كودەك بايشىعان ۇلى ولەڭدەرى

فوتو: فوتو: urker.kazgazeta.kz

كودەك بايشىعان ۇلى  1888- جىلى الماتى وبلىسى نارىنقول وڭىرىندەگى شالكودە جايلاۋىندا دۇنيەگە كەلگەن. كودەك ۇلى ءجۇز البان تايپاسىنىڭ ىشىندە ايت رۋىنان شىققان ونىڭ ىشىندەگى ەلى - سۇيىندىك. 1930 -جىلى قىزىل ساياساتتان قىسىم كورىپ، امالسىز قىتاي اۋىپ كەتەدى.

ىلە ايماعىنا قاراستى تەكەس اۋدانىنىڭ اتتىڭ تاۋى دەگەن جەرىنە ورنالاسادى. 1934- جىلى وڭەش اۋرۋىنىڭ اسقىنۋىنان سوندا قايتىس بولادى. 1980- جىلداردىڭ ىشىندە شىنجاڭ حالىق باسپاسىنان اقىننىڭ ەكى بىردەي ولەڭدەر جيناعى اراب قارپىندە جارىققا شىقتى. قازاقستاندا كودەك شىعارمالارى ەڭ العاش راحمانقۇل بەردىبايدىڭ قىسقاشا تانىستىرۋىمەن 1980- جىلى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە جاريالانعان. 2008 -جىلى الماتىدا ەكى تومدىق شىعارمالار جيناعى جارىق كوردى. 2010- جىلى اقىننىڭ 120 جىلدىعىنا ارنالىپ باسىلعان شىعارمالار جيناعى «قايتەيىن، جالعان دۇنيە...» دەپ اتالدى.

كودەك بايشىعان ۇلى ولەڭدەرى
اقىننىڭ «اتبەگى مەن قۇسبەگى»، «ايتايىن تۇرعىننان سوڭ قاشقىن جاعىن»، «بۇل زامان» سەكىلدى تۋىندىلارى بەرىلدى.

اتبەگى مەن قۇسبەگى

جۇيرىك ات پەن قىران قۇس باپ پەن سىندا.

قايىرعان قىرعىز بەنەن قازاق مۇندا.

تاڭعالسا ونەرىنە كورگەن حالىق،

ساياحات قۋانىشتى، تابىس مۇندا.

ايتىلۋى قۇبىلىپ وتىرادى،

اڭگىمەسى تاۋسىلماس اي مەن جىلدا.

تىڭداۋشى دا سەرپىلىپ، جەلىگەدى،

ونەرپازدار قوسادى ءان-كۇي، جىرعا!

حات جازدىم اق قاعازعا قالام الىپ،

دۇنيە بارىمىزدەن قالادى - انىق.

جالعاننىڭ قىزىعىنا اينالامىز،

ومىردەن تۇرماعان سوڭ حابار الىپ.

ءبىر جىلدىڭ ءتورت ماۋسىمى سياقتانىپ،

وسىنداي وزگەرەدى جاڭالانىپ.

دۇنيە ادام ءۇشىن جارالعانمەن،

ءبارى تەڭ قايدان بولسىن پاراپارلىق.

ىلگەرى وزىپ كەتكەن حالىقتار كوپ،

جەتكىزگەن مۇراتىنا تالابى - انىق.

وقۋعا، ونەر-بىلىمگە ۇمتىلماعان،

قىرعىز بەن كەنجە قالعان قازاق انىق.

باتىردىڭ، ات پەن قۇستىڭ ءسوزىن ايتار،

باپشىلار راسىندا عاجاپ انىق.

قىران بۇركىت نە الماس سالسا باپتاپ،

قىرىمنان كوزى شالسا الادى انىق.

الماس قىلىش قايتپايتىن كوك سەرىسى،

ولۋدەن، مەرتىگۋدەن جارالانىپ.

ادىردا ءبورى قاشىپ بارا جاتىر،

جالتاقتاپ جان-جاعىنا قاراپ انىق.

اعىزعان ءتورت تۇلىكتىڭ قانىن سۋداي،

قاندى اۋىز، قارعىس اتقان جازالى انىق.

جاي ءتۇسىپ توبەسىنەن كەلە جاتىر.

