ەلدىڭ 13-پرەمەر-مينيسترىنە قانداي مىندەتتەر جۇكتەلدى
استانا. KAZINFORM - ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسى ءوتىپ، القالى جيىنعا ارنايى قاتىسقان مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ەلىمىزدىڭ ون ءۇشىنشى پرەمەر-ءمينيسترىن تاعايىنداۋ ءۇشىن دەپۋتاتتاردىڭ كەلىسىمىن الدى. وسىلايشا، ۇكىمەت باسشىسى قىزمەتىنە بۇعان دەيىن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولعان ولجاس بەكتەنوۆ كەلدى.
پرەزيدەنت الدىمەن ماجىلىستەگى ساياسي پارتيالار فراكسيالارىنىڭ جەتەكشىلەرىمەن كەزدەسۋ وتكىزىپ، كونستيتۋتسيانىڭ 44-بابىنا سايكەس پرەمەر-مينيستر لاۋازىمىنا ۇسىنىلعان ولجاس بەكتەنوۆتىڭ كانديداتۋراسى جونىندە فراكسيا باسشىلارىمەن كەڭەستى. تالقىلاۋعا «Amanat» پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى ەلنۇر بەيسەنبايەۆ، قازاقستان حالىق پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى ماگەررام ماگەرراموۆ، «اق جول» پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى ازات پەرۋاشەۆ، جالپىۇلتتىق سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى اسحات راقىمجانوۆ، «اۋىل» پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى سەرىك ەگىزبايەۆ، «Respublica» پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى ايداربەك حوجانازاروۆ قاتىستى.
ۇكىمەت قىزمەتىندە 4 قاسيەتتى ۇشتاستىرۋى ءتيىس
وسىدان كەيىن ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسى ءوتىپ، وندا قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستاندى وزىق ەلگە اينالدىرۋ قاجەتتىگىن، بۇل - جاي ۇران ەمەس، ناقتى جوسپار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«بىزگە كەرەگى - دامۋدىڭ سارا جولى. سوندىقتان تۇبەگەيلى ساياسي رەفورمالار جۇرگىزۋمەن قاتار، ەلىمىزدىڭ قوعامدىق-ەكونوميكالىق ومىرىندە تەرەڭ وزگەرىستەر جاساۋ ءۇشىن باتىل شارالار قابىلداۋىمىز قاجەت. ەڭ باستىسى، ءبىزدىڭ بارلىق ءىس-ارەكەتىمىز «ادىلەتتى قازاقستان» قۇرۋ قاعيداتىنا ساي بولۋعا ءتيىس. الدىمەن، ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق ساياساتىنا جاڭا سەرپىن بەرۋ كەرەك، ياعني ەكونوميكانىڭ بارلىق سالاسىن دامىتۋ، ىنتالاندىرۋ جولدارى مەن الداعى مىندەتتەردى قايتا قاراۋ قاجەت. تۇپتەپ كەلگەندە، مەملەكەت ەندى ۇزدىكسىز قولداۋ شارالارىنان ناعىز ساپالى دامۋعا قولعابىس ەتۋ ىسىنە تۇبەگەيلى كوشۋى كەرەك. بۇل جۇمىستى ءسوز جۇزىندە ەمەس، ءىس جۇزىندە ورىندايتىن ۋاقىت جەتتى»، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنت سالىق جانە بيۋدجەت كودەكستەرى، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ، سونداي-اق مەملەكەت پەن جەكەمەنشىك ارىپتەستىگى تۋرالى زاڭنامالار مۇلدە جاڭاشا سيپاتقا يە بولعانىنا نازار اۋدارىپ، مۇنىڭ ءبارى جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتى جۇزەگە اسىرۋدىڭ مىقتى تىرەگى بولۋعا ءتيىس ەكەنىن جەتكىزدى. قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ايتۋىنشا، الدىمىزدا تاريف ساياساتىنداعى كەدەرگىلەردى جويۋ، اگروسەكتوردى قايتا جانداندىرۋ، الەۋمەتتىك سالانى باسقارۋ مەن قارجىلاندىرۋدىڭ ءتيىمدى تاسىلدەرىن ازىرلەۋ مىندەتى تۇر.
