مۇناي باعاسى تومەندەپ جاتىر: بۇل قازاقستانعا قالاي اسەر ەتەدى

استانا. KAZINFORM - الەمدىك نارىقتا مۇناي باعاسى قاتارىنان ءتورتىنشى ساۋدا سەسسياسىندا ارزانداپ كەلەدى.

حالىقارالىق بيرجالاردىڭ مالىمەتىنشە، Brent ماركالى مۇنايدىڭ ءبىر باررەلى 67,64 دوللارعا دەيىن، ال WTI - 65,16 دوللارعا دەيىن تومەندەدى. بۇل احۋالدى ءتۇسىندىرۋ ماقساتىندا Kazinform اگەنتتىگى PACE Analytics كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى اسقار يسمايلوۆتان پىكىر الدى.

باعانىڭ تومەندەۋ سەبەپتەرى

- مۇناي باعاسىنىڭ ءتۇسۋى بىرنەشە فاكتوردىڭ جيىنتىعىمەن بايلانىستى. قىتاي ەكونوميكاسىندا باياۋلاۋ جالعاسۋدا. PMI يندەكسى قايتادان 50-دەن تومەن، بۇل وندىرىستىك بەلسەندىلىكتىڭ تومەندەگەنىن كورسەتەدى. ساۋدا سوعىستارى دا ەكونوميكا مەن مۇناي تۇتىنۋىنا كەرى اسەرىن تيگىزۋدە. ا ق ش- تا مۇناي ءوندىرۋ كولەمى رەكوردتىق دەڭگەيدە - تاۋلىگىنە 13,3 ميلليون باررەل. سونىمەن قاتار يران، گايانا مەن برازيليادان ەكسپورت كولەمى ارتىپ وتىر، بۇل ءوز كەزەگىندە ۇسىنىستىڭ ارتىق بولۋىنا الىپ كەلۋدە. بۇعان قوسا، وپەك+ ۇيىمىنىڭ ءوندىرۋ كولەمىن ارتتىرۋ تۋرالى شەشىمى دە اسەر ەتىپ جاتىر، - دەدى ساراپشى.

باعا تۇراقتالا ما؟

اسقار يسمايلوۆتىڭ ايتۋىنشا، ەگەر گەوساياسي كۇيزەلىستەر ورىن الماسا، مۇناي نارىعى ۇزاقمەرزىمدى تومەن باعا كەزەڭىنە ءوتۋى مۇمكىن.

- قىركۇيەكتە ترامپتىڭ پۋتينگە قويعان ۋلتيماتۋمى اياقتالادى. ا ق ش- تىڭ رەاكسياسى ازياداعى سۇرانىسقا جانە وپەك+ ۇيىمىنىڭ نارىقتى تۇراقتاندىرۋ قابىلەتىنە دەگەن سەنىمگە اسەر ەتۋى ىقتيمال. مۇنداي جاعدايدا مۇناي باعاسى 70 دوللاردان تومەن دەڭگەيدە ساقتالۋى مۇمكىن، - دەدى ول.

قازاقستان بيۋدجەتىندەگى سالدارى

- 2025 -جىلعى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتە مۇناي باعاسى 80 دوللار دەڭگەيىندە بەلگىلەنگەن. قازىرگى Brent كوتيروۆكاسى بۇل مەجەدەن تومەن، ال قازاقستاننىڭ نەگىزگى ەكسپورتتىق ماركاسى - CPC Blend نارىقتا 4- 6 دوللار ديسكونتىمەن ساۋدالانىپ جاتىر. ەگەر باعا 70 دوللاردان تومەن بولسا، ۇلتتىق قورعا جانە بيۋدجەتكە تۇسەتىن تۇسىمدەردىڭ ازايۋ قاۋپى تۋىندايدى، اسىرەسە ەكسپورت كولەمى قىسقارعان جاعدايدا، - دەپ ءتۇسىندىردى ساراپشى.

