قازاق حالىق اندەرىنىڭ تاڭدامالى جيناعى 5 - قازىنا-اي
استانا. قازاقپارات- بۇل بەرىلگەن قازاق اندەرىنىڭ انتولوگياسىن (تاڭدامالى جيناق) اندەردىڭ اتى بويىنشا قازىرگى قالىپتاسقان الىپبيلىك رەتپەن توپتاستىرىلىپ وسىعان دەيىن سايتىمىزدا 4 -ءبولىمى بەرىلگەن بولاتىن. سول ۇردىسپەن جالعاسىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.
قازىنا-اي
اۋىلىم كوشىپ بارادى المالىعا،
كىم كونبەيدى تاعدىردىڭ سالعانىنا،
ەي، قازىنا-اي.
ءبىر كەتپەيسىڭ ەسىمنەن، ەسىل قالقام-اي،
كەتەر مە ەكەن بىرەۋدىڭ قارماعىڭدا،
ەي، قازىنا-اي.
قايىرماسى:
وي، قازىنا-اي،
جالعىز تاڭنىڭ،
ەي، ازىن-اي.
ۇرىككەن اققۋ، وي، قونبايدى،
قايتا اينالىپ،،
سازىنا...
جاڭاشا-اۋ
جاتىپ تا ايتام ولەڭدى، تۇرىپ تا ايتام-اۋ،
سالتاناتتى جىگىتتىك قۇرىپ تا ايتام-اۋ.
جاتىپ تا ايتام ولەڭدى، تۇرىپ تا ايتام-اۋ،
سالتاناتتى جىگىتتىك قۇرىپ تا ايتام-اۋ.
جاڭاشا-اۋ،
ىزدەگەنىم تاماشا،
جۇرگەن جەرىم-اي.
ورىستاردىڭ جەگىلگەن قوس اتىنداي-اۋ،
موينىمدى وزىڭە بۇرىپ تا ايتام-اۋ.
جاڭاشا-اۋ،
ىزدەگەنىم تاماشا،
دۋماندى ەلىم-اي.
جاريام - ايداي
الىپ كەلگەن بازاردان قىجىم كەبىس،
سىلەكەيى قالقانىڭ بولار جەمىس.
جەل تيمەسە، كۇن تيمەس دەگەن ءسوز بار،
سۇلۋ قىزدىڭ ايتقانى ۇيات ەمەس.
قايىرماسى:
ورىك، مەيىز، قانت پەن شاي،
الما مويىن، اق بيداي،
جاريام-اڭداي،
جانعا جاقىن كەلسەيشى،
بەۋ قالقاتاي-ساۋلەتاي.
الىپ كەلگەن بازاردان بىلتە شام-اي،
بيداي ءوڭدى اققۇبا قۇداشام-اي.
ءسىرا مەنىڭ كوڭىلىم باسىلار ما،
ساقينالى قولىڭنان ەت اساماي.
قايىرماسى.
جارىلعاپ سارىنى
تورىنى جورعالاتىپ مىنگەن قانداي،
سىرتىنان قىزدى اۋىلدىڭ جۇرگەن قانداي.
بولعاندا اقشام مەزگىل كەش قۇرىمدا
ۇيىنە اق بىلەكتىڭ كىرگەن قانداي.
قايىرماسى:
ۇيىنە اق بىلەكتىڭ كىرگەن قانداي،
حا-ليا-لياي، حا-لا-لياي.
قاي ماۋىت مىنا ماۋىت، سارى ماۋىت،
قۇربىنى ساعىناسىڭ اۋىق-اۋىق.
الىستان ات ارىتىپ كەلگەنىمدە،
كويلەكتىڭ اق كىرەۋكە باۋىن اعىت.
قايىرماسى:
كويلەكتىڭ اق كىرەۋكە باۋىن اعىت،
حا-ليا-لياي، حا-لا-لياي.
جاس جۇرەكتىڭ كىلتىن اش
اسپاندا اي بولماسا اداسادى،
كوڭىلدى كوتەرمەسە كىر باسادى.
بولعاندا اقىل - كىلت، كوڭىل - ساندىق،
ساندىقتى كىلت بولماسا كىم اشادى.
قايىرماسى:
جاس جۇرەكتىڭ
كىلتىن اش.
اق كويلەك توزبايدى ەكەن كەڭ بولعان سوڭ،
جاس پەن جاس ويناماي ما تەڭ بولعان سوڭ.
مۇڭىمدى ساعان ايتپاي، كىمگە ايتام،
كوزىمە كورىنگەنىم سەن بولعان سوڭ.
قايىرماسى.
جاميعا
دۇنيە ءدۇمبىر دەگەندە، دۇنيە ءدۇمبىر،
دۇمبىرلەتكەن جىگىتتى ءدال جيىرما ءبىر-اي،
جاميعا.
ورالىڭنىڭ بارىندا وينا دا كۇل،
قايتا اينالىپ كەلمەيدى وتكەن عۇمىر،
جاميعا.
قايىرماسى:
ارعىماق جالعىز، ەر مالسىز،
اعايىن جۇرمەس كەرمالسىز.
وپاسى جوق دۇنيە،
وتەر دە كەتەر بولجالسىز.
كوك قارشىعا دەگەندە، كوك قارشىعا،
كوك قارشىعا ۇيالار شوقپار شىڭعا-اي،
جاميعا.
ءومىر بايگە بولعاندا، سەن - ءبىر جامبى،
قاپىلىستا قور بولما كوكپارشىعا-اي،
جاميعا.
قايىرماسى.
جەڭگەم-اۋ
ءجۇرۋشى ەدىك بۇلعىندى قىستاپ، جايلاپ-ەي،
جاعاسىنا جاعالاي بيە بايلاپ، جەڭگەم-اي.
تالاي تويدى وتكىزىپ سايرانداتىپ-ەي،
قىز-بوزبالا ءجۇرۋشى ەك كۇلىپ-ويناپ، جەڭگەم-اي.
قايىرماسى:
اتتەڭ شىركىن جەڭگەم-اي،
ءسوز كەزەگى كەلگەنى-اي.