قوس شەڭگەل تەمىر تىرناق قاداپ الىپ.

ءتۇيىلىپ اق يىعى گۋىلدەيدى -

مۇزبالاق

سيراق شىققان سالالانىپ.

ەكپىنى تاۋدى قوزعاپ، تاس قۇلاتار،

ايبىنى جاندى ۇشىرىپ، زارەنى الىپ.

ۇستادى تاڭنان تۇرە ساندى ءبۇرىپ،

ءبىر شەڭگەل ءوزىن قورعاپ باعادى انىق.

قاندى اۋىز، قانجار ءتىستى مويىن بۇرىپ،

جان تالاس - قايرات قىلىپ قابادى انىق.

ساپ ەتىپ ءبىر شەڭگەلى تۇمسىقتان اپ،

اۋزىن قابىستىرىپ جابادى انىق.

قوس شەڭگەل ەكى بۇكتەپ بۇرەتۇعىن،

قاناتىن جازىپ-جيناپ سابالانىپ.

ءبىر كەزدە قوي قىرقۋدى قىزىق كورگەن،

سول قىزىق كەلدى وزىنە جاڭالانىپ.

جىرتقىش ءبورى قىراننىڭ شەڭگەلىندە -

تۇلەتكەن بابىن تاۋىپ تازا باعىپ.

تۇلكىنى تىپىراتپاي باسىپ قالار،

بۇنىڭ كۇشى بورىدەن شامالى انىق.

باسقا دا نەشە الۋان اڭ الادى،

ولاردىڭ اتىن اتاپ سانامادىق.

قارشىعا، قىرعي مەنەن يتەلگى بار،

قوندىرماي ۇشقان قۇستى قاعادى الىپ.

قىرعىز ەلى - قۇسبەگى داڭعا يىرتكەن،

بۇل نەتكەن ويى باپكەر ساباز انىق؟

قاز - ۇيرەك، توقتىبالاق توپىلدايدى،

وسى جەرگە كەل دەگەندەي ماعان الىپ.

قاراساڭ قاراپايىم حالىق بۇلار،

زور تابىس، ساۋىق-سايران سالادى انىق.

ويى بار وقۋ-ءبىلىم، ونەر بىلسە،

ءومىردىڭ شام-شىراعىن جاعادى انىق.

* * * *

تاريحتا جاقسى ات جايلى اڭگىمە كوپ،

كوز جەتىپ، قۇلاق ەستىپ نانادى انىق.

ەردىڭ اتىن شىعارعان، ەل ارۋاعىن،

تالاي كۇلىك بايگەدە دارالانىپ.

بايگە اتتى قۇلىن-تايدان تانىپ تاۋىپ،

قارايدى وسىرگەندەي بالا باعىپ.

سۋىتىپ، تەرىن الىپ، باپتاپ سىناپ،

جۇرەدى دايىندىق قىپ جاراۋ الىپ.

كۇنى بۇرىن ساۋىن ايتقان قازاق، قىرعىز،

ات شابىستىڭ ءدۇبىرى تارادى انىق.

ەلىنەن، رۋىنان، جاقسى-جايساڭ،

باقتالاس-باققان اتتى بارادى الىپ.

تىككەن ءۇي، اسقان قازان، كۇتۋشى ادام،

ول دايىن قونىستانعان الاپ الىپ.

جالپى ىستە باسقارۋشى باستى ورىندا،

داياشى قادىرمەندى ادام انىق.

ءبىر كۇن بۇرىن، ياكي ناق سول كۇنى،

تىزىممەن ايداۋشى دا سانادى انىق.

قالىڭ ەل جەر قايىسقان تاماشادا،

تارتىپكە بوي ۇسىنعان سانالى انىق.

ءبىر كەزدە الىستان شاڭ كوتەرىلىپ،

ءۇزىلىپ شىققان اتقا قارادى انىق.

كەلەدى بارعان سايىن تانىمال بوپ،

بەلگىلى، قىلاڭى مەن بارانى انىق.

ايت ەلىنىڭ ۇرانى كوتەرىلىپ،

جاڭعىرتتى تاۋ مەن تاستى دالانى الىپ.

ءبىر ىسىپ، ءبىر سۋيدى سوندا ەتىڭ،

دەنەڭ ءدىر-ءدىر ەتەدى مازانى الىپ.