قازاقستان مەن وپەك+ نە ىستەي الادى؟

- وپەك+ ۇيىمى مۇناي ءوندىرىسىن ەرىكتى تۇردە قىسقارتۋ شارالارىن 2025 -جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ۇزارتۋى مۇمكىن ەكەنىن مالىمدەدى. الايدا، مۇنداي شەشىمدەردىڭ اسەرى السىرەپ كەلەدى. نارىق مۇشەلەر اراسىنداعى كۆوتا بويىنشا كەلىسپەۋشىلىكتەردى جانە كارتەلدەن تىس ەلدەردىڭ ءوندىرىسىن ارتتىرۋ مۇمكىندىگىن ەسكەرىپ وتىر. وپەك- ءتىڭ دەرەكتەرى بويىنشا، قازاقستان بەلگىلەنگەن كۆوتالاردى جۇيەلى تۇردە اسىرا ورىنداپ كەلەدى. ەلدىڭ نارىققا اسەر ەتۋ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى. التەرناتيۆتى ەكسپورتتىق باعىتتاردى دامىتۋ ماسەلەسى تالقىلانۋدا، ءبىراق ازىرگە ناقتى ناتيجە جوق، - دەدى اسقار يسمايلوۆ.

قازاقستان قانشا ۋاقىتقا دەيىن توتەپ بەرە الادى؟

- قىسقا مەرزىمدە - ءيا. 2025 -جىلعى شىلدە ايىنداعى مالىمەت بويىنشا، ۇلتتىق قوردا شامامەن 61 ميلليارد دوللار جيناقتالعان. الايدا، مۇناي باعاسى ۇزاق ۋاقىت تومەن دەڭگەيدە ساقتالسا، بيۋدجەت تاپشىلىعىنىڭ ارتۋى، تەڭگەگە قىسىم جانە ينۆەستيتسيا كولەمىنىڭ ازايۋى مۇمكىن. ءبىز مۇنداي جاعدايدى 2015- 2016 -جىلدارى 40- 50 دوللار دەڭگەيىندەگى باعا كەزىندە كوردىك، جوبالار قىسقارىپ، ديەۆالۆاتسيا ورىن العان، - دەپ ەسكە سالدى ساراپشى.

تەڭگە مەن ينۆەستيتسياعا ىقپالى

- تەڭگە باعامى مۇناي باعاسىنا ءداستۇرلى تۇردە تاۋەلدى. 2025 -جىلدىڭ ماۋسىم- شىلدە ايلارىندا Brent باعاسى 86 دوللاردان 77 دوللارعا دەيىن تومەندەگەندە، تەڭگە 1 دوللار ءۇشىن 444-تەن 453-كە دەيىن السىرەدى. ەگەر باعا 65 دوللارعا دەيىن تۇسسە، تەڭگە باعامى 470-تەن اسىپ كەتۋى مۇمكىن. ينۆەستيتسيا كولەمى دە ازايادى. ءبىراق مۇنى تەك مۇنايمەن بايلانىستىرۋعا بولمايدى. قازاقستاندا ەلەكتر ەنەرگياسى، گاز، تەمىرجول تاسىمالدارى تاريفتەرى ءوسىپ جاتىر. بۇل جوبالاردىڭ رەنتابەلدىگىنە جانە جالپى ينۆەستيتسيالىق احۋالعا كەرى اسەر ەتەدى، - دەدى يسمايلوۆ.

ەسكە سالا كەتەيىك، قازاقستان ۇكىمەتى ازىرلەگەن 2025- 2029 -جىلدارعا ارنالعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بولجامىندا ءۇش سسەناري قاراستىرىلعان: وپتيميستىك، بازالىق جانە پەسسيميستىك. بارلىعى مۇنايدىڭ ەكسپورتتىق باعاسىنا نەگىزدەلگەن. ەكونوميكانىڭ وپتيميستىك سسەناريمەن دامۋى ءۇشىن مۇناي باعاسى كەمىندە 90 ا ق ش دوللارى بولۋى ءتيىس. ال پەسسيميستىك جوسپار مۇناي باعاسىنىڭ 60 دوللارعا دەيىن تومەندەۋىن قاراستىرادى.

ايتا كەتەيىك، وپەك+ مۇناي ءوندىرۋ كولەمىن قىركۇيەكتە ۇلعايتادى.