كەدەيلىك از، مۇمكىندىك كوپ - بريتاندىق باسىلىم قازاقستانداعى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى جايلى

استانا. قازاقپارات - Global Banking and Finance Review قارجىلىق جۋرنالى قازاقستاننىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن تۇراقتى جاقسارتۋعا قالاي قول جەتكىزىپ جاتقانى تۋرالى ماقالا جاريالادى.

«قازاقستاننىڭ الەۋمەتتىك شىعىستار ستراتەگياسى: جۇمىسپەن قامتۋ جانە قۇرىلىمدىق رەفورمالار ارقىلى كەدەيلىكتى ازايتۋ» دەپ اتالاتىن ماقالادا ءداستۇرلى تۇردە تابيعي رەسۋرستاردىڭ بايلىعىمەن تانىمال قازاقستاننىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىنىڭ جاقسارىپ كەلە جاتقانى ايتىلعان.

رەسمي ستاتيستيكاعا سايكەس، ەلدەگى كەدەيشىلىك دەڭگەيى 2001 -جىلعى F,7 بەن سالىستىرعاندا 2024 -جىلعا قاراي %5 عا دەيىن تومەندەدى. ءدال وسى كەزەڭدە ناقتى تابىستار ! ءوستى، بۇل ينكليۋزيۆتىك وسىمگە نەگىزدەلگەن كەشەندى ترانسفورماتسيا.

تەك 2025 -جىلدىڭ وزىندە الەۋمەتتىك تۇرعىدان قورعالماعان 4,7 ميلليون ازاماتتى - زەينەتكەرلەردى، مۇگەدەكتەردى جانە كوپبالالى وتباسىلاردى قولداۋعا 6 تريلليون تەڭگەدەن استام قارجى ءبولىندى. وسالدىقتى باعالاۋ جۇيەسىنە نەگىزدەلگەن جاڭا سيفرلىق پلاتفورما ناقتى قارجىلىق قاجەتتىلىك دەڭگەيىن انىقتاۋعا، رەسۋرستاردى ءادىل جانە ءتيىمدى ءبولۋدى قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. قازىردىڭ وزىندە ءبىرقاتار وڭىردە بۇل جۇيەنى سىناقتان وتكىزۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر.

سونداي-اق قارجى جۋرنالى قازاقستاندا 4,7 ميلليوننان استام ادامنىڭ زەينەتاقى مەن جاردەماقىسىن جىل سايىن يندەكساتسيالاۋ ءجۇرىپ جاتقانىن جازادى. 2023 -جىلى باستالىپ، كەزەڭ-كەزەڭىمەن جۇزەگە اسىرىلىپ كەلە جاتقان رەفورما 2027 -جىلعا قاراي بازالىق زەينەتاقىنىڭ بازالىق ستاندارتىن p عا دەيىن ارتتىرۋدى، ال ەڭ جوعارى مولشەردى ونىڭ ەڭ جوعارى دەڭگەيىنە، 0 عا جەتكىزۋدى كوزدەيدى. ناتيجەسىندە 2023 -جىلى 2,3 ميلليون زەينەتكەردىڭ زەينەتاقىسى ورتا ەسەپپەن 28 پايىز ءوستى. 2025 -جىلدىڭ باسىنا قاراي زەينەتاقىنى اۋىستىرۋ دەڭگەيى E,5 عا جەتتى، بۇل حالىقارالىق ەڭبەك ۇيىمىنىڭ (ح ە ۇ) ستاندارتتارىنا سايكەس كەلەدى.

2024 -جىلى قازاقستاندا ورتاشا جالاقى مەن ەڭبەك ونىمدىلىگى نەگىزىندە ەڭ تومەنگى جالاقىنى ەسەپتەۋدىڭ جاڭا ءادىسى بەكىتىلدى. بۇل جۇيە جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ مۇمكىندىگى مەن جۇمىسشىلاردىڭ قاجەتتىلىگى اراسىنداعى تەڭگەرىمدى ساقتاي وتىرىپ، جالاقى دەڭگەيىنىڭ بولجامدىلىعىن ارتتىرادى.