كەلگەندەي جەلمەن ۇشىپ بۇل جانۋار،

سورەگە ساڭلاقتانىپ تايادى انىق.

ۇستادى الدىڭعى اتتى داياشىلار،

ءجۇز جىلقى ءبىر تەرىنە ساناپ الىپ.

ات تەرىنىڭ ۇلەسى، جەلى ءتۇپ بار،

باسقاسى ەلگە ولجا بوپ تارادى انىق.

ءماز-مايرام قۋانىشتى اڭگىمەسى،

بۇلت قوزعاپ، كۇركىرەتتى اۋانى الىپ.

ساۋىق تا، سەرىلىك تە، ونەر دە وسى،

ىستەگەن قىرعىز بەنەن قازاق انىق.

وزىڭدە ءوز بيلىگىڭ بولماعان سوڭ،

توزدىردى توپىراقتاي زامان انىق.

باتىردىڭ بۇل مەزگىلدە زامانى جوق،

ونەر مەن قۇرال شىقتى جاڭالانىپ.

زاماندا، دۇنيەدە وزگەرىس كوپ،

بىلمەيمىن ءتۇبى قايدا بارادى الىپ.

وقۋ، ونەر-بىلىمگە يە بولىپ،

بۇل حالىق

شەرىن قاشار جازار انىق.


ايتايىن تۇرعىننان سوڭ قاشقىن جاعىن


ايتايىن تۇرعىننان سوڭ قاشقىن جاعىن

ءار جەرگە قونىس تەۋىپ شاشقىندادىڭ.

تۇرعىن ەلدەن كوڭىلىم قالعاننان سوڭ،

قاشقىندى ايتىپ ولەڭنىڭ اشتىم جاعىن!

ايتتاعى ىبىرايىمباي، شويقى مولدا،

وتىرىپ بەرمەدىك پە باستىڭ ءبارىن؟

تارانشى سارسەنبايدىڭ احمەتى بار،

ءبىرقاتار ءتىزىپ الدى جاستىڭ ءبارىن.

الماتى اقساي مەنەن ورالعا ايداپ،

كۇننەن كۇنگە كۇشەيىپ اسقىندادىڭ.

الباننىڭ توزاتۇعىن شاعى بولىپ،

وتىرىپ ىشكەنىڭدى اس قىلمادىڭ.

سىرتىما جارىق قىلىپ نەعىلايىن،

كورگەنمىن ءىشىنارا قاس قىلعانىن.

قاراعان بالشويبەككە ورىس ەلى،

اعارتتىڭ «وتىزىندا» شاشتىڭ ءبارىن.

ءبىزدى بىرەۋ قوناققا شاقىرعان جوق،

جانعا زور كەلگەننەن سوڭ قاشتىڭ ءبارىڭ.

الباننىڭ ءبىر بولىگى قىتاي ەلى،

قاراڭىز ءدامنىڭ ءبىزدى قوستىرعانىن.

بىرلىكتە ءبىر اۋىزدان ءسوز شىعارساق،

كورسەتىپ بورىك استى باس تۇرعانىن.

اعايىن تاتۋ بولسا - ات كوپ دەگەن،

قوسىپ ىشسەك سۇيسنىپ استىڭ ءنارىن.

تىگۋلى ۇيدەن ءۇمىتىم ۇزىلگەن سوڭ،

شوشايعان ارالايىن قوستىڭ ءبارىن.

كوڭىلىمدە التى-جەتى ازامات بار،

ازىرگە ات تۇياعىن باستىرمادىم.

بىرەۋى سلامقوجا باتىر ەدى،

ورىستى سەسكەندىرگەن پوستىڭ ءبارىن.

ەر ەدى جاۋ قۇلاتىپ، جاتتى ەل قىپ،

قاس پەنەن بىردەي كورگەن دوستىڭ ءبارىن.

نارىقتى ەكى-ءۇش اۋىز ولەڭ ايتتىم،

ايتسە دە قاتتى بۋىپ ساستىرمادىم...

«جاز شىققان سوڭ ءبىر ات ال» دەگەن ءسوزىن،

ەكى اي ۋادە قىپ توستىرعانمىن.