«بۇل جەردە، ارينە، ەڭ الدىمەن، ۇكىمەت ماڭىزدى ءرول اتقارۋعا ءتيىس. جاڭا قارقىنمەن جۇمىس ىستەۋ قاجەت. ماڭىزدى شەشىمدەردى شۇعىل قابىلداپ، كوپ سوزباي، شەشۋشى قادامداردى جاساۋى كەرەك. ۇكىمەت ءوز قىزمەتىندە كاسىبيلىك، جاۋاپكەرشىلىك، جەدەلدىك جانە باستاماشىلدىق سياقتى قاسيەتتەردى ۇشتاستىرۋعا ءتيىس. ۇكىمەت ەكونوميكانى حالقىمىزدىڭ يگىلىگى ءۇشىن ىنتالاندىرۋعا جانە ءارتاراپتاندىرۋعا باعىتتالعان باتىل ءارى تاباندى شەشىمدەر قابىلداۋى قاجەت. بۇل مىندەتتىڭ ماڭىزى زور جانە ول ستراتەگيالىق سيپاتقا يە»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، «Amanat» پارتياسى ۇسىنعان كانديداتتى ماجىلىستەگى پارتيالار فراكسيالارىنىڭ جەتەكشىلەرىمەن تالقىلاعاننان كەيىن ورتاق شەشىمگە كەلگەنىن ايتىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسياسىنىڭ 44-بابىنىڭ 3-تارماقشاسىنا سايكەس پرەمەر-مينيستر لاۋازىمىنا تاعايىنداۋعا كەلىسۋ ءۇشىن ولجاس بەكتەنوۆتىڭ كانديداتۋراسىن ۇسىندى.
«ولجاس بەكتەنوۆ - تاجىريبەلى مەملەكەتتىك قىزمەتشى. ونىڭ قازاقستان ەكونوميكاسى جانە باسقا دا سالالار بويىنشا ءبىلىمى مول، ۇيىمداستىرۋ قابىلەتى جوعارى، ءوزى - ءتارتىپتى، ادال، ەڭبەكقور ازامات. سوندىقتان ەل ەكونوميكاسىنىڭ الدىندا تۇرعان ماقساتتاردى جۇزەگە اسىرۋعا قابىلەتى جەتەدى دەپ ويلايمىن»، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
جيىندا پارلامەنت ماجىلىسىندەگى «Amanat»، «اق جول»، «Respublica»، «اۋىل» پارتيالارى فراكسيالارىنىڭ جەتەكشىلەرى ءسوز سويلەپ ۇسىنىلعان كانديداتۋرانى قولداسا، ج س د پ مەن ق ح پ پارتياسىنىڭ مۇشەلەرى داۋىس بەرۋدەن قالىس قالاتىندىعىن اشىق ايتتى. سودان كەيىن دەپۋتاتتار ۇكىمەت باسشىسىنىڭ جاڭا كانديداتۋراسىن داۋىسقا سالدى: 69 دەپۋتات قولداپ، 7 حالىق قالاۋلىسى قالىس قالدى.
ءۇش پارتيا قولداپ، ەكى پارتيا قالىس قالدى
«AMANAT» پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى ەلنۇر بەيسەنبايەۆتىڭ اتاپ وتۋىنشە، جاڭا ۇكىمەتكە ارتىلار جۇك اۋىر. ەلدىڭ ارتقان اماناتىن، پرەزيدەنتتىڭ قويعان مىندەتتەرىن، دەپۋتاتتاردىڭ بىلدىرگەن سەنىمىن اقتاۋ جاۋاپكەرشىلىگى تۇر.
«سوندىقتان، پرەمەر-ءمينيستردىڭ كانديداتۋراسىنا ءبىزدىڭ فراكسيانىڭ اتىنان ولجاس اباي ۇلى بەكتەنوۆتى ۇسىنامىز. ءماجىلىس دەپۋتاتتارىن ۇسىنىلىپ وتىرعان كانديداتتى قولداۋعا شاقىرامىن. وسىعان وراي، بارلىق بيلىك وكىلدەرى بىرىگىپ، پرەزيدەنتتىڭ قويعان مىندەتتەرىن ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، اۋىزبىرشىلىكپەن اتقارۋىمىز كەرەك»، - دەدى ول.
«اۋىل» پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى سەرىك ەگىزبايەۆ جاڭا ۇكىمەت اگروونەركاسىپ كەشەنىنىڭ پروبلەمالىق ماسەلەلەرىن شەشەدى دەپ ۇلكەن ءۇمىت ارتاتىندىعىن باسا ايتتى.