2020-2025 -جىلدار ارالىعىندا 1,2 ميلليون بيۋدجەتتىك سالا قىزمەتكەرىنىڭ جالاقىسى ءوستى. اتاپ ايتقاندا، 2020-2023 -جىلدار ارالىعىندا 600 مىڭعا جۋىق مۇعالىم مەن 40 مىڭ الەۋمەتتىك قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى ەكى ەسە ءوستى. مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى دە جىل سايىنعى وسىمگە يە بولدى: دارىگەرلەر 30 پايىز، مەدبيكەلەر 20 پايىز. تاعى 600000 بيۋدجەتتىك سالا قىزمەتكەرى قوسىمشا ءوسىم الدى.

2024 -جىلى زياندى ەڭبەك جاعدايىندا جۇمىس ىستەيتىن ادامدارعا ارناۋلى الەۋمەتتىك تولەم ەنگىزىلدى - بۇل جۇمىس ورنىنداعى قاۋىپسىزدىكتى جاقسارتۋعا جانە كاسىپتىك اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋعا باعىتتالعان شارا.

باس رەداكتور ۆاندا ريچ قازاقستانداعى قۇرىلىمدىق رەفورمالار الەۋمەتتىك سالادان دا اسىپ تۇسەتىنىن اتاپ وتەدى. 2025 -جىلى 20 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورنىن قۇرۋ ارقىلى 45 جاڭا ينۆەستيتسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان. 2026 -جىلى 24900 جۇمىس ورنىن قۇرايتىن تاعى 98 جوبا، 2027 -جىلى 27700 جۇمىس ورنىن قامتاماسىز ەتەتىن 56 جوبا جوسپارلانعان.

2010 -جىلدان باستاپ ءۇي شارۋاشىلىعىنىڭ ناقتى تابىستارى داعدارىس كەزەڭدەرىنە قاراماستان � عا ءوستى. بۇل الەۋمەتتىك شىعىستاردىڭ وسۋىنە قاراي مۇمكىن بولدى: 2010 -جىلدان 2025 -جىلعا دەيىن شوعىرلاندىرىلعان بيۋدجەت شىعىستارى 4,5 تريلليوننان 30,3 تريلليون تەڭگەگە دەيىن، ال حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋعا ارنالعان شىعىستار 6,7 ەسە ءوسىپ، 6 تريلليون تەڭگەگە جەتتى. بۇكىل كەزەڭ ىشىندە الەۋمەتتىك سالاعا جۇمسالاتىن شىعىستاردىڭ ۇلەسى تۇراقتى تۇردە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ شامامەن ىنا تەڭ بولدى.

قازاقستاننىڭ جۇمىسپەن قامتۋعا باعىتتالعان، دەرەكتەرگە نەگىزدەلگەن الەۋمەتتىك ساياساتى الەۋەتتى ۇلگىنى ۇسىنادى. سيفرلىق پلاتفورمالاردى، بيۋدجەتتى جوسپارلاۋدى جانە ينكليۋزيۆتى جۇمىسپەن قامتۋ تەتىكتەرىن بىرىكتىرۋ الەۋمەتتىك ينۆەستيتسيالاردى ۇزاق مەرزىمدى ەكونوميكالىق تۇراقتىلىقپەن قالاي بىرىكتىرۋگە بولاتىنىن كورسەتەدى. دەموگرافيالىق وزگەرىستەر مەن جاھاندىق بەلگىسىزدىككە قاراماستان، قازاقستاننىڭ دامۋ تراەكتورياسى كەدەيشىلىكتى ازايتۋدى عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە قۇرىلىمدىق وركەندەۋگە قاراي ستراتەگيالىق بەتبۇرىستى كورسەتەدى، دەپ قورىتىندىلادى باسىلىم.

ايتا كەتەيىك، قازاقستان ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى بويىنشا الەم ەلدەرىنىڭ اراسىندا 70-ورىندا تۇر.

اۆتور

ەركەجان سماعۇلوۆا