قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن ۆيكتور وربان ب ا ق وكىلدەرى ءۇشىن بريفينگ وتكىزدى
بۋداپەشت. KAZINFORM - قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن ماجارستان پرەمەر- ءمينيسترى ۆيكتور وربان كەلىسسوزدەر قورىتىندىسى بويىنشا ب ا ق وكىلدەرىنىڭ الدىندا بىرلەسكەن مالىمدەمە جاسادى.
مەملەكەت باسشىسى قازاق پەن ماجار تەرەڭنەن تامىر تارتاتىن تۋىس حالىقتار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، ايگىلى دۋناي مەن كونە التايدىڭ اراسى الشاق بولسا دا، تاعدىرلاس ەكى مەملەكەتتىڭ تىلەگى - ورتاق، ارمانى - ءبىر.
- وتىز جىل بۇرىن قازاقستان ءوز ەلشىلىگىن ماجارستانعا جىبەردى. بۇل ەلىمىزدىڭ ورتالىق ەۋروپاداعى تۇڭعىش ەلشىلىگى بولدى. سودان بەرى ەكى ەل اراسىنداعى قارىم-قاتىناس ويداعىداي دامىپ كەلەدى، ارامىزدا تەك دوستىق، جاقسى نيەت قانا بار. ەلدەرىمىزدىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتى مول، ونى تولىققاندى يگەرۋ وتە ماڭىزدى. سوندىقتان بۇل ساپارىمنىڭ باستى ماقساتى - ىنتىماقتاستىعىمىزعا جاڭا سەرپىن بەرۋ. ماجار ەلى - قازاقستاننىڭ ەۋروپا وداعىنداعى سەنىمدى ستراتەگيالىق ارىپتەسى. بۇگىنگى بەرىك ساياسي ىنتىماقتاستىق پەن تىعىز ەكونوميكالىق بايلانىس - سونىڭ ايقىن دالەلى. جاڭا عانا جوعارى مارتەبەلى ۆيكتور وربان مىرزامەن مازمۇندى كەلىسسوزدەر وتكىزدىك. پرەمەر-مينيستر مىرزانىڭ بىلتىر استاناعا جاساعان رەسمي ساپارىندا كوپتەگەن ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزگەن ەدىك. بۇگىن سونى قايتا پىسىقتاپ، ىقپالداستىقتىڭ جاڭا باعىتتارى تۋرالى اڭگىمەلەستىك. بيىل ەكى ەلدىڭ ستراتەگيالىق ارىپتەستىك ورناتقانىنا 10 جىل تولدى. كەلىسسوزدەر بارىسىندا سەرىكتەستىگىمىزدىڭ بولاشاعىن تالقىلادىق. ءتيىمدى ساياسي ديالوگ جۇرگىزۋ جانە ورتاق ەكونوميكالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ - وتە ماڭىزدى مىندەت. سونداي-اق كوپجاقتى ىقپالداستىقتى نىعايتا ءتۇسۋ قاجەت. وسى ورايدا بۇگىن بىرلەسكەن مالىمدەمە قابىلدادىق. قازاقستان مەن ماجارستان اراسىنداعى سانقىرلى بايلانىستى كۇشەيتۋ قوس حالىقتىڭ مۇددەسىنە ساي كەلەدى، - دەدى پرەزيدەنت.
كەلىسسوزدەر بارىسىندا ەكىجاقتى ساۋدا- ساتتىق كولەمىن ارتتىرۋعا، ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىقتى تەرەڭدەتۋگە باسا ءمان بەرىلدى.
- قازىر الەمدە ەكونوميكالىق جانە ەنەرگەتيكالىق داعدارىس بەلەڭ الىپ تۇر. سوعان قاراماستان، ەكى ەلدىڭ ءوزارا تاۋار اينالىمى جىلدان جىلعا ۇلعايىپ كەلەدى. بىلتىر بۇل كورسەتكىش الدىڭعى جىلمەن سالىستىرعاندا 9 پايىزعا ارتتى. الداعى مەجە - ءوزارا الىس- بەرىستى 1 ميلليارد دوللارعا دەيىن ارتتىرۋ. ءبىز ماجارستانعا جالپى قۇنى 700 ميلليون دوللار بولاتىن 95 تاۋار ءتۇرىن جەتكىزۋگە دايىنبىز. ەنەرگەتيكا، مەتاللۋرگيا، مۇناي- حيميا، ماشينا جاساۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى جانە قۇرىلىس سالاسىنىڭ ونىمدەرىن ەكسپورتقا شىعارۋعا مۇمكىندىگىمىز بار. ماجار كومپانيالارى قازاقستانداعى ينۆەستيتسيالىق جوبالارعا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىر. ەلىمىزگە 2005 -جىلدان بەرى 370 ميلليون دوللار ماجار ينۆەستيتسياسى تارتىلدى.
