ەكى ۇلىم قازاقستانعا ەكى التىن الىپ كەلەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن - راحات ورالباي

پاريج وليمپياداسىنىڭ باستالۋىنا ساناۋلى كۇن قالدى. وسى جولعى ءتورتجىلدىقتىڭ باستى سپورت دوداسىندا جۇرت نازار اۋداراتىنداي بىرنەشە قىزىقتى جايت بار. ماسەلەن، بوكستان قازاقستان قۇراماسىنىڭ ساپىندا ەگىزدەر - ايبەك جانە نۇربەك ورالباي ونەر كورسەتەدى.

الەمدىك ءىرى جارىستا مۇنداي وقيعالار ءتىپتى سيرەك كەزدەسەدى. ەكەۋى دە وليمپيادا التىنىنان دامەلى، فاۆوريتتەر قاتارىندا، بۇعان دەيىن بىرنەشە حالىقارالىق جارىستاردا توپ جارعان. وسى ورايدا Kazinform اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ەگىز سپورتشىنىڭ اكەسى راحات ورالبايمەن شاعىن سۇحبات ۇيىمداستىردى.

الدىمەن اۋەسقوي بوكسشىلاردىڭ ءومىربايانى جونىندە قىسقاشا ايتىپ وتسەك. بىلتىر وزبەكستان استاناسى تاشكەنتتە وتكەن الەم چەمپيوناتىندا التىن العان نۇربەك ورالبايدى كوپشىلىك جاقسى تانيدى. جارتىلاي اۋىر سالماق (80 كەلى) ساناتىندا ونەر كورسەتەدى. بوكستان قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىنىڭ مۇشەسى ءارى ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرى. الدىمەن 2018-جىلى جاستار اراسىنداعى ازيا چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى اتاندى. سودان كەيىن 2018-جىلدىڭ تامىزىندا بۋداپەشتتە (ۆەنگريا) جاستار اراسىندا الەم چەمپيونى بولدى. 2019-جىلى قازاقستان سپارتاكياداسىندا توپ جارسا، 2020-جىلى قازاقستان چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەسىن الىپ، 2021-جىلى ەل چەمپيونى اتاندى.

2021-جىلى قاراشانىڭ باسىندا بەلگرادتا (سەربيا) 80 كەلىگە دەيىنگى ساناتتا الەم چەمپيوناتىنا قاتىسىپ، قولا جۇلدەمەن شەكتەلگەن بولاتىن. تۋرا ءبىر جىلدان كەيىن امماندادا (يوردانيا) وتكەن ازيا چەمپيوناتىندا دا قولا جۇلدە الدى. اقىرى 2023-جىلدىڭ مامىرىندا تاشكەنتتە (وزبەكستان) 80 كەلىگە دەيىنگى سالماقتا الەم چەمپيونى بولدى.

نۇربەكتىڭ ەگىز-باۋىرى ايبەكتىڭ دە جەتىستىكتەرى مول. اۋىر سالماقتا (92 كەلىگە دەيىن) جۇدىرىقتاساتىن ول حالىقارالىق دارەجەدەگى سپورت شەبەرى. 2018-جىلى اۋەلى جاستار اراسىنداعى ازيا چەمپيوناتىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى. سودان كەيىن 2018-جىلدىڭ تامىزىندا بۋداپەشتتە جاستار اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىنىڭ فينالىنا دەيىن بارىپ، كۇمىس جۇلدەنى يەلەندى. سول جىلدىڭ قازان ايىندا بۋەنوس-ايرەستەگى (ارگەنتينا) جاس وسپىرىمدەردىڭ Ⅲ جازعى وليمپيادا ويىندارىنا قاتىسىپ، جەڭىمپاز اتاندى.

