ەلىمىزدە جاشىك ۇستاپ، اقشا جينايتىندار ءالى دە بار
اقتوبە. KAZINFORM - اۆتوبۋس ىشىندە جاشىك ۇستاپ جۇرگەن ەرىكتىلەردى، اۆتوتۇراق پەن جول بويىندا ارزان تاۋار ۇسىنىپ، تىلدەي حابارلاما قالدىرعان بەيتانىس ادامداردى جانە دۇكەن ىشىندەگى جاشىكتەردى ءالى دە كەزدەستىرۋگە بولادى.
Kazinform ءتىلشىسى قايىرىمدىلىق قور جۇمىسى مەن ادامداردىڭ ولارعا دەگەن كوزقاراسىن ءبىلدى.
ەلىمىزدەگى قايىرىمدىلىق قورلار مەن زاڭ تالاپتارى
ەلىمىزدەگى ءىرى قايىرىمدىلىق قورلار مەملەكەتتىك قىزمەتتەر جانە ونلاين اقپارات پورتالىندا تىركەلگەن. اشىق اقپارات كوزىندەگى دەرەكتەرگە سۇيەنسە، قور قىزمەتى الەۋمەتتىك، عىلىمي، شىعارماشىلىق، ءبىلىم بەرۋ، مادەنيەت، تۇرعىن ءۇي جانە حالىقارالىق بولىپ 6 باعىتقا بولىنەدى. ەڭ كوبى الەۋمەتتىك باعىت بولىپ تۇر. مۇندا 30 دان استام قايىرىمدىلىق قور تىركەلگەن. ال ەڭ ازى - تۇرعىن ءۇي باعىتى. بار بولعانى ەكى قور تىركەۋلى.
ال «قايىرىمدىلىق تۋرالى» زاڭى 2015 -جىلى قابىلداندى. 7 تاراۋ، 32 باپتان تۇراتىن زاڭدا قايىرىمدىلىق ۇيىمنىڭ قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرى انىق جازۋلى تۇر. زاڭدا «جىلىنا ءبىر رەتتەن سيرەتپەي ورىندالعان قايىرىمدىلىق باعدارلاماسى تۋرالى ەسەپتى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا جانە (نەمەسە) قايىرىمدىلىق ۇيىمىنىڭ ينتەرنەت- رەسۋرسىندا جاريالاۋعا مىندەتتى. ەسەپتە قايىرىمدىلىق باعدارلاماسىن ورىنداۋ شەڭبەرىندەگى كىرىستەر مەن شىعىستار، قول جەتكىزىلگەن ماقساتتار تۋرالى قىسقاشا اقپارات قامتىلۋعا ءتيىس»، - دەپ جازىلعان.
سونىمەن بىرگە قايىرىمدىلىق ۇيىم ءوز قىزمەتى تۋرالى اقپارات تاراتىپ، كاسىپكەرلىك قىزمەتتى جۇزەگە اسىرا الادى. قارجى دا جيناۋعا قۇقىلى. قايىرىمدىلىق ۇيىمدى ەلىمىزدە قر ادىلەت مينيسترلىگى تىركەپ، جارعىسىن دا بەكىتەدى.
ەرىكتىلەر جاشىككە تۇسكەن اقشانىڭ 0-35 الادى
قازىرگى كەزدە اقتوبە قالاسىندا كەيبىر ءىرى ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ الدىندا، قوعامدىق كولىك ىشىندە جاشىك ۇستاپ جۇرگەن جاستاردى كەزدەستىرۋگە بولادى. «كوپتەن كومەك، بىزدەن ۇلەس!» دەپ باستالاتىن اقپارات پاراقشاسىندا سال اۋرۋىنا شالدىققان بالانىڭ فوتوسىن، ونىڭ دارىگەرلىك انىقتاماسىن، اناسىمەن بايلانىسۋ ءۇشىن تەلەفون ءنومىرىن جانە بانكتىڭ QR كودىن كورۋگە بولادى. دەمەك ادامداردىڭ تەك جاشىككە ەمەس، بانك ەسەپشوتىنا دا اقشانى تەز اۋدارۋعا مۇمكىندىك جاساپ قويعان. مۇنداعى ەرىكتىلەر قوعامدىق كولىككە ەركىن كىرىپ، جولاقىسىن تولەمەي-اق ءبىر ايالدامادان سوڭ ءتۇسىپ قالادى. سودان سوڭ تاعى ەكىنشىسىنە اۋىسىپ مىنەدى. اقپاراتتىڭ راس- وتىرىگىن تەكسەرۋ ءۇشىن بايلانىس نومىرىنە حابارلاسقانىمىزدا قايىرىمدىلىق قوردىڭ جەتەكشىسىمەن تانىستىق. ءوزىن فاريدا دەپ تانىستىرعان باسشىسى قازىر الماتى قالاسىندا ەم قابىلداپ جۇرگەنىن، تاياۋدا اقتوبەگە كەلەتىنىن ايتتى. كوپ سۇراعىمىز جاۋاپسىز قالعانىمەن قور اقشا جيناپ جاتقان وتباسىنىڭ بايلانىس ءنومىرىن بەردى.