«اۋىل» پارتياسى ءارقاشان سىندارلى، كونسترۋكتيۆتى پوزيتسيا ۇستانعان، سوندىقتان دا بۇگىن قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى ۇسىنىپ وتىرعان پرەمەر-مينيستر كانديداتۋراسىن ءبىزدىڭ پارتيا ءبىراۋىزدان ۇلكەن سەنىممەن قولدايدى. «اۋىل» پارتياسى جاڭا پرەمەر-مينيستر مەن جاڭا ۇكىمەت مۇشەلەرى پرەزيدەنتىمىزدىڭ تاپسىرمالارىن دەرەۋ ورىندايتىن جانە پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ، ونىڭ ىشىندە 8 ميلليونعا جۋىق اۋىل تۇرعىنىنىڭ مۇددەسىن قورعايتىن پارتيا دەپۋتاتتارىنىڭ ۇسىنىستارىن ەسكەرەتىن، قۇلاق اساتىن، قاجەت شەشىمدەردى تەز قابىلدايتىن، ىقپالدى پارلامەنتكە ەسەپ بەرەتىن مىقتى ۇكىمەت بولادى دەپ ءۇمىت ارتامىز»، - دەدى ول.
ال «Respublica» پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى ايداربەك حوجانازاروۆ جاڭا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورتالىق جانە وڭىرلىك دەڭگەيدە جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا جيناعان مول تاجىريبەسى ەلمىزدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن كوتەرىپ، حالقىمىزدىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ جاقسارۋىنا ايرىقشا ىقپال ەتەدى دەپ سەنەتىندىگىن ءبىلدىردى.
ماجىلىستەگى قازاقستان حالىق پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى، دەپۋتات ماگەررام ماگەرراموۆ جاڭا پرەمەر-ءمينيستردىڭ كانديداتۋراسىن كەلىسۋ كەزىندە فراكسيا مۇشەلەرى نە سەبەپتى قالىس قالعانىنا تۇسىنىك بەردى.
«قۇرمەتتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى، قازاقستان حالىق پارتياسىنىڭ فراكسياسى پرەمەر-مينيستر لاۋازىمىنا ولجاس بەكتەنوۆتىڭ كانديداتۋراسىن بەكىتۋ بويىنشا قالىس قالۋ جونىندە شەشىم قابىلدادى. قازاقستان حالىق پارتياسى فراكسياسىنىڭ شەشىمى - ۇكىمەتكە كوزقاراستى وزگەرتەتىن، جاڭا فورمالاردى ەسكى مازمۇنمەن تولتىرمايتىن ۋاقىت جەتكەنىنىڭ بەلگىسى. جاڭا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ناقتى ارەكەتتەرىمەن ءبىزدىڭ كۇمانىمىز سەيىلمەيىنشە ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىز وسىنداي بولادى»، - دەدى ماگەررام ماگەرراموۆ.
جالپى ۇلتتىق سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتياسى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى، دەپۋتات اسحات راقىمجانوۆ تا مەملەكەت باسشىسى ۇسىنعان كانديداتۋرانى كەلىسۋ كەزىندە نە سەبەپتى قالىس قالعانىن ءتۇسىندىردى.
«ءبىز كانديداتقا قارسى بولعان جوقپىز، بۇل جولى قالىس قالدىق. بۇل قىزمەتتە ەكونوميكانى تەرەڭىرەك تۇسىنەتىن، وسى سالانى جاقسى مەڭگەرگەن، وسىعان دەيىن ءوزىن بۇل جاعىنان كورسەتە العان ادامدى كورگىمىز كەلەدى»، - دەدى ول.
وتىرىس سوڭىندا پرەزيدەنت ۇكىمەت باسشىسى لاۋازىمىنا ۇسىنعان كانديداتۋرانى قولداعان دەپۋتاتتارعا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
«ەڭ الدىمەن بارشاڭىزعا ريزاشىلىعىمدى، راقمەتىمدى ايتقىم كەلەدى. سىزدەر جوعارى ساياسي جانە ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىكتى كورسەتتىڭىزدەر. راسىندا ەلىمىز وتە ماڭىزدى، ءتىپتى شەشۋشى كەزەڭگە جاقىنداپ قالدى. ماسەلەن، «تاياۋ كەلەشەكتە قازاقستان قانداي مەملەكەت بولادى، ونىڭ ايماقتىق جانە الەمدىك قوعامداستىقتا اتقاراتىن ءرولى قانداي بولماق؟» دەگەن اسا ماڭىزدى سۇراقتار تۇر. قازىرگى باسەكەگە تولى، ءتۇرلى جانجالعا ۇشىراعان تۇراقسىز، بۇلىڭعىر الەمدە قازاقستان كۇشتى، بولاشاعىنا سەنىممەن قارايتىن ەل بولۋى كەرەك. ونىڭ ءبارىن قامتاماسىز ەتۋ - ءبارىمىزدىڭ ورتاق مىندەتىمىز، پارىزىمىز دەپ ايتۋعا بولادى. بۇل ماسەلە بويىنشا ۇكىمەتتىڭ اتقاراتىن ءرولى ەرەكشە»، - دەپ اتاپ ءوتتى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
ۇكىمەت حالقىمىزدىڭ يگىلىگىنە قىزمەت ەتەدى - بەكتەنوۆ ۋادەسى
وسىدان كەيىن جاڭادان تاعايىندالعان ۇكىمەت باسشىسى پرەزيدەنتتىڭ جۇكتەگەن جوعارى سەنىمىن اقتاۋعا بار كۇش-جىگەرىن سالاتىنىن ايتتى.