ورلەپ-قۇلداپ جۇرۋشى ەك بۇلعىن بويىن-ەي،
جاعاسىندا كوك مايسا سالىپ ويىن، جەڭگەم-اي.
اسەم انگە قۇبىلتىپ سالعانىمدا-ەي،
بويجەتكەننىڭ بالقىتقان تۇلا بويىن، جەڭگەم-اي.
قايىرماسى.
جەڭەشە
جوعارتىننان كەلەمىن جولمەن ساۋلاپ،
تاڭدايىمنان كەلەدى ولەڭ قاۋلاپ.
شارشى توپتىڭ ىشىندە تارتىنبايمىن،
مۇرىندىقسىز تايلاقتاي ومىراۋلاپ.
قايىرماسى:
ەي، جەڭەشە،
مۇنىڭ قالاي دەمەشى-اي.
قارا تاۋدىڭ باسىندا قياسى بار،
مال جەمەيتىن ءبىر ءشوپتىڭ مياسى بار.
ايت دەگەندە ولەڭدى ىركىلمەيمىن،
تاڭدايىمدا جەل ءسوزدىڭ ۇياسى بار.
قايىرماسى.
جەڭەشەمىز
جەڭەشەمىز ەندەشە، جەڭەشەمىز،
ارى وتىرماي بەرى وتىر، كەڭەسەمىز.
جەڭەشە-اي،
ءانىڭ قالاي دەمەشى-اي.
انگە قوسىپ ءوزىندى ايتار ەدىم،
مىناۋ قانداي ادەپسىز دەمەسەڭىز.
جەڭەشە-اي،
انىڭ قالاي دەمەشى-اي.
جەتى ارال
جەتى ارالداي جەر قايدا قىز بالاعا،
دۇريا بەشپەنت جاراسار بوزبالاعا.
قايىرماسى:
جەتى ارال جەرىم-اي،
ساعىندىم، ەلىم-اي.
ەلىم-جۇرتىم كوز قىرىن سالا ما ەكەن،
ەڭىرەپ كەتكەن ەرىكسىز ءبىر بالاعا.
قايىرماسى:
جەتى ارالداي جەر قايدا ەلدىڭ كوركى،
قۇمىرسقاداي قايناعان قويان، تۇلكى.
قايىرماسى:
دۇشپان شاۋىپ جەرىمدى العاننان سون،
قاي جەرىمنەن كەلەدى ويىن-كۇلكى؟
قايىرماسى.
جيىرما بەس
بەرىپ كەت ساقيناڭدى مىس تا بولسا،
جۇرەيىك كۇلىپ-ويناپ قىس تا بولسا.
تاستا دا ەتىگىندى بايپاقشاڭ كەل،
كورەيىن ءوز سورىمنان ۇستاپ السا.
قايىرماسى:
احا-حاۋ، جالعان،
جيىرما بەس قايتا اينالىپ،
دۇنيە-اۋ، كەلمەس ساعان.
قايعىسىز قارا جۇرەك زارلامايدى،
ەكى دوس ءبىرىن-ءبىرى الدامايدى.
قارا تاس ۇيقىڭ كەلسە بولار مامىق،
شىن عاشىق سۇلۋلىقتى تاڭدامايدى.
قايىرماسى.
جيىرما جەتى قىز
ايت دەگەنىڭ ايتايىن ءاريايداي، قاتيپا-اۋ،
كوپ تورىدىم اۋلىڭدى جارىم ايداي.
قايىرماسى:
ماعي-اۋ، شاعي-اۋ،
قازيرا-اۋ، قازيزا-اۋ،
زىليمان، زىليقا
زاعيپا، ماعيرا، باعيلا-اۋ
ساعىندىم زەينەش، بۇلبۇل-جامال،
قايشا، شاعي، ساعيان، ساعي، قيساجان، مۇلكىم،
مەرۋەرت سىلقىم، سامال، جامال،
ايمەن-شولپان، قاليمان، زياش
جيىرما جەتەۋىڭدى-اي
ادال جۇرەك، شىن كوڭىلىڭ مەندە بولسا قاتيپا-اۋ،
ەرىتەيىن ءىشىڭدى، سارى مايداي.
قايىرماسى.
جول جورعا
مىنگەنىم استىمداعى جورعا قۇلا-ەي،
اردا ەمگەن انا سۇتىن وسكەن بۇلا-اي.
قايىرماسى:
جول جورعا جولىققانشا،
امان بول مەن بارعانشا-اي.
بىرگە وسكەن كىشكەنتايدان زامانداسىم-اي،
ەر سالدىم جول جورعاعا ساعان بولا-اي.
قايىرماسى.
مىنگەنىم استىمداعى قۇلا قاسقا-ەي،
ايتامىز اماندىقتى مال مەن باسقا-ەي.
قايىرماسى.
قۇلامەن قۇيقىلجىتىپ سالدىرتقاندا-ەي،
كوز قىرىن جىبەرۋشى ەم زامانداسقا-اي.
قايىرماسى.
جورعا تاي
شىڭىندا وسكەن اسقاردىڭ ەي سەن ءبىر شىنار،
ءبىر كورۋگە ءجۇزىڭدى بولدىم كۇمار.
قايىرماسى:
داي-داي-داي جورعا تاي،
اق بيكەش مانات-اي.
قىزىلدان بورلات-اي،
ايداي قۇربىم، زاۋلاتشى-اي.
كورمەگەلى ءجۇزىڭدى كوپ كۇن بولدى.
قۇمارلانعان كوڭىلىم قاشان تىنار.
قايىرماسى.
ورتا بويلى قارا كوز شىرايلىم-اي،
ءبىر سويلەسپەي وزىڭمەن تىنارمىن با-اي.
قايىرماسى.
سويلەگەندە تىلىڭنەن بال تامادى،
باسقا جانعا كوڭىلىمدى بۇرارمىن با-اي.
قايىرماسى.
جۇرگەن جەرىم - ءۇش قاقپاق
ءوزى مۇنداي جاقسىنىڭ كىلتى اسپاندا، اينام-اۋ،
ءسوز تۇسپەيدى اۋزىنا ەر ساسقاندا، اينام-اۋ.
جۇرگەن جەرىم - ءۇش قاقپاق،
نارىنقولدىڭ ايماعى-اۋ.