مەن بۇگىن ماجارستانداعى ءىرى كومپانيا باسشىلارىمەن كەزدەستىم («MOL» ،«OTP Group» ،«Gedeon Richter» ). «UBM» حولدينگىمەن جەم شىعاراتىن ءۇش زاۋىت سالۋ تۋرالى جوباعا قول قويدىق. ونىڭ قۇنى - 62 ميلليون دوللار. ەكونوميكالىق بايلانىستى جانداندىرۋ - ۋاقىت تالابى. سيرەك مەتالدار، سۋ جانە اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ الەۋەتىن تولىق پايدالانۋىمىز كەرەك. تاۋار ءتۇرىن كوبەيتۋ، يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيا تارتۋ، ەنەرگەتيكا، سيفرلاندىرۋ، كولىك سالاسىنداعى ارىپتەستىكتى نىعايتۋ - وتە وزەكتى ماسەلە. سول ارقىلى سەرىكتەستىكتىڭ جاڭا باعىتتارىن دامىتامىز. قازاقستان- ماجارستان ۇكىمەتارالىق كوميسسياسى مەن ستراتەگيالىق كەڭەسى ساۋدا- ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق ىقپالداستىققا زور ۇلەس قوسىپ كەلەدى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
ەكى ەل دەلەگاتسيالارى كەلىسسوزدەر كەزىندە ماڭىزدى ستراتەگيالىق ساۋدا جولىنىڭ ءبىرى ترانسكاسپيي حالىقارالىق كولىك ءدالىزىنىڭ الەۋەتىن تالقىلادى.
- بۇگىن «KTZh Express» ،«L. A. C. Holding» جانە «Xi'an Free Trade Port Construction and Operation» كومپانيالارى اراسىندا ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى. بۇل - ايماقتاعى ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناستىڭ جارقىن كورىنىسى. قۇجات ەلدەرىمىزدىڭ اراسىنداعى ساۋدا جانە كولىك بايلانىسىن نىعايتۋعا جول اشادى. ينفراقۇرىلىم، لوگيستيكا جانە حالىقارالىق ساۋدانى دامىتۋعا مۇمكىندىك تۋادى. ازيادان ەۋروپاعا قۇرلىقپەن تاسىمالداناتىن جۇكتىڭ 85 پايىزى قازاقستان ارقىلى وتەدى. الداعى ۋاقىتتا بۇل باعىتپەن 10 ميلليون توننا جۇك جەتكىزىلەتىن بولادى، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى تاراپتاردىڭ مادەني-گۋمانيتارلىق بايلانىستى ناقتى ءىس-شارالار ارقىلى كۇشەيتۋ جونىندە ۋاعدالاسقانىن جەتكىزدى.
- بيىل استانادا وتكەن دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارىنا ماجار قۇراما كومانداسى بەلسەنە قاتىستى. قولداۋلارىڭىزعا راقمەت ايتامىن. مۇنداي ءىس-شارالار وركەنيەتىمىزدىڭ، تاريحىمىزدىڭ تامىرى ورتاق ەكەنىن كورسەتەدى. باۋىرلاس حالىقتاردى جاقىنداتا تۇسەدى. ماجار ۇكىمەتىنىڭ قولداۋىمەن سوڭعى 10 جىلدا قازاقستان ستۋدەنتتەرىنە وقۋ گرانتتارى ءبولىنىپ جاتىر. سونىڭ ناتيجەسىندە بىرنەشە مىڭ جاستارىمىز ماجارستاننىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم الدى، - دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، ەكى ەلدىڭ كوپجاقتى ىنتىماقتاستىعى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى، تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمى، ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمى سياقتى قۇرىلىمدار اياسىندا تابىستى دامىپ كەلە جاتقانىنا نازار اۋداردى. اسىرەسە، ماجارستان پرەمەر- ءمينيسترى ۆيكتور ورباننىڭ تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمىنىڭ جۇمىسىنا بەلسەنە اتسالىسىپ، تۇركى ينتەگراتسياسىنىڭ ءورىسىن كەڭەيتۋگە ەلەۋلى ۇلەس قوسىپ جۇرگەنىن ەرەكشە باعالايتىنىن جەتكىزدى.
ۆيكتور وربان قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ماجارستانعا ساپارى سوڭعى رەت 17 جىل بۇرىن بولعانىن ەسكە سالىپ، قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلۋى ەكى ەلدىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەستىگىن كەڭەيتۋ تۇرعىسىنان ماڭىزدى ەكەنىنە نازار اۋداردى.
- كەلىسوزدەر بارىسىندا ساۋدا- ەكونوميكالىق بايلانىستاردى نىعايتۋ ماسەلەسىن عانا تالقىلاعان جوقپىز. سونداي-اق ەكى حالىقتىڭ دوستىعى مەن تاريحي تامىرلاستىعى تۋرالى ءسوز قوزعادىق. جالپى، ساۋدا- ساتتىقتى دامىتۋ، ەنەرگەتيكالىق رەسۋرستاردىڭ جاڭا كوزىن ىزدەۋ جانە حالىقارالىق ەنەرگيا تاسىمالداۋ باعىتتارىن قۇرۋ ەكى ەلدىڭ ءوزارا مۇددەسىنە ساي كەلەدى. ءبىز بۇگىن پرەزيدەنت مىرزامەن ماجار- قازاق ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىعىنىڭ الەۋەتىن تولىق پايدالانۋ ءۇشىن بارىنشا كۇش- جىگەر جۇمساۋعا ۋاعدالاستىق، - دەدى ۆيكتور وربان.