2019-جىلى قازاقستان سپارتاكياداسىندا دا جەڭىس تۇعىرىنان كورىندى. بىرنەشە رەت ەل چەمپيونى بولىپ، 2021-جىلدىڭ قاراشاسىندا بەلگرادتا 92 كەلىگە دەيىنگى ساناتتا الەم چەمپيوناتىنا قاتىسقان ەدى. الايدا 1/8 فينالدا ۇپاي بويىنشا (1:4) وزبەك بوكسشىسى ماديار سايدراحيموۆقا ۇتىلىپ، جارىس ناتيجەسىندە قولا جۇلدە الدى. دەگەنمەن 2022-جىلى قاراشادا امماندا العاش رەت 92 كەلىگە دەيىنگى ساناتتا ازيا چەمپيونى اتانىپ، فينالدا ءبىر جىل بۇرىن ەسەسى كەتكەن ماديار سايدراحيموۆتى جەڭدى. بيىل ناۋرىزدا يتاليانىڭ بۋستو-ارسيتسيو قالاسىندا وتكەن 1-دۇنيەجۇزىلىك وليمپيادالىق بىلىكتىلىك تۋرنيرىنە قاتىسىپ، شيرەك فينالعا شىققانىنىڭ ارقاسىندا پاريج وليمپياداسىنا بارۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ليتسەنزيانى ەنشىلەدى.

- راحات مىرزا، ەستۋىمىزشە ءوزىڭىز دە سپورتقا جاقىن ادام ەكەنسىز. دەمەك، ايبەك پەن نۇربەكتىڭ بالا كەزدەرىنەن بوكسقا قاتىسۋىنا ءسىز سەبەپشى بولدىڭىز با؟

- ەڭ الدىمەن ەكى ۇلىم - ايبەك پەن نۇربەكتىڭ بالا كەزدەرىنەن سپورتقا جاقىندىعى، بەيىمى بويلارىندا بولعانىن ايتا كەتكەنىم ءجون. ءوزىم - ەركىن كۇرەستەن سپورت شەبەرىمىن. نەگىزى تۋعان جەرىمىز جامبىل وبلىسىنداعى ايشا ءبيبى اۋىلى. قوس ۇلىمدى كىشكەنتاي كەزدەرىنەن وزىممەن بىرگە ەرتىپ، كۇنىنە 2 مەزگىل جاتتىعۋعا الىپ بارىپ جۇرەتىنمىن. جاسىرارى جوق، مەنىڭ جولىمدى قۋسا دەگەن ارمانىم بولدى.

- ياعني، ءسىز دە ولاردىڭ ەركىن كۇرەسپەن اينالىسقانىن قالادىڭىز ەمەس پە؟

- سولاي دەسەك تە بولادى. 2008-جىلى وتباسىمدى الىپ استانا قالاسىنا جۇمىس بابىمەن قونىس اۋدارىپ كەلدىم. ەكى ۇلىمدى ەركىن كۇرەسكە قاتىستىرعىم كەلگەن، الايدا ول كەزدەردە ۋاقىتشا جاتتىعۋ زالى بولمادى. سودان «الاتاۋ» سپورت كەشەنىنە الىپ بارىپ، جاتتىقتىرۋشى اسقار ەركەبايەۆتىڭ قولىنا تاپسىرىپ، بوكس ۇيىرمەسىنە قاتىستىردىم.

شىنىمدى ايتسام، ەكى ۇلىمدى سول كەزدە بوكسقا ۋاقىتشا عانا قاتىستىرا تۇرامىن دەپ ويلاعانمىن. دەگەنمەن كەيىنىرەك بوكس ۇلدارىمنىڭ جان قالاۋىنا اينالىپ شىعا كەلگەنىن ءتۇسىندىم. بۇعان جاتتىقتىرۋشى اسقار ەركەبايەۆتىڭ ەڭبەگى سىڭگەنى انىق. ەكەۋى دە كىشكەنتايىنان جانىمنان قالماي، ەرىپ ءجۇردى. كەز كەلگەن اتا-انا بالاسى ۇل نە قىز با ءبارىبىر، جاقسى بولسىن دەگەن نيەتپەن تاربيەلەيدى. قوس ۇلىمنىڭ سپورتقا قۇلشىنىسىنىڭ ارقاسىندا وسى كۇنگە جەتىپ وتىرمىز.