دابىسى نۋدان شىققان باتىر ەدى،

شالعايدا قالا بەردى «قاسقىرلارىم».

وسكەنبايدىڭ ۇلىنا بارعىم كەلدىم،

بەلدى ات جوق، قۇنان ەدى استىمداعىم.

تەكەستىڭ ار جاعىنان ىزدەپ تاۋىپ،

ءبىرتالاي اڭگىمەنىڭ اشتىم جاعىن.

قاراجال سارى كەلگەن قۇنان بەردى،

بولمادى لايىققا ات قىلعانىم.

بالاسى ولگەن جۇراتقا بەردىم ونى،

جولداسىما اقتىق دەپ تاپسىرعانىم.

ءجونى سولاي كەلدى دە جارامادى،

بويىما پايدا قىلىپ جاپسىرعانىم.

بۇل ەلدەن داۋىس ايتىپ ءبىر ات الىپ،

ارىق بوپ ابيىرعا باقتىرعانىم.

بىرەۋدى عايبات ايتىپ كەرەگى نە،

تۇزەلىپ كەلە جاتىر ات تۇرمانىم.

قاراجون، قاپسالاڭدى ارالاۋعا،

اتىما نەگە تاعا قاقتىرمادىم.

تىگۋلى تۇرعان ۇيدەن كوڭىل قالسا،

شوشايعان بەتكە الدىم قوستىڭ جاعىن.

تەكەستىڭ ەكى جاعىن قالىڭ البان،

ارالاپ ەمىن-ەركىن تاتتىم ءدامىن.

جولىعىپ شيلى وزەكتە شۇرقىراسىپ،

ىشىنەن ءبىر-اق شىقتىم ايتتىڭ قالىڭ.

قالماقتىڭ توناپ العان جايىن ايتىپ،

شىعاردىم كوڭىلدەگى دەرتتىڭ ءبارىن.

ءولەڭشىم، كۇيىڭ اۋىپ قالدى ما - دەپ،

جۇلمالاپ الىپ جاتار قاپشىقتارىن.

جانىما ەلۋ جەتى تەڭگە ءتۇستى،

كوتەرىپ ماقتاۋ ايتىپ ساستىرمادىم...

ايتقاندا وسى ولەڭدى جانىمداعى،

امىرە باستى شايقاپ جاقتىرمادىڭ.

ودان ءارى مالشى مەن مالايدى ايتتىم،

باعاتىن قىتاي مەنەن سارتتىڭ مالىن.

بۇل اڭگىمە مۇنىمەن بىلاي تۇرسىن.

تاعى دا ءسوزىم تىڭدا ايت، قۇرمانىم!

ابدىكەرىم، قاسىمباي، نادىربەككە،

جولىقپاي سىرتتان سالەم ايتتىرعانىم.

شۇيكەنىڭ نادىربەگى قايدا كەتكەن،

اكەسى بىردەي كورگەن جاتتىڭ ءبارىن.

ورىنتاي اسىقبايدىڭ نۇرسادىعى،

سەگىز پۇت بيداي بەرىپ ارتتىرعانىڭ.

ابىلالى باتەنىڭ قاسىمدا ەدى،

ۇن قىلىپ سوعان بەرىپ تارتتىرعانىم.

ەكى جاقتىڭ بەرگەنىن بىردەي ايتىپ،

شىعاردىم ىشىندەگى ءورتتىڭ ءبارىن.

تۇرعىن ەلدىڭ پيعىلى جاقسى بولسا،

قاشقىننان جينار ما ەدىم استىڭ جاعىن.

جەتىباي پازىلبايدىڭ نامازبەگى،

ازامات بىلەسىزدەر جاقسىلارىم.

قىسىندا وتىز تەڭگە بەرىپ ەدى،

ەسەپتەپ جوعارىعا قوستىم ءبارىن.

باعاناعى تابىلعان بار اقشاعا،

قوبىعا كەپ شاي-تۇزعا ساتتىم ءبارىن.

ناقىسبەك پەن ءابدىلدانىڭ بالاسىنا،

سىندىرىپ قادىرىمدى مەرت قىلمادىم.

سادىبەكتەن ىنتىماق قالا بەرسىن،

ىزدەگەن جۇراتىمنىڭ تاپتىم ءبارىن.