بۇل ولەڭدى نەمەنە ايتىپ-ايتپاي، اينام-اۋ.
ۇلكەن-كىشى جينالىپ باس قوسقاندا، اينام-اۋ.
جۇرگەن جەرىم - ءۇش قاقپاق،
نارىنقولدىڭ ايماعى-اۋ.
جىلقىشى
جىلقىدا ەكەۋ ەدىك سىبىزعىلى،
سالدىرماس نەلەر كۇيگە قىز قىلىعى-اي.
كوڭىلىڭ شىنىمەنەن مەندە بولسا،
تەرەڭ ساي ءۇيدىڭ ارتى توبىلعىلى-اي.
قايىرماسى:
قوس كۇرەڭ بارار ەدىم،
اۋلىڭ قايدا.
كۇندە ويىن، گۇلدەي جاينا،
وسىندايدا-اي.
جىلقىدا ەكەۋ ەدىك وتارداعى،
كوجەڭدى، ەت اسىپ بەر، قوتارداعى-اي.
موينىڭدى بوز جورعا اتتاي بۇرىپ سالىپ،
قايتەيىن قىلىعىڭدى جاتارداعى-اي.
قايىرماسى.
جىلقى ىشىندە ءبىر الا
اساۋ كەر ات جۇرمەيدى اسىققاندا،
ەركىن داۋسىم كەلمەيدى قارلىققاندا.
اساۋ كەر ات بويىندا ءمىن بولار ما،
سۇلۋ قىزعا تاعاتىن سىن بولار ما!
قايىرماسى:
جىلقى ىشىندە الا ءجۇر،
تاي سەكىلدى، اي-ۋگاي.
ونى قۋىپ بالا ءجۇر،
اي سەكىلدى، اي-ۋگاي.
ات بايلادىم اق ءۇيدىڭ كەرمەسىنە،
كوز سالمادىم بىرەۋدىڭ بەرمەسىنە.
ات بايلادىم اق ءۇيدىڭ بەلبەۋىنە،
شاشاق توگەر كەربەز قىز بەلبەۋىنە.
قايىرماسى.
ساۋلە بەرىپ تۇندەگى تۋعان ايداي،
اسىر سالعان ورىستە قۇلىن-تايداي.
توي-دۋماندى، مەرەكە بولعان جەردە
قىز-بوزبالا جيىلىپ، ءان شىرقايدى-اي.
قايىرماسى.
جىگىت ءانى
قولىمدا ءبىر قامشىم بار سالىڭگىردەي،
اتاندىم ەلگە تەنتەك كادىمگىدەي.
ەل ىشىندە ءبىر تەنتەك جۇرمەي مە ەكەن،
سوڭىما نەگە ءتۇستىڭ ءبارىڭ بىردەي.
جىگىتكە قيىن ەكەن حالىققا جاقپاق،
كوڭىلىن باي، جارلىنىڭ بىردەي تاپپاق.
قاق جارىپ قارا قىلدى جۇرسەم داعى،
كەتەدى بىرەۋ ماقتاپ، بىرەۋ داتتاپ.
زامانداس
(1- ءتۇرى)
اينالايىن كوزىڭنەن
جالت-جۇلت ەتكەن،
جان بار ما ەكەن
بۇل جەردە سەنەن وتكەن.
زامانداس،
كەزدەسكەندە ەسىڭە الىپ امانداس.
ءۇش اۋىلدىڭ قىزدارى
جينالسا دا،
تەڭگەرمەيمىن وزىڭە
باسى ءبۇتىن،
زامانداس،
كەزدەسكەندە ەسىڭە الىپ امانداس.
اينالايىن كوزىڭنەن
كۇلىمدەگەن،
باسقان ءىزىڭ ەشكىمگە
بىلىنبەگەن،
زامانداس،
كەزدەسكەندە ەسىڭە الىپ امانداس.
اقشا بالىق شومىلعان
ايدىن كولدەن،
التىن قارماق سالسا دا
ىلىنبەگەن،
زامانداس،
جولىققاندا ەسىڭە الىپ امانداس.
زامانداس
(2- ءتۇرى)
جىگىتى ءبىزدىڭ ەلدىڭ سىلقىم سەرى-اي،
كۇندە توي، ويىن-كۇلكى جۇرگەن جەرى اي.
قايىرماسى:
ەكى دە بالا زامانداس-اي،
ايىندا كەلىپ حابارلاس-اي.
اسىر ساپ قۇلىن-تايداي ويناقتاعان-ەي،
اركىمنىڭ وزىنە ىستىق تۋعان جەرى-اي.
قايىرماسى.
ات جاقسى ارعىماقتان شابىس بولسا-ەي،
جات جاقسى اعايىننان تانىس بولسا-اي.
قايىرماسى.
دوسىڭ كۇلىپ، دۇشپانىڭ تابالايدى-ەي،
اياعىڭ ءبىر نارسەدەن شالىس بولسا-اي.
قايىرماسى.
زامانىم-اي
قاراشاعا، تاعى دا قاراشاعا،
كيسە كيىم جاراسار الاساعا، زامانىم-اي.
قايىرماسى:
تاۋدا جۇرەر كەكىلىك،
تاستان تاسقا سەكىرىپ.
زامانىندا ويناپ، كۇل،
كەيىن جۇرمە وكىنىپ.
تاپساڭ ءتاۋىر ولەڭنىڭ تازاسىن ايت،
تىڭداسىن دا كوپشىلىك، بالا-شاعا، زامانىم-اي،
ءزار-ءزار-وۋ
باس اينالار باسقۇردىڭ-اۋ تەرمەسىنەن، ءاي، ۋگاي-وۋ،
ات جۇگىرمەس سوگەتى ەرلەسىنەن.
ءزار-ءزار-وۋ،
ءوتتى-اۋ دۇنيە
جالعان-وۋ!
بۇل ومىرگە ءبىرجولا-اۋ كەلگەمىز جوق، ءاي ۋگاي-وۋ،
اجال جەتسە، كىم كەپىل ولمەسىڭە.
ءزار-ءزار-وۋ،
ءوتتى دۇنيە
جالعان-وۋ!