- ءتورتجىلدىقتىڭ بايراقتى باسەكەسى بولعان سوڭ وليمپيادا قاي سپورتشىعا دا وڭاي سوقپايتىنى انىق. دەگەنمەن ايبەك پەن نۇربەكتەن ەل كوپ ءۇمىت كۇتىپ وتىر، جۇلدەگەر اتانۋعا مۇمكىندىكتەرى كوبىرەك. قازىر ولاردىڭ دايىندىعىن باقىلاپ ءجۇرسىز بە؟

- بۇل تۇستا الدىمەن سالاعا جاۋاپتى ۆەدومستۆولاردىڭ دا ەڭبەگىن ايتا كەتكەنىمىز ابزال. سپورتشىلاردىڭ جارىسقا قاتىسۋىنا ىقپال ەتىپ، جان-جاقتى كومەگىن اياماي جاتىر. ەسەسىنە كوك تۋىمىزدى جەلبىرەتەتىن دۇلدۇلدەرىمىز كوپ بولارىنا سەنىم مول.

وليمپيادا جاقىنداعان سايىن ارنارسەنى ويلايمىز. وسى باستان قازاقستان اتىنان قاتىساتىن بارلىق سپورتشى ۇل-قىزدارىمىزعا جەڭىس تىلەپ وتىرمىز. الداعى ارماننىڭ ءبىرى - سولار وسى جولى تۋىمىزدى بيىكتەتىپ، پاريج تورىندە ءانۇرانىمىزدى شىرقاتسا ەكەن! ءبارىمىز دە بۇعان تىلەكشىمىز!

قازىر ۇلدارىمدى كۇندەلىكتى قاداعالاپ وتىرمىن. تەلەفون ارقىلى بايلانىسىپ، دايىندىقتارىن باقىلاپ، سالماقتارىن قالاي رەتتەپ جاتقانىن سۇرايمىن. رەتى كەلسە، اقىلىمىزدى دا ايتامىز. كوپشىلىكپەن كەڭەسىپ، ۋاقىت رەجيمىن تەكسەرىپ تۇرامىز.

ەڭ باستىسى، ەكى ۇلىمنىڭ جۇرەگىندەگى سەنىم. قۇداي قالاسا، ەكى ۇلىم دا ەلىمە ەكى التىندى الىپ كەلەدى دەپ ءۇمىت ارتامىن. سول قۋانىشتى كۇننىڭ ءناسىپ بولعانىن قالاپ ءجۇرمىز.

- اڭگىمەڭىزگە راقمەت!

***

XXXIII جازعى وليمپيادا ويىندارى فرانسيا استاناسى پاريجدە 26-شىلدە مەن 11-تامىز ارالىعىندا وتەدى. كارى قۇرلىقتا الاۋى تۇتاناتىن بيىلعى دوداعا الەمنىڭ 200 گە جۋىق ەلىنەن 10 مىڭنان استام سپورتشى قاتىسادى. قازاقستان اتىندا جالپى العاندا 92 ليتسەنزيا بار.

بۇل تۇستا قازاقستان تاۋەلسىزدىك جىلدارىنان بەرگى ەڭ از ليتسەنزيانى بيىل الىپ وتىرعانىن ايتا كەتۋ كەرەك. ك س ر و قۇرامىنان بولىنگەننەن كەيىنگى ءبىرىنشى جازعى ويىندار - 1996-جىلعى اتلانتا وليمپياداسىنا قاتىسقان قۇرامداعى سپورتىشلار سانى قازىرگىدەن كوپ - 96. ال سيدنەيدە (2000) – 130، افينىدا – 119، بەيجىڭدە – 132، لوندوندا – 115، ريودا – 104، توكيودا 93 سپورتشى ەل نامىسىن قورعاعان ەكەن.

بايقاساق، 2008-جىلعى بەيجىڭ وليمپياداسىنان كەيىن قاتىسۋشى سپورتشىلار سانى كۇرت تومەندەگەن. توكيو وليمپياداسىنداعى ساتسىزدىكتەن كەيىن قازاقستان قۇراماسى بيىل قانداي ناتيجە كورسەتەتىنى كوپشىلىككە قىزىق بولىپ وتىر.

اۆتور ماديار تولەۋوۆ