قاڭتارۋلى جىلقىداي ورگە تارتىپ،

كەلەدى بۇتىندەلىپ ات تۇرمانىم.


بۇل زامان


سالەم دە سۇيىندىكتىڭ بالاسىنا-اي،

قويسايماس، بۇقار، امان، شالاسىنا-اي.

مەشەت پەن سەبدايىرعا دۇعاي سالەم،

وتىرعان جايىلمانىڭ دالاسىندا-اي.

قالجىڭ مەن اڭگىمەگە سىرماي جاعىپ،

ازىراق كۇمىس تارتقان جالاتىپ-اي.

بۇرىنعى بىلەرمەننەن ۇلگى كورگەن،

بولىپ ەڭ كەينگىنىڭ اعاسىنداي.

كوز كورگەن جەڭگەلەرىم امان با ەكەن،

بەلگىلى بەس بيەنىڭ ساباسىنداي.

بار ما ەكەن اكىمقوجا، ءالياسقار،

قۋاتىم، جالقۇيرىعىم، قاناتىم-اي.

بۇل زامان بارىمىزدەن قالاسىڭ-اي،

قالعانشا شارۋاڭدى باعاسىڭ-اي.

ەكى اۋىز اڭگىمەمدى ايتا ءجۇرىپ،

الباننىڭ تانىس بولدىم بالاسىنا-اي.

ءبىر جاقسى ءبىر جامانمەن بولعانىنداي،

كۇن مەن تۇن ەگىز تۋعان جاناسىپ-اي.

ۇشى - ۇزىن، ءتۇبى - تەرەڭ كورىنەدى،

زامانعا قاي تۋرادان ناناسىڭ-اي.

مولشەرلەپ اقىلمەنەن ويلاعاندا،

پارىق كوپ ەكەۋىنىڭ اراسىندا-اي!

جايلاۋدىڭ قوڭىر توبەل سالقىنىنداي،

بولساشى دۇنيەنىڭ ءبارى وسىنداي.

قاياۋلى كوڭىل شىركىن بولىپ كەتتى،

جۇقارىپ تۇسكەن اتتىڭ تاعاسىنداي.

بۇرىنعى بىلەرمەندەر ايتپادى ما،

قارلى جەر قايدان بولسىن قاراشىڭداي،

ىرىكتەپ تەرمە ولەڭدى ايتۋشى ەدىم.

ءبيدايدىڭ قالبىرلاعان تازاسىنداي،

باياعى شورتانبايدىڭ ايتقان ءسوزى.

نۇسقاسى كەلۋشى ەدى ءدال وسىنداي.

نيەتى زامانانىڭ بۇزىلىپ تۇر،

ۇركەردىڭ جۇت جىلىندا توعىسىنداي.

ءبىر اللا تىنىشىلىق زامان بەر دەپ.

قارايمىن قۇمالاق ساپ، بال اشىپ-اي.

دۇنيە ءبىر ادامعا ۇستاتپايدى،

جارالعان بايگى اتىنداي تاڭ اسىپ-اي.

ءبىزدىڭ ەل شەكاراعا جاقىن قونعان،

جايلاۋ قىپ جالعىز تاۋدىڭ پاناسىن-اي.

جايلاۋدا ءشوپ جەتىلگەن ۋاعىندا،

كوشەتىن ەسەكارتقان ءار اسىپ-اي.

شىجانداي ەكى جاعى ەل بولاتىن،

قاراساڭ شالكودەنىڭ دالاسىنا-اي.

ۇلكەن اعا، كىشى ءىنى قالجىڭداسىپ،

قىدىرىپ، قىمىز ىشكەن جاراسىپ-اي.

الباننىڭ ءتورت شىرشاسى تۇگەل كەلىپ،

سيىسقان ەكى تاۋدىڭ اراسىنا-اي.

كوك مايسا، جەرى جازىق، ءتۇنى سالقىن،

قۇمارى ءتىرى جاننىڭ قاناتىن-اي.

كۇندە توي، كۇندە جيىن، تاماشا بوپ،

قۇرىلعان شالكودەگە ساناتىڭ-اي.

كەشەگى سۇيىندىكتىڭ تۇگەلىندە،

قولىڭنان كىم بار ەدى قاعاتىن-اي.