زىلعارانىڭ ءانى
اۋلىڭ كوشىپ بارادى قىردان اسىپ،
قىردان اسقان بۇلتتارمەن ارالاسىپ.
ارمان-اي،
ءوتتى-اۋ دۇنيە، جالعان-اي.
ورالىمنىڭ بارىندا وينايىن دەپ،
عۇمىرىممەن كەلەمىن جاعالاسىپ.
ارمان-اي،
ءوتتى-اۋ دۇنيە، جالعان-اي.
قۇربىم ەدىڭ بىرگە وسكەن باياعىدان،
تۋار ما ەكەن، دۇنيە-اي، اي وڭىنان.
ارمان-اي،
ءوتتى-اۋ دۇنيە، جالعان-اي.
ورالىمنىڭ بارىندا ويناماسام،
مەرت بوپ كەتەر جاستىعىم جاي وعىنان.
ارمان-اي،
ءوتتى-اۋ دۇنيە، جالعان-اي.
يگاي-گاي ساۋلەم
اتىڭنان اينالايىن التىن ساۋلەم-اي،
ءبىر ءجۇرۋ وزىڭمەنەن ول ءبىر داۋرەن-اي.
يگاي-گاي ساۋلەم، ايداي-اۋ.
كەلمەيدى جاتسام ۇيقىم، تۇرسام كۇلكىم،
جۇرگەنىم مەنىڭ ءبۇيتىپ سەنىڭ اۋرەڭ-اي.
يگاي-گاي ساۋلەم، ايداي-اۋ
قايىرماسى:
ساعىنعان ساۋلەم-اي،
بىرگە وسكەن داۋرەن-اي.
اتىڭنان اينالايىن اسىل زاتىم-اي،
جاراسقان تال بويىڭا ساۋلەم اتىڭ-اي.
يگاي-گاي ساۋلەم، ايداي-اۋ
كەتكەندە اۋلىڭ الىس التىن ساۋلەم-اي،
كەلمەدى-اۋ ءبىر جاپىراق جازعان حاتىڭ-اي.
يگاي-گاي ساۋلەم، اي-داي-اۋ.
قايىرماسى.
يگاي ساۋلە
قاراعىم، اينالايىن قىرعي قاباق،
سەن ەدىڭ سۋدا جۇزگەن التىن شاباق.
سالسام دا كۇمىس قارماق ىلىنبەيسىڭ،
قايتەيىن قىلىعىندى-ەي اقتاماق.
قايىرماسى:
ەي، يگايگوي،
يگاي ساۋلە.
ەتپە اۋرە،
ىرياي-اي.
ىشىڭدە نۋ ورماننىڭ سەن ءبىر تالسىن،
اياققا قۇيىپ قويعان شەكەر بالسىڭ.
باعاڭا باعالاسام جان جەتپەيدى،
باسقادان ارتىق تۋعان نەتكەن جانسىڭ.
قايىرماسى.
يليگاي
كەل دەپ ەدىڭ، يليگاي، كەلىپ تۇرمىن،
وتقا تۇسپەي ورتەنىپ ەرىپ تۇرمىن.
سەرتكە تۇرساڭ مەن سەندىك، جانىم قۇربان،
سىرىم وسى، سەرتىمدى بەرىپ تۇرمىن.
يليگاي دەپ اتىندى قويدىم تاڭداپ،
انگە قوستىم اتىندى ادەيى ارناپ.
ەركىن تاۋدىڭ ەركەسى ەلىك بولساڭ،
مەن دە وزىڭدەي جالعىزبىن ەركە ساڭلاق.
يليگاي، اتتەڭ، شىركىن
ءبىر كەلەدى دۇنيە، ءبىر كەتەدى، اۋ،
سۇم جالعاننىڭ تۇبىنە كىم جەتەدى-اي.
قايىرماسى:
يليگاي،
اتتەڭ، شىركىن،
دۇنيە-اي!
قالادى-اۋ ءبىر كۇن،
كۇلىپ-ويناپ-اي!
ادام تۇلكى بولعاندا، اجال - بۇركىت، اۋ،
قۋىپ بارىپ ءبىر دەڭگە ىندەتەدى-اي.
قايىرماسى:
يليگاي،
اتتەڭ، شىركىن،
دۇنيە-اي!
قالادى-اۋ بىر كۇن،
كۇلىپ-ويناپ-اي!
يۋا شىركىن
قاتار ۇشقان قاز ەدىڭ-ەي قاڭقىلداعان-اي،
كولگە قونىپ سامالدا ساڭقىلداعان.
قايىرماسى:
يۋا شىركىن،
ەندى ەسەن بول-اي.
اۋلىڭ شالعاي كەتكەندە ەي اتتەڭ، قالقام-اي،
ساعىنام عوي جۇزىندى جارقىلداعان.
قايىرماسى.
كالالىم بي-بي-اي
اۋلىندى ساعىنارمىن-اۋ،
انىڭە تابىنارمىن-اي.
ءوزىڭدى ىزدەي-ىزدەي-اۋ
سارعايىپ سابىلارمىن-اي.
قايىرماسى:
ا-ەي كالالىم بي-بي-اۋ،
كالىلىم بي-بي-اۋ،
كالىلىم بي-بي-اۋ-اي.
كاليلاۋ
اۋەدە ۇشىپ جۇرگەن تىرنا دەگەن،
باعىتىن جارىقتىقتىڭ بۇرما دەگەن.
كاليلاۋ-كاليلاۋ-كاليلاۋ.
اكەمنىڭ ماعان بەرگەن باتاسى بار،
ورنىڭنان كىسى جەڭبەي تۇرما دەگەن.
كاليلاۋ-كاليلاۋ-كاليلاۋ.
كاليلاۋ ديداۋ
ولەڭدى قيىستىرام انگە پارلاس،
ءسوز بولسا قاناعاتسىز قۇلاق سالماس، احۋ-اي.
ولەڭدى ورنەگىمەن قيىستىرعان،
سوزىندە ايتۋشىنىڭ قاياۋ بولماس، احۋ-اي
قايىرماسى:
قاليلاۋ-ديداۋ، دي-دي-داۋ،
كاليلاۋ-ديداۋ، دي-دي-داۋ.