«مەنىڭ كانديداتۋرامدى قولداعاندارىڭىز ءۇشىن شىنايى ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن. وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسى مەن الەۋمەتتىك سالاسىن دامىتۋدا ءبىرقاتار اۋقىمدى تاپسىرما بەردى. اتالعان تاپسىرمالاردىڭ بارلىعى مۇلتىكسىز ورىندالادى. بۇرىن-سوڭدى بولماعان سىن-قاتەرلەر داۋىرىندە زور ەكونوميكالىق سەرپىلىس جاساۋىمىز كەرەك. حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ۇكىمەت باتىل ءارى ءتيىمدى قادامدار جاسايدى»، - دەدى و. بەكتەنوۆ ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا.
ونىڭ ايتۋىنشا، وڭدەۋ سالاسىن جەدەل دامىتۋعا باسا ءمان بەرىلەدى.
«مۇناي-گاز جانە كومىر حيمياسى، مەتالدى تەرەڭ وڭدەۋ، ماشينا جاساۋ، اۆتوبولشەكتەر شىعارۋ، ياعني جوعارى دەڭگەيدە وڭدەلگەن ءونىم شىعاراتىن سالالاردى بارىنشا دامىتامىز. وتاندىق ءوندىرىسىمىزدى ىنتالاندىرۋعا باعىتتالعان ناقتى شارالار قابىلدانادى. رەتتەلەتىن ساتىپ الۋ اياسىندا قازاقستاندا جاسالعان تاۋارلاردىڭ ۇلەسىن ارتتىرىپ، وندىقتىق وندىرۋشىلەردى قولداۋ ماقساتىندا وفتەيك جۇيەسىن تولىق ىسكە قوسامىز. باستى ماقسات - باسقا ەلدىڭ ەمەس، ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق بيزنەسىمىزدى قولداۋ. اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ زور الەۋەتىن دۇرىس پايدالانۋ ماڭىزدى. ەت، ءسۇت، استىق ونىمدەرىن تەرەڭ وڭدەۋگە نازار اۋدارامىز. ەلەكتر قۋاتى، جىلۋ ءارى سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ باعىتىندا بەلسەندى جۇمىس اتقارامىز. ءتيىمسىز شىعىنداردى قىسقارتىپ، ۇنەمدەلگەن قاراجات ينفراقۇرىلىمدى جاڭارتۋعا باعىتتالادى. كولىك-لوگيستيكا سالاسىن دامىتىپ، ەلىمىزدىڭ ترانزيتتىك الەۋەتىن ارتتىرۋ - ۇكىمەت جۇمىسىنداعى باسىمدىقتاردىڭ ءبىرى بولاتىنى ءسوزسىز. تسيفرلاندىرۋ، جاساندى ينتەللەكتىنىڭ قولدانۋ سالاسىن كەڭەيتۋ، ەسەپتەۋ قۋاتتارىن ۇلعايتۋ، اسا ماڭىزدى مىندەتتەر. مەملەكەت باسشىسى بەلگىلەگەن زاڭ مەن ءتارتىپ قاعيداتىن جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالعان شارالار قابىلدايمىز. باسقا دا حالىقتىڭ كوكەيىندە تۇرعان وزەكتى ماسەلەلەر ۇنەمى ۇكىمەتتىڭ نازارىندا بولادى. ۇكىمەت حالقىمىزدىڭ يگىلىگىنە، ەلىمىزدىڭ وركەندەۋىنە قىزمەت ەتەدى»، - دەدى ۇكىمەت باسشىسى.
اۆتور
مارلان جيەمباي