ەجەلگى ريم بەتوندارى مىڭداعان جىل بويى قالاي مىزعىماي ساقتالىپ كەلەدى؟ - عالىمدار اقىرى سەبەبىن انىقتادى
استانا. قازاقپارات - ەجەلگى ءريمنىڭ ينجەنەرلىك ونەرى الەمدى تاڭعالدىرۋىن جالعاستىرۋدا. سول كەزدەگى عيماراتتاردىڭ بەرىكتىگى ريم بەتوننىڭ ەرەكشە قۇرامىنا بايلانىستى بولعانى بەلگىلى، ال جاقىندا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر ونىڭ قۇپياسىن تەرەڭىرەك تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەردى.
جاقىندا MIT زەرتتەۋ توبى ەجەلگى ريمدىك بەتوننىڭ قۇرامىندا بارىنشا ارالاستىرىلعان ماتەريالداردىڭ اراسىندا كەزدەسەتىن اق ءتۇستى ءاك كەسەكتەرىنىڭ بولۋى ونىڭ بەرىكتىگىن قامتاماسىز ەتكەنىن انىقتادى. بۇل ماتەريال بۇرىن ساپاسىز ارالاسۋدىڭ بەلگىسى دەپ سانالعان ەدى، ءبىراق MIT پروفەسسورى ادمير ماسيچ بۇل تۇسىندىرۋگە كۇماندانىپ، وعان ەرەكشە ءمان بەردى.
«ەگەر ريمدىكتەر قۇرىلىس ماتەريالىنىڭ ساپاسىنا سونشالىقتى ءمان بەرگەن بولسا، ولار نەلىكتەن دۇرىس ارالاستىرىلماعان بەتون جاساعان بولار ەدى؟ مۇنىڭ سەبەبى تەرەڭىرەك بولۋعا ءتيىس»، - دەدى ول.
ماسيچ باستاعان كوماندا يتالياداعى پريۆەرنۋم ارحەولوگيالىق ورنىنان 2000 جىل بۇرىنعى بەتون ۇلگىلەرىن زەرتتەدى. ولاردىڭ زەرتتەۋلەرى ەجەلگى ريمدىك بەتوننىڭ قۇرامىندا «جىلۋمەن ارالاستىرىلعان» دەپ اتالاتىن ارنايى تەحنولوگيانىڭ قولدانىلعانىن كورسەتتى. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، اككە جىلۋ قولدانۋ بەتوننىڭ جىلدام ورناۋىنا، سونىمەن قاتار جارىلعان جاعدايدا ءوزىن-ءوزى قالپىنا كەلتىرۋ قابىلەتىن ارتتىرعان.
بۇل ەرەكشە قاسيەت بەتون جارىلعان كەزدە ايقىن كورىنەدى: سۋ اككە اسەر ەتىپ، كالتسي كاربوناتىنا اينالادى دا، جارىقتاردى تابيعي تۇردە تولتىرادى. بۇل اسەر ەجەلگى كەتسيليا مەتەللانىڭ قابىرىندە انىقتالىپ، بەتونداعى جارىقتاردىڭ تابيعي تۇردە تولتىرىلعانىن دالەلدەدى. عالىمدار جاساعان تاجىريبەلەر دە بۇل تۇجىرىمدى راستادى - قۇرامىندا ءاك بار بەتون وزدىگىنەن ەكى اپتا ىشىندە قالپىنا كەلدى، ال باقىلاۋ ۇلگىسى سول كۇيى جارىلعان بولىپ قالدى.
MIT كومانداسى بۇل جاڭالىقتىڭ قازىرگى بەتون وندىرىسىنە دە پايدالى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. ەگەر بۇل ەجەلگى تەحنولوگيا كوممەرتسيالىق نەگىزدە قولدانىلسا، زاماناۋي بەتونداردىڭ بەرىكتىگىن ارتتىرۋعا جانە قورشاعان ورتاعا زياندى اسەرىن ازايتۋعا مۇمكىندىك بار.