ديدا-كۋ-دي-داي،
اكۋ ديداي-اكۋ-اي.
بىلمەسكە ولەڭ تۇرعاي ءسوز دە قيىن،
شىعادى قيىستىرعان سوزدەن ءتۇيىن، اح-ۋاي.
قارا ءسوز قاناعاتسىز سىلدىرلاسا،
ەسەپكە الىنباسا ودا قيىن، اح-ۋاي.
قايىرماسى.
كاميلا
مەن قايتەيىن قيعاش قارا قاسىڭدى،
اۋرەلەدىڭ نەگە سونشا باسىمدى.
شىن سۇيمەسەڭ، جانىم سۇيگەن
كاميلا-اۋ،
موينىڭا ارتام كوزدەن اققان
جاسىمدى. /2 رەت/
وزىڭە ايان مەنىڭ ساعان قۇمارىم،
تابىلدى-اۋ، دەپ ءجۇرۋشى ەدىم، سىڭارىم.
شىن سۇيمەسەڭ، جانىم سۇيگەن
كاميلا-اۋ، ەكى تالاي تىرلىك ەتىپ تۇرارىم. /2 رەت/
مەن وتىرمىن جالعىز جارتاس باسىندا،
كاميلا جوق، نەگە وتىرمىن، قاسىمدا.
ماحاباتتىڭ ۋىن ءىشىپ جۇرگەنشە،
نەگە ولمەدىم عازيز ءسابي جاسىمدا. /2 رەت/
كاريرا-اۋ
دايىم مەنىڭ مىنگەنىم تورى قۇنان-ەي،
تورى قۇنان ۇركەدى توبىعىنان.
قايىرماسى:
كاريراۋ رايرىم،
كاريراۋ راي.
شىن كوڭىلىڭ، شىنتى بەيلىڭ مەندە بولسا،
تابىسايىق اقسايدىڭ قورىمىنان.
قايىرماسى.
دايىم مەنىڭ مىنگەنىم سارى قۇنان،
ۇركەدى سارى كۇنان ساۋىرىنان.
قايىرماسى.
شىن كوڭىلىڭ، شىنتى بەيلىڭ مەندە بولسا،
تابىسايىق قالقاتاي اۋىلىڭنان.
قايىرماسى.
كاريرا جان ساۋلەم
ولەڭدى ايتپاي بولماس ەي ۇيرەنگەن سوڭ،
سەل بولار قىلعان قايرىڭ كۇڭىرەنگەن سوڭ.
كاريرا جان ساۋلەم.
اتتاي بوپ ارپا جەگەن اڭسايدى ەكەن،
ءبىر ءجۇرىپ ەكى جاقسى ۇيرەنگەن سوڭ.
كاريرا جان ساۋلەم.
كوزىڭنەن اينالايىن ويمىلداعان،
نە ساقتاپ، نەنى، قالقا، قويدىڭ ماعان.
كاريرا جان ساۋلەم.
قاراعىم قانداي جاندى جارىلقايسىڭ،
پەندە جوق ءبىر وزىڭنەن وي قىلماعان.
كاريرا جان ساۋلەم.
كالالىم-اي
اۋەدە ۇشىپ جۇرگەن الا قارعا،
بەرەيىك ولەڭ ايتىپ اعالارعا.
كالالىم-اي.
بەرمەسەك ولەڭ ايتىپ اعالارعا،
كەتەدى كىنا قويىپ بالالارعا.
كالالىم-اي.
كالالىم ايداي، قوڭىر جاي
ءبىر جۇلدىز بار اۋەدە ايدان قالعان،
قايقى ءمۇيىز اق سەركە قويدان قالعان.
كالالىم ايداي، قوڭىر جاي.
وسى اۋىلدا كىم جامان، قۇربىم جامان،
كون ەتىگىن كيە الماي تويدان قالعان.
كالالىم ايداي، قوڭىر جاي.
كەگەنىم
مىنگەنىم كوش الدىندا قۇلا تايىم،
قۇيرىعىن قۇلا تايدىڭ شۇباتايىن.
تۇسكەندە سەن ەسىمە، قايران ەلىم،
كوڭىلدى ولەڭ ايتىپ جۇباتايىن.
قايىرماسى:
كەگەنىم!
كەلەمىن!
يىلىپ سالەم بەرەمىن.
ولەڭىم ون جاسىمنان ورگە جۇزگەن،
قوڭىر قاز سۋ جاعالاي كولدە جۇزگەن.
شىنجىرىم جەتى اتامنان ۇزىلمەگەن،
اعىزدىق سۇتتەن بۇلاق ىرگەمىزدەن.
قايىرماسى.
«كەل» دەدىم
باسىندا كەرەگەنىڭ ويماق تۇرار،
كەدەيلىك ەر جىگىتكە قوي باقتىرار.
العانى ەر جىگىتتىڭ جاقسى بولسا،
بۇرالىپ، تال شىبىقتاي ويناپ تۇرار.
قايىرماسى:
«كەل» دەدىم،
كەلمەدىڭ،
جانىم-اۋ، ساعان نە دەدىم؟
جاراسقان جەلەگىنە قارقاراسى،
سۇلۋعا اركىمنىڭ-اق بار تالاسى،
جىگىتتەر، سۇلۋلارعا تالاسپاعىن،
بۇيىرسا، جانى سۇلۋ جار تابارسىڭ.
قايىرماسى.
كەلىنشەك
قان تۇسسە اياعىنا ات سۇرىنشەك،
كەلگەندە جيىرما بەسكە قىز ەرىنشەك.
وسى انگە شاتتاندىرىپ سالادى ەكەن،
تۇبىندە زايمكەنىڭ ءبىر كەلىنشەك.
قايىرماسى:
ءامىرحان، تەمىرحان،
اۋ، قالقاتايىم-اۋ،
ءبىر كەلىنشەك-اۋ.
اعاشى زايمكەنىڭ سەلدىرەگەن،
قالقانىڭ ەكى كوزى مولدىرەگەن.
ءان سالىپ كەشكە تامان جۇرگەنىندە،
بۇرمەسى اق كويلەكتىڭ جەلبىرەگەن.
