەرىمەن قاراپايىم ازاماتتار تانىس ەمەس. سول سەبەپتى ءتۇرلى عىلىمي زەرتتەۋلەردىڭ تانىمالدىعىن ارتىراتىن جوبالار وزەكتى بولا ءتۇستى.

«تۇپتەپ كەلگەندە بىزدە اڭىز وتە كوپ. ولار - جەكە، قانداي دا ءبىر رۋلىق اڭىزدار. قازىرگى ۋاقىتتا مەملەكەت تاريحىمىزدى وزەكتەندىرۋگە تىرىسىپ وتىر. قازاقستاننىڭ اكادەميالىق تاريحىن جاڭادان جازۋ باستالدى. ول ءبىلىمدى وزەكتەندىرىپ، وسى ۋاقىتقا دەيىنگى وقۋلىقتارمەن سالىستىرعاندا جاڭا وقۋلىقتاردى بارىنشا وزەكتى ءارى سەنىمدى قىلا تۇسەدى»، - دەدى جاقسىلىق ءسابيتوۆ «كەرەي مەن جانىبەك» كوميكسىنىڭ تانىستىرىلىمى اياسىندا اگەنتتىك تىلشىسىنە.

وسى ورايدا تاريحشى ناقتى مىسال دا كەلتىردى. ماسەلەن، وسىدان ون جىل بۇرىن عالىمدار قىتاي دەرەكتەرىنەن 1447 -جىلى كەرەي مەن جانىبەكتىڭ قىتايعا ەلشى جىبەرگەنىن، وندا وزدەرىن ىلەبالىق قالاسىنىڭ بيىلەۋشىلەرى رەتىندە كورسەتكەنىن انىقتاعان. مۇنان بولەك، 1453 -جىلى كەرەيدىڭ يسفيدجاب (قازىرگى شىمكەنت اۋماعىنداعى سايرام قالاسى) قالاسىنا بيلىك قۇرعانى تۋرالى مالىمەت بار.

«دەمەك، 1465 -جىلى كەرەي مەن جانىبەك ءابىلحايىر حاننان ءبولىنىپ كەتتى دەلىنگەن ەسكى پاراديگما جاڭا دەرەكتەرمەن تۇبەگەيلى كۇيرەپ وتىر»، - دەدى ول.

ونىڭ ايتۋىنشا، عالىمدار جىل سايىن جاڭا فاكتىلەردى تاۋىپ جاتىر. سوندىقتان بۇگىندە بۇل دەرەكتەردى وزەكتەندىرىپ، ولاردى قازاقستان تاريحى وقۋلىعىنا دەر ۋاقىتىندا ەنگىزۋ بارىنشا وزەكتى.

اۆتور
مارلان جيەمباي