- ءار قالادا ەرەكشە ۇل-قىزدارى بار انالاردىڭ ورتاق توپتارى بار. وزدەرى حابارعا شىعادى. ەرىكتىلەر قۇجاتتا جازىلعان بويىنشا تۇسكەن قارجىنىڭ 0-35 الادى، - دەدى قور جەتەكشىسى.
قورعا ءوتىنىش جاساعان اقمارال جاعالتايەۆا قىزىلوردا وبلىسىندا تۇرادى. ول ەرەكشە بالالارى بار انالاردىڭ توبىندا ايتىلعان اقپارات بويىنشا قورعا حابارلاسىپ، كومەك سۇراعانىن راستادى. ءارى قوردىڭ جەتەكشىلەرىن تانىمايتىنىن، بۇعان دەيىن جۇزبە-ءجۇز كورمەگەنىن، ال اقشا بانك كارتاسىنا اۋدارىلاتىنىن جەتكىزدى. دەمەك ءبارى قاشىقتان اتقارىلادى. وعان قاجەتتى قۇجاتتار - جەكە كۋالىك، تۋۋ تۋرالى كۋالىك، بالانىڭ دەنساۋلىعى تۋرالى انىقتاما جانە ۆيدەو دالەل.
- بالام قازىر 15 جاستا. تۋا ءبىتتى سال اۋرۋى دياگنوزى قويىلعان. دەنەسى قۇرىسىپ قالادى، تالما اۋرۋىنا دا شالدىقتى. تاشكەنتتە ەمدەلۋ ءۇشىن بۇرىن 500 مىڭ تەڭگە جەتەتىن. قازىر ودان -30 جوعارى. ساۋىقتىرۋ شاراسى جىل سايىن جاسالسا، ەم جاقسى قونادى. ءبىراق قالتاعا اۋىرتپالىق ءتۇسىرىپ تۇر. سوندىقتان قور كومەگىنە جۇگىندىم. بىلتىر الدىم، بيىل دا ۇسىنىسىمدى قابىلدادى. قارجى اۋدارىپ، ەم الىپ كەلگەن سوڭ ۆيدەو ەسەپ بەرەمىز. قوردان العان سومانى، ەم ءتۇرىن ايتامىز. ءبىز ءبىر-ءبىرىمىزدى كورمەدىك، تەك تەلەفون ارقىلى سويلەسىپ وتىرمىز. ءبىر اي قورعا اقشا جينايدى، قانشا ءتۇستى، سونشا بەرەدى. جينالعان اقشانىڭ ءبىر بولىگىن ەرىكتىلەرگە، جالعا الاتىن كەڭسەگە تولەيدى ەكەن، - دەدى ەرەكشە بالانىڭ اناسى.
ارينە، سەنبەي، اناسىنىڭ تەلەفون ءنومىرىن سۇراپ الىپ، حابارلاساتىندار بار. ءبىراق وتە سيرەك. سونىڭ ىشىندە تىلشىلەر دە اقپاراتتىڭ شىنايىلىعىن تەكسەرىپ الادى.
- قور بۇرىن الماتىدا بولدى. مۇنداي قور كوبەيىپ كەتكەن سوڭ اقتوبەگە اۋىسقانىن ايتتى. قارجى دا از جينالعان ەكەن. تالاپ بويىنشا ءبىر اي عانا اقشا جيناپ، اۋدارادى. ناقتى سوماسى بەلگىسىز. قانشا جينالادى، سونى اۋدارادى. بەلگىلى ءبىر سومانى ايتىپ، «سونشا اقشا كەرەك ەدى» دەپ ءوتىنىش بەرەمىن. ءبىراق ودان از نەمەسە كوپ بولۋى ىقتيمال. مەن دە قورعا سەنبەي، كۇمانمەن قارادىم. كەيىن سۇراپ، ءبىلىپ، حابارلاسقان ەدىم. بىزگە ءبىر جاردەماقى جەتپەگەن سوڭ وسى قادامعا باردىق، - دەدى اقمارال جاعالتايەۆا.
ونىڭ ايتۋىنشا، قايىرىمدىلىق قوردان، بلوگەرلەردەن كومەك سۇراپ، الەۋمەتتىك جەلىدە ءوزى دە تابىس تابۋعا تىرىسادى.
كاسىپكەرلەرمەن كەزدەسىپ، جاشىكتى ءوزىم قويدىم - اقتوبەلىك تۇرعىن
ال 12 جانە 15 جاستاعى بالالارىنا ارناپ قايىرىمدىلىق جاشىگىن ورناتقان اقتوبەلىك تۇرعىن مەيرامبەك تۋلەۋوۆتىڭ ايتۋىنشا، جۇرتتان اقشا جيناۋ ءۇشىن الدىمەن ءىرى سۋپەرماركەت يەلەرىمەن كەزدەسىپ، ءوتىنىش ايتقان. ءدال وسى جولمەن 2018 -جىلدان باستاپ جاشىك قويعان. ونى اي سايىن ءوزى جيناپ الادى.