قايىرماسى.
كەرنەي سال
اينالايىن كوزىڭنەن كۇلىمدەگەن-ەي،
تال بويىڭنان ەشبىر ءمىن بىلىنبەگەن.
قايىرماسى:
كەل-كەل، كەرنەي سال،
وسى انىمە تۋرا سال.
كوڭىلىمە ۇيالاپ كوگەرشىندەي.
جاتسام كوزىم ءتۇن بويى ىلىنبەگەن.
قايىرماسى.
كەر تورى ات
دايىم مەنىڭ مىنگەنىم ەي تورىم ەدى،
جۇرگەن جەرىم تورىمەن قورىم ەدى.
قايىرماسى:
كەر ءتورى ات،
قۇرۋشى ەدىك سالتانات.
قۇربىلاردان ايىرىلعان قيىن ەكەن،
تابىلمادى تاۋ-تاستان سونىڭ ەمى.
قايىرماسى.
كەرىم-اۋ ايداي
اندەبايدىڭ بالاسى اتىم تورىم،
قىزبەن جولداس بولعام جوق بۇدان بۇرىن.
قايىرماسى:
كەرىم-اۋ ايداي
كەرميىق-اۋ اۋلىڭ قايدا-اي.
كەرىمايمەن كەلىسىپ جۇرگەنىمدە،
ايىردى عوي موينىما ءىلىپ قۇرىم.
قايىرماسى:
كەرىم-اۋ ايداي،
ساعىندىم ساۋلەم سەنى ويلاي.
دايىم مەنىڭ مىنگەنىم كەر بالاعىم،
رەنجۋدەن تارتادى سول قاباعىم.
قايىرماسى.
قولىم جەتپەي قور بولدىم سۇم زاماندا،
قيامەتتىك قيماسىم قوش، قاراعىم.
قايىرماسى.
كەرىم بالا
قىزدىڭ اتى قىز ەمەس، كەرىم الما،
ون بەستە قىز بولادى بويعا تالما.
ون التىعا ون بەستەن شىعارىڭدا،
«كەتشى» دەگەن سوزىنە استە نانبا.
قايىرماسى:
كەرىم بالا-اي،
كەزىگۋگە تالاي بار-اي.
قيعاش قاباق،
بۇراڭ بەل-اي،
مەن بارمايمىن،
ءوزىڭ كەل-اي.
قىزدىڭ اتى قىز ەمەس، قىزىل ورىك،
بىردەي كەلسىن بارشاسى مىنەز، كورىك.
سىرىن بىلمەي سىرتىنان قۇمارلانبا،
جۇرسە داعى اركىمدەر بولىپ جەرىك.
قايىرماسى.
كيگاي-اۋ قازيزا
كەلەمىن جوعارتىننان اي-ەي جولمەن ساۋلاپ،
كەلەدى تاندايىمنان ولەڭ قاۋلاپ،
اككيگاي،
كيگاي-اۋ قازيزا.
ىشىندە شارشى توپتىڭ اي-ەي تارتىنبايمىن،
تايلاقتاي مۇرىندىقسىز، اي ومىراۋلاپ.
اككيگاي،
كيگاي-اۋ قازيزا.
كيگاي-اۋ قالقاش قازيزا
توقىم سالسام جاراسار ەي تەل كۇرەڭگە-اي،
ءسىز كەتكەن سوڭ تەلمىردىم، مەن بىرەۋگە-اي.
كيگاي-اۋ قالقاش قازيزا-اي-اۋ.
ساعىنعاننان ءتورت بولىپ ەي ەكى كوزىم،
قارايعانعا قادالىپ تەلمىرۋدە-اي.
كيگاي-اۋ قالقاش قازيزا-اي-اۋ.
كوك ايداي
قاراعىم، سەن دە اق ماڭداي، مەن دە اق ماڭداي،
قوسىلسا ەكى اق ماڭداي شام جاققانداي.
توبەسى سۇلۋ قىزدىڭ كورىنگەندە،
اياقتى باسا المايمىن جىن قاققانداي.
قايىرماسى:
ەكى اعاشتا ءبىر الما،
مەن دە المايىن، سەن دە الما!
انىق دوستىم سەن بولساڭ،
ويماق اۋىز، قيعاش قاس،
مەن كەتكەندە سەن قالما!
ەي، كوك ايداي، كوك ايداي،
كوك-اي، ساۋلەم، قىز قايدا-اي!
كوزىڭنىڭ اينالايىن جانارىنان،
ءسوزىڭنىڭ قۋانامىن حابارىنان!
نە كەلىپ، نەلەر كەتپەس جىگىتتىكتە،
يىسكەپ جاتار ما ەدىم تاماعىننان!
قايىرماسى.
كوك الا ۇيرەك
جارعا ويناعان ون جاستا لاقتايسىڭ،
ون بەس جاستا تولقىعان سىناپتايسىڭ.
اق الماس،
قالدى-اۋ كەيىن قايران جاس.
جيىرماعا كەلگەندە كامەل تولىپ،
ءوزىڭدى-ءوزىڭ، مەنسىنىپ ۇناتپايسىڭ.
اق الماس،
قالدى-اۋ كەيىن قايران جاس.
قايىرماسى:
قىپشاقسكيي ماعى ەركە-اي،
ءان شىركىننىڭ بۇلبۇلى-اي.
ماقپال-اي ماقپال.
اگەي كوككەي-اگەي-كوككەي.
كوك الا كوڭىر ۇيرەك سەكىلدەنگەن وي-ۇي،
قايتقاندا ەلگە تامان.
احاۋ شىركىن بيكوكەمدەي-اۋ.
ويلاپ تۇرسام دۇنيە شولاق ەكەن،
اقىل، قايرات جاس كۇندە مول-اق ەكەن.
اق الماس،
قالدى-اۋ كەيىن قالام قاس.
جيىرما بەس، وتىز بەس، قايران ون بەس،
ءۇش كۇن قونعان ۇشەۋى قوناق ەكەن.
اق الماس،
قالدى-اۋ كەيىن قايران جاس.
قايىرماسى.
كوكەجان، يگاي
قارايمىن قارايعانعا بۇتا ما دەپ-اي،
باقىرعا بال قايناتتىم، كوكەجان، يگاي، تۇتا ما دەپ-اي.
