كۇن ىستىقتا ۇشاقپەن ۇشۋ قاۋىپتى

فوتو: Фото: Максат Шагырбаев/ Kazinform

استانا. KAZINFORM - اۋە رەيستەرى نەگە ۇنەمى كەشىگەدى؟ ۇشقان كەزدە ۇشاق نەگە سالدىرلايدى؟ بۇعان اسەر ەتەتىن فاكتور كوپ. سونىڭ ءبىرى كۇننىڭ ىستىعىنان بولادى دەگەنگە سەنەسىز بە؟

Geophysical Research Letters جۋرنالىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى، كەلەر جىلداردا تۋربۋلەنتتىلىك ءجيى بولادى دەپ بولجاپ وتىر. ايتۋلارىنشا، كەيىنگى جىلدارى كۇننىڭ قىزۋىنان بولاتىن تۋربۋلەنتتىلىك دەڭگەيى 55 پايىزعا وسكەن. Airbus جانە Boeing سىندى ۇشاقتار 50 گرادۋس ىستىقتا كوككە قاۋىپسىز كوتەرىلە الادى، ال كىشىگىرىم ايماقتىق ۇشاقتار ءۇشىن بۇل قاۋىپتى. ۇشاقتارعا قوڭىر سالقىن اۋادا ۇشقان الدەقايدا جەڭىل. ويتكەنى اۋا قىزعان كەزدە ونىڭ تىعىزدىعى تومەندەيدى. سونىڭ سالدارىنان قاناتى مەن ارتقى بولىگىنە سالماق تۇسەدى. بۇل دوڭگەلەگى مەن تەجەگىشىنە كەرى اسەر ەتەدى.

كەتلين بەنگس، ايەروعارىش جۋرناليسى:

- اپتاپتىڭ ادام دەنساۋلىعى مەن كولىك ينفراقۇرىلىمىنا كەلتىرەر زالالى بىردەي. سوندىقتان ساياحات كەزىندە اۋا رايىنا بايلانىستى قاندايدا ءبىر ەسكەرتۋلەر جاسالسا، قۇلاق تۇرگەن ابزال. كەيىنگى جىلدارى الەمدە كولىك اپاتى پويىزداردىڭ جولدان شىعىپ كەتۋى، رەيستەردىڭ كەشىگۋى سىندى وقيعالار جيىلەپ كەتتى. جىل سايىن شامامەن 1 ميلليون، 300 مىڭ ادام جول اپاتىنان ءتۇرلى سەبەپپەن كوز جۇمادى. جول ۇستىندەگى وقىس وقيعاعا اسەر ەتەتىن فاكتوردىڭ ءبىرى قولايسىز كليمات. سونىڭ ىشىندە اپتاپتىڭ كولىك ينفراقۇرىلىمىنا كەرى اسەر ەتەتىن تۇسى كوپ.

نيۋ- يوركتەگى مانحەتتەن مەن برونكستى بايلانىستىراتىن ءۇشىنشى اۆەنيۋ كوپىرى تاقاۋدا عانا ىستىققا شىداس بەرمەي ىستەن شىقتى. اينالمالى كوپىر، قالادا سىناپ باعاناسى 35 گرادۋسقا كوتەرىلگەندە، كوپىردەگى مەتال بولشەكتەر كەڭەيىپ، بەلگىلى ۋاقىت ىشىندە جابىلا الماي، اشىق كۇيىندە قالعان. سالدارىنان، گارلەم وزەنىنىڭ ەكىجاعىنداعى كولىكتەر كەپتەلىپ، حالىقتىڭ ابىگەرگە تۇسكەنى بار.

الايدا وسىعان ۇقساس جاعداي ا ق ش- تا ءجيى بولادى. كولىك دەپارتامەنتىنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا ەل بويىنشا 46 مىڭ كوپىر ەسكىرگەن. بارلىعى 617 مىڭ كوپىر بارىن ەسكەرسەك، ءار 13-كوپىردەن ءجۇرۋ قاۋىپتى دەگەن ءسوز. ونىڭ ىشىندە 17 مىڭى اپاتتى جاعدايدا دەپ تانىلدى. ا ق ش جاڭا باسشىسىن سايلاعاننان كەيىن جولدار دا تۇزەلەر دەگەن ءۇمىت. ويتكەنى 2021 -جىلعى ەسەپ بويىنشا كوپىرلەردى جوندەۋگە 125 ميلليارد دوللار قاراجات بولىنبەگەن.

الەمدە پويىز اپاتى كوبەيدى

اپتاپ تەك تاس جولداردى ەمەس، تەمىر جولداردى دا قيسايتىپ جىبەرەدى. سىناپ باعاناسى 50 گرادۋسقا جەتكەندە، رەلستەر قىزىپ، ءپىشىنى وزگەرەدى. كوپ جاعدايدا پويىزداردىڭ جولدان شىعىپ كەتۋى سودان. مۇنداي جول اپاتى ءۇندىستاندا، بانگلادەشتە ءجيى بولادى. جىل سايىن ميلليونداعان ادام كوز جۇمادى. سونداي-اق نيۋ-يوركتەگى تەمىرجول تاسىمالىنداعى ءىرى ەمتراك جانە نيۋ-دجەرسي كومپانيالارى وتكەن ايدا كۇننىڭ ىسۋىنا بايلانىستى، پويىزداردىڭ جىلدامدىعى شەكتەلىپ، كەي باعىتتارعا قاتىناس توقتاتى.

كريستيان دال، كليمات پەن ەنەرگەتيكالىق عالىمدار وداعىنىڭ مۇشەسى:

- اۋا تەمپەراتۋراسى جوعارىلاعان كەزدە، تەمىرجولداعى رەلستەردىڭ بولات ەلەمەنتتەرى ەداۋىر قىزادى. بۇل رەتتە پويىز جىلدامدىعىن شەكتەگەن ابزال. پويىزدار كەستەدەن كەشىگۋ مۇمكىن. ءبىراق جولاۋشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگى ماڭىزدى.

24.kz