موڭعول جاستارى ءۇشىن قازاقستاننىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ەسىگى اشىق -قاسىم-جومارت توقايەۆ

فوتو: Фото: Ақорда

  ۇلان- باتىر. KAZINFORM - قازاقستان جانە موڭعوليا پرەزيدەنتتەرى كەلىسسوزدەر قورىتىندىسى بويىنشا ب ا ق وكىلدەرى الدىندا بىرلەسكەن مالىمدەمە جاسادى.

 پرەزيدەنت، ەڭ الدىمەن، ۇلان-باتىرعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلۋگە شاقىرعانى ءۇشىن ۋحنااگين حۋرەلسۋحقا شىنايى ريزاشىلىعىن ءبىلدىرىپ، بۇل ساپاردىڭ ءمان- ماڭىزى ەرەكشە ەكەنىن جەتكىزدى. بۇل تۋرالى اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى ءمالىم ەتتى.

- موڭعوليا-ايماقتاعى ماڭىزدى كورشىمىز. ءبىز ءبىر-بىرىمىزگە تىلەكتەسپىز. ءبىزدىڭ تاريحىمىز، رۋحاني جانە مادەني قۇندىلىقتارىمىز -ورتاق. بۇگىنگى كەزدەسۋ قازاق تاريحىندا ايرىقشا ورىن الاتىن جوشى ۇلىسىنىڭ 800 جىلدىعىمەن تۇسپا- تۇس كەلىپ وتىر. مۇنىڭ ەكى حالىق ءۇشىن سيمۆولدىق ءمانى زور. سوڭعى جىلدارى قازاق- موڭعول قاتىناستارى قارقىندى دامىپ كەلەدى. بەرىك تاتۋلىققا نەگىزدەلگەن ىنتىماقتاستىق ستراتەگيالىق سەرىكتەستىككە ۇلاستى. ءبىز پرەزيدەنت حۋرەلسۋح مىرزامەن بىرگە ارنايى دەكلاراتسياعا قول قويدىق. بۇل قۇجات ەكى ەلدىڭ دوستىعىن نىعايتا تۇسەدى. ءتۇرلى سالاداعى ءتيىمدى بايلانىستاردى دامىتۋعا تىڭ سەرپىن بەرەدى،- دەدى مەملەكەت باسشىسى.

قاسىم-جومارت توقايەۆ تاراپتار ساۋدا- ەكونوميكالىق جانە مادەني-گۋمانيتارلىق ىقپالداستىقتى تەرەڭدەتۋ جونىندە ۋاعدالاسقانىن ايتتى.

- جالپى، كەلىسسوزدەر وتە تابىستى ءوتتى دەۋگە تولىق نەگىز بار. اتاپ ايتقاندا، ەكونوميكالىق قارىم- قاتىناستى جانداندىرۋعا كەلىستىك. قازاقستان مەن موڭعوليا ازياداعى ءىرى ەلدەر ساناتىندا. سوندىقتان ءوزارا ساۋدا اينالىمى اۋقىمدى بولۋعا ءتيىس. بىلتىر ساۋدا- ساتتىق كولەمى 150 ميلليون دوللارعا جۋىقتادى. بۇل كورسەتكىشتى كوپ ۇزاماي 500 ميلليون دوللارعا دەيىن جەتكىزۋ جوسپاردا بار. ول ءۇشىن الىس- بەرىستەگى تاۋار ءتۇرىن كوبەيتۋ كەرەك. سونداي- اق ەكونوميكالىق ىقپالداستىقتى تەجەيتىن كەدەرگىلەردى جويۋ قاجەت. ەكى ەل ۇكىمەتى ناقتى شارالاردى قابىلدايدى. بۇگىن ساۋدا- ەكونوميكالىق بايلانىستى ارتتىرۋ جونىندەگى جول كارتاسىنا قول قويدىق، - دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ەكى ەل دەلەگاتسياسى اۋىل شارۋاشىلىعى، ءوندىرىس، كولىك-لوگيستيكا جانە ەنەرگەتيكا سالاسىنا قاتىستى ناتيجەلى كەلىسسوز جۇرگىزگەن.

