قادىر مىرزا اليدەن قالعان ۇلگى ەدى

استانا. قازاقپارات - تارلان تالانت، ءوزىنىڭ ويلى جىرلارىمەن قازاق ولەڭىنىڭ كوشىن جاڭا بەلەسكە شىعارعان قادىر مىرزا ءاليدىڭ ادامدىق قىرلارى اڭگىمە وزەگىنە اينالا قالسا قاي-قايسىسىمىز دا ەڭ الدىمەن ونىڭ ۇتقىر سوزدەرىنە، جەڭىل قاعىتپالارىنا توقتالامىز. 

«قادەكەڭ ايتىپتى» دەلىنەتىن اڭگىمەلەردە كوبىنە ول كىسىنىڭ اقشا بۇلتتاي ادەمى يۋمورلارىنا ورىن بەرىلەدى. وكىنىشكە قاراي، تاماشا تالانتتىڭ اۋزىنان شىققان سوزدەردىڭ ۇرپاققا ۇلاعات بولار تۇسىن ۇمىتىپ كەتە بەرەمىز.

ۇمىتپاسام 2006 - جىلدىڭ تامىزى بولۋى كەرەك، ۇلىلاردىڭ وتانى سانالاتىن وتىراردىڭ جەرىندە ءشامشى قالداياقوۆتىڭ كەزەكتى ءان فەستيۆالى ءوتتى. فەستيۆالعا قازاقتىڭ ءسوز ونەرى مەن ءان ونەرىندە جۇرگەن كورنەكتى وكىلدەرى كوپتەپ شاقىرىلىپ ەدى، سول جىلى. اۋدان باسشىلارى الىس-جاقىننان كەلگەن قوناقتارعا جايىلىپ جاستىق، ءيىلىپ توسەك بولدى. ولاردىڭ ءار قيمىلىنان قوناق كۇتۋدىڭ دە قابىلەتكە كەلىپ تىرەلەتىنىن اڭعارماۋ مۇمكىن ەمەس ەدى.

قوناقتارعا ارنالىپ تىگىلگەن كيىز ۇيدە ءبىر توپ وقىرماندارى مەن تىڭدارماندارىنىڭ ورتاسىندا قادىر مىرزا ءالي مەن بەلگىلى ءانشى نۇرعالي ءنۇسىپجانوۆ وتىردى.

وقىرماندار مەن تىڭدارمانداردىڭ دەنى سول كەزدە شىمكەنتتەن شىعىپ، رەسپۋبليكاعا تاراپ ۇلگەرگەن «ەۆرازيا KZ» گازەتى رەداكسياسىنىڭ جۋرناليستەرى ەدى. كىلەڭ جاس جىگىتتەر مەن قىزدار. كوپشىلىگى ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىنان ەندى شىققان كوك ورىمدەر.

كەنەت وزىنە قوناقتارعا رەتىمەن ءسوز بەرۋ جۇكتەلگەن تامادا جىگىتتىڭ تەگىس جەردە سۇرىنبەسى بار ما؟! شاتاستى. العاشقى ءسوزدىڭ كەزەگىن قادەكەڭە ەمەس، نۇرعالي اعامىزعا بەرىپ جىبەردى. جانە نە ءۇشىن سولاي ىستەگەنىن تۇسىندىرگەن دە جوق. شاماسى، دەنە بىتىمدەرىنە قاراپ، قادەكەڭنەن نۇرعالي ءنۇسىپجانوۆتىڭ جاسى ۇلكەن دەپ ويلاپ قالسا كەرەك. تۋراسىندا نۇرەكەڭ قادەكەڭنەن ەكى جاس كىشى بولاتىن. ونىڭ ۇستىنە قادىردىڭ اتى قادىر...

ىشكى مادەنيەتى جۇزىنەن-اق اڭعارىلاتىن نۇرعالي اعامىز قاپەلىمدە ساسىپ-اق قالدى. ءوز-وزىنە كەلەم دەگەنشە ەكى بەتىنە قان تەۋىپ تە ۇلگەردى. بار بولعانى «وي، سەن قىزىق قىلدىڭ عوي...» دەي بەردى. سوسىن «اينالايىن-اۋ، قادىر اقىن تۇرعاندا ءبىزدىڭ اۋزىمىزعا ءسوز تۇسپەيدى عوي. بۇل كىسىنىڭ الدىندا ەشقايسىسىمىز سويلەي المايمىز عوي» دەدى.

ءانشى اعامىزدىڭ ءسوزىن اقىن اعامىز ءىلىپ اكەتتى.

- ءيا، سەنىڭ الدىڭدا ءبىزدىڭ ءان ايتا المايتىنىمىز سياقتى عوي، - دەپ ادەمى جىميدى.

وسىلايشا قازاقتىڭ ەكى مىقتىسى ءبىر-بىرىنە جاراسىمدى قوشەمەت كورسەتىپ جاتتى. ەكەۋى دە ءبىرىن ءبىرى قاپىسىز تانىپ تۇر، قاپىسىز مويىنداپ تۇر.

تاماق ءىشىلىپ بولعان سوڭ دالاعا شىقتىق. جۇلدىزدار شاۋىلدىردە تىم جاقىننان جىمىڭدايدى. ءتىپتى سوزساڭ قولىڭ جەتەردەي. تامىزدىڭ جانعا جايلى ادەمى تۇنىندە قادىر اعا، شاردارا اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى باقتىباي ءالىپوۆ ۇشەۋمىز جاياۋ اياڭداپ كەلەمىز.

- جاڭاعى ءازىلىڭىز ادەمى شىقتى، اعا، - دەدىم.

- ول ءازىل ەمەس. شىنىم سول. سوسىن كيىز ۇيدە وتىرعانداردىڭ ءبارى جاس جىگىتتەر مەن قىزدار ەكەنىن كورىپ وتىرسىڭ. بۇگىندە قازاقتىڭ مىقتىلارى ءبىر-بىرىنەن گازەت ارقىلى كەك قايتارىساتىن بولدى عوي. بۇدان كەيىن جاس ۇرپاق «بۇيتكەن مىقتىلارىڭ وسى بولسا...» دەمەي مە؟! ولار قازاقتىڭ ءبىرىن-ءبىرى تەك كوتەرە سويلەگەنىن كورىپ، ءبىلۋى كەرەك قوي. جاڭاعى جەردە سونىڭ ورايى كەلە قالدى، - دەدى.

مىنە، سىزگە قادىر اقىننىڭ ءبىر قىرى. مۇنىسى راسىندا دا ۇلاعات. ءتىپتى، ول كىسىنىڭ ءار ازىلىندە ءبىر وي بۇعىپ جاتاتىن. قۇندى ولەڭدەرى سياقتى.

اباي بالاجان

SKIFNEWS.KZ

2014