كيبەرالاياقتاردىڭ جاڭا «قاقپانى»

  سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى اۋماعىندا جۇرگىزىلىپ جاتقان «Anti fraud» جەدەل- پروفيلاكتيكالىق شاراسى ارقىلى ءبىر كۇندە 7 ينتەرنەت قىلمىسكەرى اشكەرەلەندى.

بۇل تۋرالى وبلىستىق پ د كريمينالدىق پوليتسيا باسقارماسىنىڭ باستىعى، پولكوۆنيك يۆان تەرزيدي حابارلادى.

«ۆەب- كەڭىستىككە مونيتورينگتى كۇشەيتتىك. ءبىزدىڭ قىزمەتكەرلەر حالىق اراسىنا كەڭ تاراعان الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى سايتتاردىڭ حابارلاندىرۋلارى مەن پابليكتەرىنىڭ راس- وتىرىگىن تەكسەردى. سونىڭ ىشىندە 10 سايتتىق سىلتەمە قۇقىق بۇزۋشىلىق كونتەنتتەر بولىپ شىقتى. ولاردىڭ كوبى - حالىقتى الداعان فەيك حابارلاندىرۋلار. بۇل سىلتەمەلەردى بۇعاتتاۋ ءۇشىن ءبىز «كيبەرنادزور» جۇيەسىنە جىبەردىك. سونىمەن قاتار 6 ينتەرنەت الاياقتىقتى انىقتادىق. ونىڭ تورتەۋى - بۇرىن جاسالعان الاياقتىق قىلمىستار. ال بىرەۋى ۇرلىق جاساۋ ارقىلى جاسالعان. كۇدىكتى ادام بىرەۋدىڭ بانك كارتاسىن ۇرلاپ الىپ، سونىمەن ساتىپ العان تاۋارىنىڭ قۇنىن تولەگەن»، دەدى ول.

ي. تەرزيدي بيىل 10-ايدا جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىنىڭ ۆولونتەرلارىمەن بىرلەسىپ الاياقتىقتان ساقتانۋ حابارلارىن بىرنەشە رەت تاراتقانىن ايتتى. الايدا وسى ۋاقىت ارالىعىندا 606 ينتەرنەت الاياقتىق جاسالعان ەكەن.

ايتا كەتەتىن جايت، حالىقتى الداۋدىڭ نەگىزگى بولىگى Instagram جەلىسى جانە OLX ارقىلى بەرىلگەن حابارلاندىرۋلارعا تيەسىلى. وسى جىلى مۇنداي 85 جاعداي بولعان. بۇل حابارلاندىرۋلار ءبىرىنشى الدانعان ادامنىڭ شاعىمىنان كەيىن-اق بۇعاتتالۋى كەرەك ەدى. ءبىراق جەدەل بۇعاتتاۋدىڭ دا وزىندىك ولقىلىقتارى بار.

كريمينالدىق پوليتسيا باسقارماسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى الاياقتىقتىڭ جاڭا ءتۇرى شىعىپ جاتقانىن دا جاريالادى. ول الاياقتاردىڭ جوعارى تەحنولوگيالىق ادىستەردى قولدانۋى ارقىلى جاسالادى. الاياقتار قازىر نەيروجۇيەنىڭ مۇمكىندىكتەرىن پايدالاناتىن بولىپتى. جاساندى ينتەللەكت ارقىلى ادامنىڭ بەينەسى مەن داۋسىن دا اينىتپاي ءتۇسىرۋدى يگەرگەن. مۇنداي ءادىس قازىر «ديفەيك» دەگەن اتاۋ العان.

«ادامنىڭ بەينەسى مەن داۋسىن ءدال كەلتىرىپ، قىلمىسكەرلەر ونىڭ تۋىستارى مەن تانىستارىنا تەزىرەك مىنا ەسەپشوتقا اقشا اۋدارشى دەپ جالىنىپ، قايىرىلادى. ءتىپتى باسىنا ءبىر ءىس ءتۇسىپ قالعانىن دا ايتا الادى. اۋدارعان اقشانى تەز ارادا قايتاراتىنىن دا ايتىپ بەرەدى. تۋىستارىنان نەمەسە جاقىن تانىستارىنان مۇنداي حابار العان ادام ەش اسىقپاي جاقىن ادامىنا حابارلاسۋى كەرەك. ءسويتىپ، حاباردىڭ وتىرىك ەكەنىنە كوز جەتكىزەدى»، دەيدى ي. تەرزيدي.

الاياقتار كونكۋرستا بىرەۋگە داۋىس بەرۋدى ءوتىنىپ جىبەرىلەتىن حاباردى دا ءوز قىلمىسىنا پايدالانادى ەكەن. ماسەلەن، مەنىڭ بالاما كونكۋرستا داۋسىڭدى بەرە قويشى دەپ جىبەرگەن حابارلامادا «مىنا سىلتەمەگە باسىڭىز» دەگەندى ورىنداساڭىز، ولار وسى ارقىلى ۆيرۋس جىبەرىپ، تەلەفونداعى بارلىق اقپاراتتى قولعا تۇسىرە الادى. قازىر كريمينالدىق پوليتسيا باسقارماسى وسى تۋرالى روليك شىعارىپ، ونى دا «Anti fraud» جەدەل- پروفيلاكتيكالىق شاراسىندا قولدانىپ ءجۇر.

وسى باسقارمانىڭ قىزمەتكەرلەرى جۋىردا وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتتارىمەن الاياقتاردىڭ سىبايلاسى بولىپ، بانك كارتالارىن پايدالانۋعا بەرەتىن دروپپەرلەردى قالاي جازالاۋدىڭ جولدارىن تالقىلادى. دروپپەر بولىپ وڭاي اقشا تابۋدان حالىقتى، سونىڭ ىشىندە جاستاردى ساقتاندىرۋ ءۇشىن زاڭنامانى جەتىلدىرۋ قاجەتتىگى ايتىلدى.

جاقسىباي سامرات

سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى

egemen.kz