اۋزىڭا جارتى مەيىز جارىپ سالىپ-اي،
قارايىن تاماعىڭا، كوكەجان، يگاي، جۇتا ما دەپ-اي.
ال، جانىم، ەسىم دە سەن، دوسىم دا سەن-اي،
بولماي ما قول بۇلعاساڭ، كوكەجان، يگاي، كەلسىن دەسەڭ-اي.
بار دەيدى جان قالتاڭدا جارتى مەيىز-اي،
بولماي ما ءبۇتىن بەرسەڭ، كوكەجان، يگاي، جەسىن دەسەڭ-اي.
ءوزىڭىز بۇرىنعىنىڭ جىگىتىسىز-اي،
قۇداي-اۋ، ءدال ءوزىڭىز، كوكەجان، يگاي، ءۇمىتىمسىز-اي.
بولعاندا التىن ساندىق، كۇمىس كىلىىت-اي،
اشاتىن التىن ساندىق، كوكەجان، يگاي، كىلىتىمسىز-اي.
كوكەجان يعاي
كەتكەندە اۋلىڭ الىس، ەي، جىلاي جازدىم،
اتىمنان جىلاي-جىلاي، كوكەجان، يعاي،
قۇلاي جازدىم-اي.
جۇرتىندا ءوزىڭ كەتكەن، ەي، ءيسىڭ قالىپ،
قولىما كەتپەن الىپ، كوكەجان، يعاي،
ءبىر اي قازدىم-اي.
بازاردان بازار بارىپ، ەي، قازان الدىم،
بولار دەپ ءۇستىم كۇيە، كوكەجان، يعاي،
تازانى الدىم-اي.
كەتكەندە اۋلىڭ الىس، ەي، قيماس قالقا،
اتىما تەرىس ءمىنىپ، كوكەجان، يعاي،
نازالاندىم-اي.
كوكەم-اي
(1- ءتۇرى)
شىڭىندا وسكەن اسقاردىڭ سەن ءبىر شىنار،
ءبىر وزىڭە، قالقاتاي، بولدىم قۇمار.
بۇراڭ بەل، كوكەم-اي،
قاسى، كوزى قيىلىپ
قاي جەردە وتىر ەكەن-اي.
كورمەگەلى جۇزىندى كوپ كۇن بولدى،
قۇمارلانعان كوڭىلىم قاشان تىنار.
بۇراڭ بەل، كوكەم-اي،
قاسى، كوزى قيىلىپ
قاي جەردە وتىر ەكەن-اي.
قايىرماسى:
ەل قىدىرىپ ىزدەسەم،
تابار ما ەكەم، كوكەم-اي.
ورتا بويلى، قارا كوز شىرايلىم-اي،
ءبىر سويلەسپەي وزىڭمەن تىنارمىن با-اي!
بۇراڭ بەل، كوكەم-اي،
قاسى-كوزى قيىلىپ
قاي جەردە وتىر ەكەن-اي.
سويلەگەندە تىلىڭنەن بال تامادى-اي،
سەنەن كوڭىل باسقاعا بۇرارمىن با-اي.
بۇراڭ بەل، كوكەم-اي،
قاسى، كوزى قيىلىپ
قاي جەردە وتىر ەكەن-اي.
قايىرماسى.
كوكەم-اي
(2- تۇرى)
اينالايىن قاراعىم ۇعىمىڭنان،
قۇمىرسقا بەل ۇزىلگەن مىقىنىڭنان.
كوكەم-اي،
ءجۇرسىڭ بە امان ەسەن-اي.
باعالاسام باعاڭا جان جەتپەيدى-ەي،
قانداي جاننىڭ جارالدىڭ تۇقىمىنان.
كوكەم-اي،
كوپ شالقايما بەكەرگە-اي.
كۇمىس ەردى كوتەرىپ اتقا سالدىم-ەي،
اتىڭدى اتاپ، قالقاتاي، حاتقا سالدىم.
كوكەم-اي،
كوپ شالقايما بەكەرگە-اي.
اۋلىڭ الىس كەتكەندە قيماس قالقام-وي،
ءبىر سەن ءۇشىن جانىمدى وتقا سالدىم.
كوكەم-اي،
كوپ شالقايما بەكەرگە-اي.
كوك كوگەرشىن
شاشىڭ سۇلۋ كورىنەر ورگەن سايىن،
كيىمىڭ سۇلۋ كورىنەر بۇرگەن سايىن.
قۇربىم-اي.
ىشىم وتتاي كۇيەدى كىمگە ايتايىن
سەن ۇيىڭدە بۇرالىپ جۇرگەن سايىن.
قۇربىم-اي.
قايىرماسى:
كوك كوگەرشىن، كوگەرشىن،
كوك كەپتەر ۇشار كول ءۇشىن.
شەبەرلە دە شەنىڭە ال،
نە بولمادىم سەن ءۇشىن.
سەن دە ولمەسەڭ، ەي، قالقا، مەن دە ولمەسەم،
تابار ەدىم اۋلىڭدى سايدى ورلەسەم.
قۇربىم-اي.
جەمقور اتتاي تىقىرشىپ تۇرا المايمىن،
ءسۇت پىسىرىپ توبەڭدى ءبىر كورمەسەم.
قۇربىم-اي.
قايىرماسى:
كوك كوگەرشىن، كوگەرشىن،
كوك كەپتەر ۇشار كول ءۇشىن.
شەبەرلە دە شەنىڭە ال،
نە بولمادىم سەن ءۇشىن.
كوكتەم
(1- تۇرى)
جاز باستالىپ، قار ەرىپ-ەي جەر بەتىمەن،
جەلى تۇرىپ بۇلعىننىڭ ەي-كوكتەم-اۋ
كولدەنەڭنەن-اي.
بايشەشەگى، شالعىنى ەي تەربەتىلگەن،
كوركىمەنەن كوز تارتىپ وي - كوكتەم-اۋ
كوڭىل بولگەن-اي.
كوكتەم
(2- تۇرى)
بارادى اۋىلىم كوشىپ، كولمە كولگە،
كولمە كول كوپ جەر دەيدى، كورمەگەنگە.