- قازاقستاندا مال اۋرۋلارىنا قارسى ۆاكسينا شىعارۋعا مۇمكىندىك بار. وسى ورايدا، الداعى ۋاقىتتا موڭعوليادا ۆاكسينا ءوندىرىسىن اشۋعا كەلىستىك. سونىمەن قاتار جاڭا تەحنولوگيانى، قازبا بايلىقتى بىرلەسىپ يگەرۋگە توقتالدىق، ينۆەستيتسيا ماسەلەسىن تالقىلادىق. مەن قازاقستاننىڭ ەلەكتروندى ۇكىمەت، كيبەرقاۋىپسىزدىك جانە عارىش سالاسىنداعى جەتىستىكتەرىنە توقتالدىم. وزدەرىڭىزگە ءمالىم، ەلدەرىمىزدە تابيعي رەسۋرس مول. تەمىر، فوسفات، بوكسيت جانە باسقا دا سيرەك كەزدەسەتىن مينەرال كەنىشتەرىن بارلاپ، يگەرۋ ءۇشىن بىرلەسە جۇمىس ىستەيمىز. قازاقستان كاسىپكەرلەرى موڭعوليانىڭ تاۋ-كەن سالاسىن زەرتتەۋگە دايىن. كەلىسسوزدەر بارىسىندا كولىك-لوگيستيكا ماسەلەلەرى تۋرالى اڭگىمەلەستىك. حالىقارالىق دالىزدەردىڭ باسەكەگە قابىلەتىن ارتتىرۋ -ماڭىزدى مىندەتتىڭ ءبىرى. ول ءۇشىن ەكى ەل اراسىنداعى جانە باسقا مەملەكەتتەرمەن كولىك قاتىناسىن جەتىلدىرۋ قاجەت. سوندا ەلدەرىمىزدىڭ اۋماعى ارقىلى تاسىمالداناتىن جۇك كولەمى ۇلعايا تۇسەدى. ترانسكاسپي باعىتى مەن سولتۇستىك- وڭتۇستىك ءدالىزىن ءتيىمدى پايدالانۋ ماڭىزدى،- دەدى پرەزيدەنت.

بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى كەشە ۇلان-باتىردا وتكەن ىسكەرلىك كەڭەستىڭ العاشقى وتىرىسىندا كاسىپكەرلەر اۋقىمدى كوممەرتسيالىق كەلىسىمشارتتارعا جانە وزگە دە قۇجاتتارعا قول قويعانىنا نازار اۋداردى.

ەكى ەل ۇكىمەتتەرىنە بىرلەسكەن كاسىپورىندارعا قولايلى جاعداي جاساۋ جونىندە تاپسىرما بەرىلگەن. سونىمەن قاتار قاسىم-جومارت توقايەۆ ايماقارالىق الىس- بەرىستىڭ الەۋەتىن ۇتىمدى پايدالانعان ءجون دەپ سانايدى.

- بۇگىندە استانا مەن ۇلان-باتىر اراسىندا باۋىرلاستىق بايلانىس ورناعان. وسىنداي بايلانىستى باسقا دا ايماقتار اراسىندا دامىتۋ ماڭىزدى. موڭعولياداعى قازاق دياسپوراسى - بەرىك دوستىقتىڭ التىن كوپىرى. قانداستارىمىزعا قامقور بولىپ جۇرگەن موڭعوليا باسشىلىعى مەن حالقىنا العىس ايتامىز،- دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەتتەر باسشىلارى عىلىم مەن ءبىلىم، مادەنيەت سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىققا ەرەكشە ءمان بەرىپ، جاستاردىڭ قارىم-قاتىناسىن ارتتىرا تۇسەتىن تىڭ باستامالاردى تالقىلاعان.

- موڭعول جاستارى ءۇشىن قازاقستاننىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ەسىگى اشىق. سونداي-اق عالىمدارىمىز بەن زيالى قاۋىم وكىلدەرىن ورتاق تاريحىمىزدى بىرلەسە زەرتتەۋگە شاقىرامىن. وسى ماڭىزدى قادامدار ەكى ەلدىڭ ءوسىپ-وركەندەۋىنە ىقپال ەتەدى دەپ سەنەمىن،- دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان مەن موڭعوليا حالىقارالىق جانە ايماقتىق دەڭگەيدە تىعىز بايلانىس ورناتقان ءارى كوپتەگەن وزەكتى ماسەلەگە قاتىستى ۇستانىمدارى ۇقساس.

- جاھاندىق جانە ايماقتىق قۇرىلىمدار اياسىندا ىقپالداستىعىمىز دامىپ كەلەدى. اسىرەسە، ازياداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋعا نازار اۋداردىق. قازىر گەوساياسي جاعداي كۇردەلى. سوندىقتان بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى جانە باسقا دا حالىقارالىق قۇرىلىمدار اياسىندا ءوزارا قولداۋ كورسەتىپ، كونسۋلتاتسيا وتكىزۋ ماڭىزدى. ءبىز ەكىجاقتى جانە كوپجاقتى قارىم-قاتىناستى دامىتا بەرەمىز. موڭعوليانىڭ ەۋرازيا ەكونوميكالىق وداعىمەن ەركىن ساۋدا كەلىسىمىن جاساۋ نيەتىن قولدايمىز،- دەدى پرەزيدەنت.