قانتتى كوپ جەيتىن ادامدار قانت ديابەتىنە شالدىعا ما؟
استانا. قازاقپارات - №11 قالالىق ەمحاناسىنىڭ ەندوكرينولوگ دارىگەرى ايجامال ەسىركەپوۆا قانت ديابەتى جايلى ماڭىزدى سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى.
دۇنيەجۇزىنىڭ ستاتيستيكاسىنا قارايتىن بولساق، حالىقارالىق ديابەتتىك فەدەراتسيانىڭ 2023 -جىلعى مالىمەتى بويىنشا ديابەتكە شالدىققان ادامدار سانى 463 ميلليونعا جەتتى. ودان باسقا ءالى ديابەت دياگنوزى قويىلماعاندار دا بار. ياعني ونىڭ جالپى سانى بۇدان دا كوپ بولۋى مۇمكىن.
ال قازاقستاندا 439327 ادام قانت ديابەتىمەن ەسەپتە تۇر. ونىڭ ىشىندە 5132 ءسى بالالار.
قانت ديابەتى دياگنوزىنىڭ اتاۋىندا "قانت" ءسوزى بولعاندىقتان، كوپشىلىك ادام بۇل اۋرۋعا قانت كوپ جەيتىندەر شالدىعادى دەپ ويلايدى. الايدا دارىگەر بۇل پىكىردى جوققا شىعاردى.
"بۇل پىكىر قاتە. قانت - گليۋكوزا. ال گليۋكوزا - ەنەرگيا كوزى. ول ءبىزدىڭ قيمىلداۋىمىزعا، جۇرەك سوعىسىمىزعا، ميدىڭ ىستەۋىنە - بارىنە وتە قاجەتتى نارسە. دەسە دە، قانت مولشەرىن ساقتاعان دۇرىس"، - دەدى ايجامال ەسىركەپوۆا الماتى قالاسى وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا.
قانت ديابەتى نەدەن پايدا بولادى؟
ەندوكرينولوگ قانت ديابەتىنىڭ پايدا بولۋىنىڭ ءجيى كەزدەسەتىن سەبەبى - تۇقىمقۋالاۋشىلىق ەكەنىن ايتتى.
"قانت ديابەتى - تۇقىمقۋالايتىن اۋرۋلاردىڭ ءبىرى. وتباسىندا اكەسى مەن شەشەسى قانت ديابەتىنە شالدىققان بولسا، وندا بالانىڭ قانت ديابەتىنە شالدىعۋ قاۋپى � دى قۇرايدى. الايدا وتباسىندا اتا- اناسى قانت ديابەتىمەن اۋىرسا، بۇكىل بالالارى قانت ديابەتىنە شالدىعادى دەگەن ءسوز ەمەس"، - دەيدى ايجامال ەسىركەپوۆا.
مامان ونىڭ باسقا دا سەبەپتەرىن اتادى:
گەنەتيكالىق بەيىمدىلىك؛
يممۋنيتەتتىڭ تومەندەۋى؛
زات الماسۋ پروتسەستەرىنىڭ بۇزىلۋى؛
جۇرەك- قان تامىرلارى اۋرۋلارى؛
بۇيرەك ءۇستى بەزى جۇمىسىنىڭ بۇزىلۋى؛
اسقازان بەزى جۇمىستارىنىڭ بۇزىلۋى؛
سەمىزدىك.
قانت ديابەتىن ەمدەمەسە، قانداي اسقىنۋلارعا اكەلۋى مۇمكىن؟
دارىگەر ناۋقاستىڭ قانت ديابەتىنە شالدىققانى كەزدەيسوق انىقتالاتىنىن ايتتى. سەبەبى كوپشىلىك جۇيەلى تۇردە تەكسەرىستەردەن وتپەيدى. ول 30 جاستان اسقان ادامدارعا جىلىنا ەكى رەت سكرينينگتىك تەكسەرىستەردەن وتۋگە كەڭەس بەردى.
"قانت ديابەتىن ەمدەمەسە، جۇرەك اۋرۋلارىنا، سوقىرلىققا، ديابەتتىك تابان سيندرومى، بۇيرەك اۋرۋلارىنا اكەلۋى مۇمكىن. ال جۇرەك اۋرۋلارى ءوز كەزەگىندە ينفاركت جانە ينسۋلتكە اكەلۋى مۇمكىن"، - دەدى ەندوكرينولوگ.
قانت ديابەتىنىڭ قالاي الدىن الامىز؟
№11 قالالىق ەمحاناسىنىڭ ەندوكرينولوگ دارىگەرى ايجامال ەسىركەپوۆا قانت ديابەتىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن مىنا قاراپايىم ەرەجەلەردى ساقتاۋدى ۇسىندى.
دۇرىس تاماقتانۋ؛
كۇندەلىكتى فيزيكالىق جۇكتەمە؛
پسيحولوگيالىق ساۋلىقتى ساقتاۋ؛
ءجيى مەديتسينالىق تەكسەرىستەردەن ءوتۋ.
Massaget.kz