قازاق-قىتاي اراسىنداعى ۆيزاسىز قاتىناس جەمىسىن بەردى

استانا. قازاقپارت - قازاقستان مەن قىتاي اراسىندا ۆيزاسىز قاتىناس ورناعالى بارىس-كەلىس ارتتى. شەكارا قىزمەتىنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا كەيىنگى ەكى جىلدا قوس ەل اراسىندا 3 ميلليوننان استام ادام قاتىنادى. ينۆەستيتسيا كولەمى كۇرت ءوسىپ، ساۋدا-ساتتىق بۇرىن-سوڭدى بولماعان رەكوردقا جەتتى.

قارىم-قاتىناس پەن ىسكەرلىك بايلانىس جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلدى. وسى ايدا ءوزارا ۆيزالىق تالاپتاردان بوساتۋ تۋرالى قازاق- قىتاي ۇكىمەتارالىق كەلىسىمىنە 2 جىل بولدى. 2023 -جىلى قابىلدانعان شەشىم قازىر ناقتى جەمىسىن بەرىپ جاتىر. تالاي كەدەرگى جويىلىپ بارىس- كەلىس ارتتى. ستاتيستيكاعا سايكەس بىلتىر قازاقستاننىڭ 661 مىڭ ازاماتى قىتايعا كەلىپ كەتسە، بۇل جاقتان 675 مىڭ ادام ءبىزدىڭ ەلگە بارىپ قايتقان. دەنى ورتا جانە شاعىن كاسىپ يەلەرى.

 شاحرات نۇرىشيەۆ، ق ر قىتايداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى:

 - بيىلعى مالىمەت بويىنشا، شەكارا قىزمەتىنىڭ مالىمەتى بويىنشا 1- قاڭتاردان باستاپ قازاقستاننىڭ 840 مىڭنان استام ازاماتى قىتايعا كەلىپ كەتتى. ءدال سول مەزگىلدە قىتايدىڭ 870 مىڭ ازاماتى قازاقستانعا بارىپ قايتتى. تاعى دا قاراساڭىز، ايىرماشىلىق ۇلكەن ەمەس. 70 ەسە ارتىق حالىق سانىن ەسەپتەگەندە بۇل ايىرماشىلىق وتە كىشكەنتاي.

بۇگىندە اۋە قاتىناسى ايتارلىقتاي كەڭەيدى. قازىر قازاقستان مەن قىتاي اراسىندا 15 باعىت بويىنشا اپتاسىنا تۇراقتى تۇردە 86 رەيس قاتىنايدى. ونىڭ ىشىندە استانا، الماتى، شىمكەنتتەن قىتايدىڭ 7 قالاسىنا تىكەلەي رەيستەر بار. اسىرەسە ۇرىمجىدەگى «تيان- شان» حالىقارالىق اۋەجايى ارقىلى قاتىناس بەلسەندى. سوڭعى ەكى جىلدا مۇندا 179 مىڭ جولاۋشى تىركەلگەن. ولاردىڭ 118 مىڭى قازاقستان ازاماتتارى.

 ۋاڭ ۆەي، ءۇرىمجى شەكارالىق باقىلاۋ بەكەتىنىڭ قىزمەتكەرى:

- ۆيزا تالاپتارىنان ءوزارا بوساتۋ تۋرالى كەلىسىمىنەن كەيىن حالىقارالىق اۋە قاتىناسى ارتتى. قازاقستان قالالارى مەن ءۇرىمجى اراسىندا رەيستەر جيىلەدى. قازىر ەكى ورتادا اپتاسىنا 50 رەيس تۇراقتى تۇردە قاتىنايدى. بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا C كوپ. ال جولاۋشىلار سانى % ارتىپ وتىر.

 ەكونوميكالىق بايلانىس كۇشەيدى. اسىرەسە ورتا جانە شاعىن كاسىپكەرلىكتىڭ تىنىسى اشىلدى. ساۋدا- ساتتىق ءوسىپ رەكوردتىق كورسەتكىشكە جەتتى. تەك العاشقى جىلدىڭ وزىندە كورشى ەلمەن 43 ميللياردتان استام دوللارعا ساۋدا جاسالسا، بيىل 10 ايدا 40 ميلليارد دوللارعا جۋىقتادى. ءالى الدا 2 ايدىڭ قورىتىندىسى بار.

شاحرات نۇرىشيەۆ، ق ر قىتايداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى:

 - ورتالىق ازياداعى ۆيزاسىز رەجيمدى ەنگىزۋ بويىنشا ءبىرىنشى كەلىسىم بولدى. بىزدەن كەيىن كورشىلەس مەملەكەتتەر دە ءدال وسىنداي كەلىسىمدەرگە قول قويۋدى قولعا الدى. قازاقستان مەن قىتايدىڭ اراسىنداعى قارىم- قاتىناستاردىڭ بيىك دەڭگەيىن ەسكەرە وتىرىپ، وسى كەلىسىمدى ودان ءارى ىسكە اسىرىپ، ءبىزدىڭ قازاقستان حالقىنىڭ مۇددەسىنە، پايداسىنا اسىرامىز دەپ ويلايمىن.

قازاقستان مەن قىتاي دوستىق، تاتۋ كورشى جانە ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى نىعايتۋعا ەرەكشە ءمان بەرىپ كەلەدى. وسىنىڭ ارقاسىندا بيىل جارتى جىلدىڭ وزىندە كورشى مەملەكەتتەن تارتىلعان ينۆەستيتسيا كولەمى 1,1 ميلليارد ا ق ش دوللارعا جەتتى. ال تەمىرجول ارقىلى تاسىمالدان جۇكتىڭ كولەمى بيىل 35 ميلليون تونناعا جەتەدى دەگەن بولجام بار.

 اۆتورلارى: رۋسلان باقىتبەك ۇلى، ماديار ەرسايىن

 24.kz