قىزىرلى وركەندەگەن اۋىل ەدىك،

بۇعىنىڭ ءمۇيىزىنىڭ سالاسىنداي.

ءبىر تالاي كولەڭكەسى جەرگە تۇسكەن،

ەكپەنڭ جەمىس شىققان اعاشىنداي.

ساعىنىپ الىس جەرگە كەتكەنىڭدە.

بىلەسىڭ ءوز ەلىڭنىڭ باعاسىن-اي.

ساباقتاپ قۋاپ ايتىپ كەلگەنىڭشە.

وزدەرىڭ بىلەسىڭدەر تاراتىپ-اي.

مىڭ توعىز ون التىنشى جىلى كەلىپ،

ايدالدى ارى قاراي سان اسىل-اي.

الدىڭعى قادىر بىلگەن ازاماتتار،

جولىقتى اق پاتشانىڭ جازاسىنا-اي،

اسكەر بەر، قازىناعا اقشا قۇي - دەپ،

كەتىرگەن ەلدىڭ ءوستىپ مازاسىن-اي.

ۇيىمعا ءتۇتىن اقشا بىلاي سالىپ،

اقشامەن مالىن العان ساناتىپ-اي.

مال سوڭىندا ادامعا اۋىز سالدى.

تور جايىپ، قۇتىرىنىپ الاسۇردى-اي،

جارلىعى كۇننەن-كۇنگە تىعىز كەلدى،

قادالعان سارىتاۋدىڭ سوناسىنداي.

اياعى سۇيرەتىندى بولىپ كەتتى،

سوقانىڭ تىرما تارتقان مالاسىنداي.


قورلىق، زورلىق، زۇلىمدىق ءبارى دە بار،

ۇستالىپ كەتىپ جاتىر سان اسىل-اي.

قاقساعاندا قاراداي تۇڭىلەسىڭ،

بەيكۇنا جانعا جاپقان جالاسىنا-اي.

قاقساعاندا قاراداي تۇڭىلەسىڭ،

بەيكۇنا جانعان جاپقان جالاسىنا-اي.

قابىرعاڭ قاراپ تۇرىپ قايىسادى،

توز-توز عىپ قاتىن بالا-شاعاسىن-اي.

كۇيزەلگەن كۇڭىرەنگەن قايران حالىق،

ۇلكەن-كىشى بىرەۋگە جانى اشىماي.

ماڭىزى كۇننەن-كۇنگە كەتە بەردى،

شارشاعان ەلدىڭ جايى شاراسىز-اي.

ەل جايىن ەندەي شەرتىپ ايتىپ تۇرمىن،

جورعانىڭ تاسقا باسقان تاعاسىنداي.

باسىنا ءبىر كىسىنىڭ كەلگەن ەمەس،

الەيىم حالايىقتىڭ ءبارى وسىنداي.

حالىقتىڭ ەسى كەتىپ، ميى قاشىپ،

سيىردىڭ تەنتەك بولعان تاناسىنداي.

ءتۇتىنى تۇمان بولعان قايران البان،

ءبىر وندىق ەل سيعانداي جاناسىپ-اي.

سونىمەن كەڭەس ەلى ارتتا قالدى،

تۇراتىن كەمباعالعا جانى اشىپ-اي،

قايداعى ناشارلاردى جيىپ الىپ،

ءىس قىلعان حالىقپەنەن ساناسىپ-اي!

بۇل جاققا جالامەنەن ءوتىپ كەتتىم،

تابىلماي تۋرا ءبي مەن جاناشىر-اي!

امالسىز اقىرىندا قاشىپ تىندىق،

مال-جاندى قاراقشىعا توناتىپ-اي.

اركىمنىڭ سىي-باعاسى ىلگەرتىندە،

قۇنجيدىق جولدا باردى توناتىپ-اي.

ورنىقتى بۇل جاقتاعى تۇرعىن البان،

كەلىپ ەك پانا تۇتىپ قاراسىنا-اي.

ءبىلىمدى اسىل تۋعان بىرەۋلەر بار،

الەيىم جۇرتتىڭ بولعان اعاسىنداي.

