كورەيادا باناننىڭ ءوسۋى عالىمداردى الاڭداتتى

فوتو: Фото: Турсин Абдуллаулининг шахсий архивидан

استانا. قازاقپارات - سەۋلدە بانان وسە باستادى. ءبىراق وعان قۋانىپ جاتقان فەرمەرلەر جوق.

ويتكەنى بۇل كليمات وزگەرۋىنىڭ سالدارى بولۋى مۇمكىن دەيدى. ياعني وڭتۇستىك كورەيانىڭ كليماتى سۋبتروپيكالىق وڭىرلەرگە ۇقساي باستاعان. ال بۇعان عالىمدار الاڭداۋلى. باناندار ادەتتە تروپيكالىق جانە سۋبتروپيكالىق وڭىرلەردە وسەدى. ال وڭتۇستىك كورەيا قوڭىرجاي بەلدەۋگە جاتادى. سوندىقتان بانان اعاشتارىنىڭ جەمىس بەرە باستاۋى فەرمەرلەردى الاڭداتىپ وتىر.

ما ميەن سون، فەرمەر:

- ءبىز 10 جىلداي بانان وسىرۋگە تالپىنىپ ءجۇرمىز. ءبىراق تەك بيىل عانا اعاشتاردىڭ جەمىس بەرە باستاعانىن كورىپ وتىرمىز. بۇل ارينە قۋانتارلىق جاعداي. الايدا ول كليماتتىڭ وزگەرۋىنىڭ سالدارى ەكەنىن ويلاساق، كوڭىلىمىز ءتۇسىپ كەتەدى.

2012 -جىلدان بەرى وڭتۇستىك كورەيادا ورتاشا جىلدىق تەمپەراتۋرا كوتەرىلىپ كەلەدى. بىلتىر كورسەتكىش 13,7 گرادۋسقا تەڭ بولعان. بۇل - مەتەوباقىلاۋ تاريحىنداعى ەڭ جوعارى تەمپەراتۋرا. ودان بولەك وتكەن جىلى مۋسسوندىق جاڭبىر ماۋسىمى كەزىندە جاۋىن-شاشىن مولشەرى ورتاشا جىلدىق كورسەتكىشتەن ەكى ەسە اسىپ كەتكەن. وسىعان قاراپ ماماندار وڭتۇستىك كورەيانىڭ كليماتى سۋبتروپيكتىك وڭىردىكىنە ۇقساپ بارا جاتقانىن ايتادى.

كيم كۆان سۋ، سەۋل ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى:

- سەۋلدە بانان وسىرىلە باستاعانى وڭتۇستىك كورەيا كليماتىنىڭ وزگەرىپ جاتقانىن بىلدىرەدى. وسىنى ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز ەندى ءتۇرلى داقىلداردىڭ جاڭا سۇرىپتارىن وسىرۋگە بەيىمدەلۋىمىز كەرەك.

وڭتۇستىك كورەيادا تروپيكالىق جەمىستەر قىمبات تۇرادى. سوندىقتان تۇرعىندار بانانداردىڭ پىسە باستاعانىنا قۋانىپ جاتىر.

كيم چجي يۋن، سەۋل تۇرعىنى:

- سەۋلدە اعاشتا ءوسىپ تۇرعان بانانداردى كورۋ ءبىر ءتۇرلى ەكەن. ەندى ولار ارزانداسا جاقسى بولار ەدى.

قازىر سەۋلدە كۇن شىجىپ تۇر. تۇندە دە اۋا تەمپەراتۋراسى 25 گرادۋستان تومەن تۇسپەيدى. بۇل مەتەوباقىلاۋ تاريحىندا ۇزاققا سوزىلعان ءۇشىنشى ىستىق تولقىنى بولىپ وتىر. ال ماماندار مۇنداي اۋا رايى كەمى ءبىر اپتاعا جالعاساتىنىن ەسكەرتەدى.

24.kz