- ءبىر ايدا ءبىر جاشىكتەن 500-1000 تەڭگە جينالاتىن كەز دە بولادى. 3-4 جاشىكتەن 15-20 مىڭ تەڭگە جينالادى. قازىر ادامدار قولما- قول اقشا ۇستامايدى، كوبى QR- عا اۋىسىپ كەتكەن. تاياۋدا ءبىر سۋپەرماركەت ىشىندەگى جاشىكتى تاپپاي ىزدەدىك. سۇراستىرا كەلە الىپ تاستاعانىن بىلدىك. سەبەبىن ناقتى ايتپادى. ال قور ارقىلى جىلىنا ءبىر رەت اقشا جيناۋعا بولادى. ولار جاشىككە سالىنعان اقشانىڭ 20 پايىزىن ۇستاپ قالادى، - دەدى مەيرامبەك تۋلەۋوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، اقشا سەنىمسىزدىكتەن ەمەس، ادامداردىڭ قولعا اقشا ۇستامايتىنىنان از ءتۇسىپ جاتىر. ال QR كود قويۋ ءۇشىن جەكە كاسىپكەر رەتىندە تىركەلىپ، ءىس جۇرگىزىپ، ەسەپ بەرۋ كەرەك. بۇل جۇمىستى ارتتىرادى.
مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا قوردان دا كومەك كەرەك - گۇلميرام سراجوۆا
قايىرىمدىلىق قورى تۋرالى سۇراعىمىزدى «DARIYA» مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ الەۋمەتتىك دامۋ ورتالىعى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ قۇرىلتايشىسى گۇلميرام سراجوۆاعا دا قويدىق. ول بىرلەستىكتە قارجى جينالمايتىنىن، ءبىراق كەيدە ارتىقشىلىق بەرەتىنىن ايتتى. 2005 -جىلى ەلىمىزدە العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ «ءبىز بىرگەمىز» اكسياسىن وتكىزەدى. 1- توپ مۇگەدەگى ءارى جالعىزباستى اناعا اقتوبە قالاسىنان ءۇي الۋعا اقشا جينادى. ول كەزدە 16000 دوللار اقشا جينالىپ، جەتپەگەنىن اكىمدىككە ايتىپ، جاڭا پاتەردى تومەن باعادا الۋعا مۇمكىندىك تۋدى. سونىمەن بىرگە ارباعا تاڭىلعان انشىگە كومەكتەسۋ ءۇشىن قايىرىمدىلىق كونسەرت ۇيىمداستىرىلدى. ول قارجىعا ءۇي سالدى.
- قور ارقىلى ءۇي الىپ، باسپانالى بولعان ادامدار كەيدە بىزگە جاڭالىقتى بولىسپەيدى. ارلانا ما، بىلمەيمىن. كەيدە جاعدايى تىم ناشار ادامدار بولسا، ءبىز قايىرىمدىلىق قورىنا ءوتىنىش جاساپ، ايتامىز. ولار كومەكتەسەدى. كەيدە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا ءوتىنىش ايتىپ، پروبلەمانى اشىق كوتەرەمىز. ونىڭ دا كومەگى بار. مەنىڭ ويىمشا، اقشا جينايتىن قوردىڭ بار اقپاراتى اشىق بولۋى كەرەك. كەيبىرىن ءبىز بىلمەي جاتامىز، اتىن ەستىمەگەنبىز. ءبىرجاقتى پىكىر ايتۋ قيىن. ءبىر انىعى - قوردى، ونىڭ جۇمىسىن بىلگەن سوڭ عانا اقشا اۋدارعان دۇرىس. ال مۇقتاج ادامعا ول قورلاردىڭ كومەگى كەرەك. سەبەبى مەملەكەتتىك كەپىلدەندىرىلگەن كومەك بار. وندا قارجى شەكتەۋلى. ماسەلەن پروتەز جاساعان كەزدە ءبىز ءوزىمىز تاڭدايمىز، ءبىراق ۇسىنىستان دا جاقسىسىن جاساتقىمىز كەلسە قالتامىزدان قوسىمشا اقشا شىعارۋعا تۋرا كەلەدى. سول كەزدە قوردىڭ كومەگى بار، - دەدى گۇلميرام سراجوۆا.
ايتا كەتەيىك، اقتوبە وبلىستىق پ د باسپا ءسوز قىزمەتى بيىل قانداي دا ءبىر قايىرىمدىلىق قورعا قاتىستى شاعىم تۇسپەگەنىن حابارلادى.
ەسكە سالساق، بىلتىر اقتوبەدە «More Life» قوعامدىق قورىنىڭ ديرەكتورى 44 ميلليون تەڭگەگە جۋىق قارجىنى يەمدەنىپ، سوتتا جاۋاپ بەرۋدەن باس تارتتى. سوتتالۋشى 6 جىل 6 ايعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى. سوتتالۋشى وبلىستىق سوتقا اپەللياتسيالىق شاعىم تۇسىرگەنىمەن، ۇكىم وزگەرىسسىز قالدى.
اۆتور
التىناي ساعىندىقوۆا