قالقاتاي، قىس كورمەسەك، جاز كورەرمىز،
كوك شىعار، جەر جارىلىپ ولمەگەنگە.
قايىرماسى:
كوكەم-كوكەم،
قايتەر ەكەم.
اينالىپ، قالقام سەنى كورەر مە ەكەم!
اۋەدە ۇشىپ جۇرگەن سۇقسىر ۇيرەك،
وياتقان بەتتەن جەلپىپ، قولدان سۇيەپ.
قالقاتاي، قىس كورمەسەك، جاز كورەرمىن،
تۇسكەندە مەن ەسىڭە جۇرمە جۇدەپ.
كولسايدان اققۋ ۇشار
ولەڭدى، وۋ جاقسى ايتادى جايىن بىلگەن،
قاق جارار قارا سۋدا جايىن جۇرگەن-اي.
وينا دا كۇل بۇل ومىردە از عانا كۇن،
تۇرادى جان قۇدايىڭ ءازىرمىن دەپ-اي.
كولسايدان-اۋ اققۋ ۇشار بايپانداعان،
قالقاعا ءبىر ءسوزىم بار ايتا الماعان-اي.
سۋ قۇيىپ-اۋ سىرلى اياققا تۇندىرعانداي،
كوزىڭنەن اينالايىن جاۋتاڭداعان-اي.
كولسايدىڭ-اۋ تۇنىعىندا بالىق جۇزگەن،
بالىقتى بىرگە اۋلادىق، جانىم، سىزبەن-اي.
كەتكەندە-اۋ سەن الىسقا، سالەم ايتتىم،
جولشىدان كەلىپ جۇرگەن، بارىپ جۇرگەن-اي.
كۇلاش-اي
انىڭە سالسام، انىڭە سالسام.
انىڭە سالىپ، اۋلىڭا بارسام.
قايىرماسى:
ەي احاۋ ايىم،
قالقاتايىم - كۇلاش-اي.
ەي مىنەزىڭ سەنىڭ وزگەشە-اي.
باسىنان بايقاپ كوڭىلىم جاي تاپ،
ۇيىقتاسا ساۋلەم، وياتسام شايقاپ،
قايىرماسى.
ازىلدەپ ءسوزىن، قيعاشتاپ كوزىن.
قۇمارىم تارتار ءبىر كەلسە كەزىن.
قايىرماسى.
بالسىپ ءبىر سوزباي، ادەپتى بۇزباي،
جان قالقا ساۋلەم، ۋادەدە تۇرعاي.
قايىرماسى.
كۇلزيپا
قۇربىلاس، جاقىن جۇرسەڭ جۋىقتايىن،
كىردى قول سىزگە قايدان جۋىتايىن.
زامانداسىم،
كۇلزيپام-اي.
شىن جۇرەك سىزگە دەگەن ماحابباتىم،
ەسىڭدە ماڭگى ءجۇرسىن ساۋلەتايىم.
زامانداسىم،
كۇلزيپام-اي.
كۇندە قىزىق ساۋلەم-اي
باعا جەتپەس جاقسىعا ءبىر گاۋهار تاس-ەي،
ون التى، ون جەتىگە كەلگەندە جاس، كۇنىم-اۋ.
قايىرماسى:
قۇمارمىن وزىڭە،
قوي ماقپال كوزىڭە،
ارمانسىز وتەر ەم،
بۇيىرساڭ وزىمە.
سىنىعىنداي التىننىڭ، قاراعىم-اي-ەي،
كورگەن سايىن بولادى-اۋ كوڭىلىم ماس، كۇنىم-اۋ
قايىرماسى.
كۇنىم-اۋ، ايداي
كورىنەر قىزى سۇلۋ قوسقۇلاقتىڭ، وۋ،
ىشىندە بەرەكەسى ەشكى-لاقتىڭ.
ۇريا-وۋ، اي-اي،
كۇنىم-اۋ، ايداي.
توي تويلاپ، تاماشالاپ مەن وتىرمىن وۋ،
شىعادى داۋسى قايدان قوس پەريزاتتىڭ .
ۇريا-وۋ، اي-اي،
كۇنىم-اۋ، ايداي.
ايتامىن نە دەپ ولەڭ، جانىم، ساعان، وۋ،
ەجەلدەن ارتىق ەدى سەنىڭ باعاڭ.
ۇريا-وۋ، اي-اي،
كۇنىم-اۋ، ايداي.
باعاڭا باعالاسام جان جەتپەيدى، وۋ،
تۋ ۇستاپ، تۇلپار مىنگەن اتا-باباڭ.
ۇريا-وۋ، اي-اي،
كۇنىم-اۋ، ايداي.
قادىرلەس جەكجات
كوپشىلىك، ءسوز تىڭداشى، بۇل حالايىق،
ءسوزىمنىڭ نۇسقاسىنان ساباق الىپ.
جەل ءسوزدى تەرمەلەۋگە كەلگەن بال(ا)-اۋ،
ازىراق ءسوز سويلەۋگە تالاپتاندىق.
قايىرماسى:
ەي! قادىرلەس جەكجات، ەل قايدا؟
سىيلاسىپ وتسەك - سول پايدا.
قازيزا-ياۋ
قونعانى اۋىلىمنىڭ اۋ جازىق ەدى-اۋ،
ءان كۇيىم كوڭىلىمنىن-اۋ ازىعى ەدى.
اۋ، قازيزا-ياۋ
جاسىمنان قول جەتپەستى-اۋ ارمانداتىپ-اي،
تاعدىرىم الدەنەگە-اي جازىپ ەدى.
اۋ، قازيزا-ياۋ.
قازيزالى قاراعىم
قاراتاۋدىڭ باسىنان كوش كەلەدى،
كوشكەن سايىن-اي ءبىر تايلاق بوس كەلەدى.
قايىرماسى:
قازيزالى قاراعىم، قاباعىڭ،
اققاعازداي-اي-اي-اي
سەنىڭ تاماعىڭ.
ەل جۇرتىنان ايرىلعان قيىن ەكەن،
قارا كوزگە مولدىرەپ جاس كەلەدى.
قايىرماسى.