قىرتىستى جالپاق كەلگەن بىرەۋلەر بار،

سيىردىڭ نىسانالى قوداسىنداي

بولعاندا بىرەۋ اسىل، بىرەۋ جاسىق،

ارنالىپ تۋادى ەكەن و باسىندا-اي.

قۇلجاعا بىتكەن ءمۇيىز اۋىر ەمەس،

تۇراتىن تۇلعاسىنا جاراسىپ-اي.

بۇرايىن ەندى ءسوزدى قاشقىن جاققا.

ورىستىڭ رازبوشكە پار اتىنداي

تارالىپ ءوسىپ ونگەن قايران ەلىم،

بىرىڭنەن-ءبىرىڭ كەتتىڭ اداسىپ-اي.

تەكەستە مەن بارماعان جەر قالدى ما،

قاسقا اتتى ديۋانانىڭ قوجاسىنداي.

وزدەرىڭ كورىپ جۇرگەن قىزىل شاپان،

ار جەرىن كيىپ ءجۇرمىز جاماتىپ-اي.

تالاۋدان ءتاۋىر اتىڭ امان كەلسە،

سۇراتىپ مانساپتىلار الاتىن-اي.

قولىڭنان سۇراعانعا بەرمەي قويساڭ،

الاتىن شابارمانعا ساباتىپ-اي.

ۇرىسى ءبىر جاعىندا جانە تۇرعان،

ايتەۋىر ەبىن تاۋىپ الاتىن-اي.

قاشقىننىڭ ءبارىن جيىپ ەسەپ قىلساڭ،

بولمايدى ءبىر جاقسى اتتىڭ باعاسىنداي.

تۇرعىندى ءبىرازىراق ارالادىم،

ادامدى سيرەك كوردىم قولى اشىق-اي.

كەڭەستە ءبىر جاقسىلىق بولادى دەپ

ءبىر ادام ايتىپ ەدى ناناتىنداي.

كەڭ قولتىق قىتاي شاپان كيەدى ەكەن،

ءتورت ەلى بارقىت سالىپ جاعاسىنا-اي.

كوكەسى قانسورعىشتىڭ وسىندا ەكەن،

جابىسقان سارىتاۋدىڭ ساناسىنداي،

سەمىرگەن جۋان قارىن تولىپ جاتىر.

سەركەنىڭ مەس قىپ سويعان شاناشىنداي.

قاراساڭ كەدەيىندە سۇر قالماپتى،

قىرشاڭقى باتا وقىردىڭ ازاسىنداي.

سولى كەتىپ، سۇلدەسى قالعان ەكەن،

قايناتقان اتكەز شايدىڭ ساماسىنداي.

ادامنان سۇرى كەتىپ، سۇلدە قالعان،

سۋ سوققان سالىندىنىڭ اعاشىنداي.

ۇيالى بالدى ورمانداي رۋلى ەلدەر،

كورمەدى ءبىر-ءبىرىنىڭ قاراسىن-اي.

سيپاڭداپ قاشقىن بايقۇس قالتىرايدى،

جىلقىنىڭ شىبىن قونعان جاراسىنداي.

ۇي دە جوق، باسپانا جوق، جۇرگەن قاشقىن،

قىستاعى قالاي شىدار باراسىنعا-اي!

سۋىرشا ءىن قازعانداي كىرىپ العان،

جاپپاسى ءۇش سيىردىڭ قوراسىنداي.

تومپيعان توبەسىندە توپىراعى،

تۇزدە ولگەن كانتارباننىڭ مولاسىنداي.

ەكى رەت ۇركىن كورگەن قايران ەلىم،

قورلاندى جانى جاسىپ، باعى اشىلماي.

ءبىر اللا تىنىششىلىق زامان بەرىپ

قورشاعان قارا بۇلتى تاراسىن-اي.

اق ءۇيىڭ ايعا قاراپ، وردا بولىپ،

مال جانىڭ، اۋىل ەلىڭ، جاراسىپ-اي.

اققۋداي جەر مەن كوكتى تاڭداپ قونعان،

قازاقتىڭ تۇپكى تەگى ناق وسىنداي.

ىشىندە از ءومىردىڭ تىرشىلىك بار،

جۇرىڭدەر ءبىر-بىرىڭە قاراسىپ-اي.